Στο σκαμνί εγκληματίας πολέμου

ΜΟΝΑΧΟ Ανάπηρος, νυσταλέος, κουφός. Ετσι παρουσιάστηκε χθες ο ενενηντάχρονος Γιόζεφ Σοϊγκράμπερ στο Πρωτοδικείο του Μονάχου, όπου κατηγορείται για εγκλήματα πολέμου στην Ιταλία κατά το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Ενα χωνί που είχε τοποθετήσει στο αφτί του, δίπλα σε μια ακουστική συσκευή, υπογράμμιζε τη βαρηκοΐα του. «Καταλαβαίνετε τι λέμε;» τον ρώτησε σε μια στιγμή ο πρόεδρος του δικαστηρίου Μάνφρεντ Γκετσλ. «Τι;Πώς είπατε;Ακούω καλά!» ήταν η απάντηση, που δεν φαίνεται όμως να έπεισε κανέναν στην κατάμεστη αίθουσα του δικαστηρίου. Ενας από τους δικηγόρους του, ο Κρίστιαν Στούνκελ, δήλωσε ήδη ότι επιφυλάσσεται να καταθέσει γι΄ αυτόν τον λόγο αίτημα διακοπής της δίκης.

Η Εισαγγελία κατηγορεί τον κ. Σοϊγκράμπερ ότι ως λοχαγός μιας μονάδας της μεραρχίας καταδρομών Εdelweiss της Βέρμαχτ είχε διατάξει τη δολοφονία 14 άμαχων Ιταλών τον Ιούνιο του 1944 στην περιοχή Φαλτσάνο ντι Κόρτονα. Η διαταγή, σύμφωνα με το κατηγορητήριο, ήταν η σύλληψη ενήλικων ανδρών και στη συνέχεια η εκτέλεσή τους ως αντίποινα για μια επίθεση των παρτιζάνων. Οπως και έγινε: οι στρατιώτες σκότωσαν αρχικά «για προθέρμανση» τρεις άνδρες και μία γυναίκα στον δρόμο, και ύστερα οδήγησαν 12 άνδρες σε ένα αγροτικό σπίτι, όπου τους ανατίναξαν στον αέρα- αφού προηγουμένως ανατίναξαν μπροστά στα μάτια τους με δυναμίτη το μισό χωριό. Οι 11 σκοτώθηκαν ακαριαία, ένας επέζησε- «από θαύμα και ας μην είμαι θρήσκος» λέει σήμερα.

Ο κατηγορούμενος αρνείται πάντως τη συμμετοχή του στη σφαγή. «Ούτε έδωσαούτε πήρα ποτέ τέτοια διαταγή » λέει. Για κακή του τύχη, όμως, ο επιζών θυμάται επακριβώς πρόσωπα και πράγματα. «Τέτοια συμβάντα αποτυπώνονται ανεξίτηλα» λέει.

Το γεγονός πάντως ότι ο κ. Σοϊγκράμπερ ήταν μέλος της μεραρχίας καταδρομών Εdelweiss δεν πείθει πολύ για την ειλικρίνειά του. Η μεραρχία αυτή ήταν από τις πιο «αιματοβαμμένες» στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Ανάμεσα σε άλλα χρεώνεται το κάψιμο εκατοντάδων ελληνικών χωριών με χιλιάδες νεκρούς την περίοδο 1943-44, καθώς και τη σφαγή 4.000 ιταλών αιχμαλώτων στην Κεφαλλονιά τον Σεπτέμβριο του 1943, αμέσως μετά τη συνθηκολόγηση της φασιστικής Ιταλίας. Ελάχιστα μέλη της ομολόγησαν στη συνέχεια την ενοχή τους- οι περισσότεροι συνήθιζαν να δηλώνουν «αθώες περιστερές».

Η δίκη του Μονάχου είναι σίγουρα μία από τις τελευταίες του είδους. Οχι μόνο επειδή οι εγκληματίες πολέμου που ζουν ακόμη είναι πια υπέργηροι, αλλά και επειδή το ίδιο είναι και οι μάρτυρες. «Από τους 22 μάρτυρες που καλέσαμεοι έξι πέθαναν τους τελευταίους μήνες» δήλωσε ο πρόεδρος του δικαστηρίου. Και το ερώτημα είναι αν θα προλάβουν και όλοι οι υπόλοιποι να καταθέσουν στη δίκη.