Ο «μέντορας», ο «μαθητής» και το «νεοϊμπεριαλιστικό» μεγαλείο

ΜΟΣΧΑ O Ντμίτρι Μεντβέντεφ διαδέχθηκε τον Βλαντίμιρ Πούτιν πριν από τέσσερις μήνες. Αλλά αντί να παραδώσει την εξουσία στον νέο «τσάρο» του Κρεμλίνου, ο πρώην πρόεδρος και νυν πρωθυπουργός τη μοιράζεται μαζί του. Η Ρωσία κυβερνάται σήμερα από ένα πανίσχυρο δίδυμο, το οποίο βγήκε ενισχυμένο από τον πόλεμο στον Καύκασο.

Τον μιμείται σε όλα. Από «ευγενικό αρκουδάκι» (σ.σ.: μεντβέντ στα ρωσικά σημαίνει «αρκούδα») ο πρόεδρος Μεντβέντεφ κοιτάζει την κάμερα με το ίδιο σκληρό βλέμμα που έχει και ο μέντοράς του, ο πρωθυπουργός Πούτιν. Χρησιμοποιεί την ίδια σκληρή γλώσσα και ενδιαφέρεται για το ίδιο νεοϊμπεριαλιστικό μεγαλείο. «Ο πρόεδρος Σαακασβίλι (σ.σ.:της Γεωργίας) δεν υπάρχει πια για εμάς.Είναι ένα πολιτικό πτώμα (…).Δεν φοβόμαστε τίποτα,ούτε καν έναν δεύτερο Ψυχρό Πόλεμο (…)» είπε.

Τέσσερις μήνες μετά την ανάληψη της προεδρίας, ο διάδοχος του Πούτιν, ο οποίος εξελέγη θριαμβευτικά στις 2 Μαρτίου, χωρίς να έχει στην ουσία κανέναν αντίπαλο, συνεχίζει να προκαλεί ερωτήματα. Είναι μαριονέτα του μέντορά του; Μήπως είναι ο κλώνος του; Μήπως ο Πούτιν του έχει επιβάλει τη νέα σκληρή εικόνα και την εθνικιστική ρητορική;

«Μια εικόνα μας έρχεται συνεχώς στο νου » γράφει ο ανταποκριτής στη Μόσχα της γαλλικής εφημερίδας «Le Figaro» Φαμπρίς Νοντέ-Λανγκλουά . Η φωτογραφία κυκλοφόρησε στο ρωσόφωνο Διαδίκτυο τον περασμένο Δεκέμβριο. Ο Ντμίτρι Μεντβέντεφ είχε μόλις προταθεί ως υποψήφιος του κυβερνώντος κόμματος Ενωμένη Ρωσία για την προεδρία. Τον βλέπουμε σε πρώτο πλάνο να εκφωνεί ομιλία, ενώ σε δεύτερο πλάνο βρίσκεται ο Πούτιν, καθισμένος στο βάθρο.

Αλλά το να βλέπουμε τον νέο επικεφαλής του Κρεμλίνου σαν μια καθοδηγούμενη μαριονέτα θα ήταν πολύ αφελές.

Η «ακτινογραφία» αυτού του διδύμου που είναι υπεύθυνο για την τύχη 140 εκατομμυρίων Ρώσων είναι μια δύσκολη αποστολή. Το Κρεμλίνο του 2008 έχει γίνει ξανά θολό τοπίο. Αποτελεί έδρα της κυβέρνησης και τόπο εργασίας και του πρωθυπουργού Πούτιν. Ενας δυτικός διπλωμάτης στη Μόσχα εξέφρασε προσφάτως τη λύπη του για το ότι οι επαφές του με ανώτατους αξιωματούχους μειώνονται σιγά σιγά από φόβο.

Σε πρώτο πλάνο ο Πούτιν
Στις 9 Αυγούστου, ο Πούτιν αφήνει τους Ολυμπιακούς Αγώνες του Πεκίνου και κατευθύνεται αμέσως στο Βλαντικαφκάζ, πρωτεύουσα της Βόρειας Οσετίας, όπου αναζητούν καταφύγιο οι πρόσφυγες από τη Ν. Οσετία, μετά τις διώξεις από τους Γεωργιανούς.

Φορώντας ένα απλό μπεζ μπουφάν, ο Πούτιν δίνει εντολές. Στις κάμερες εμφανίζεται σαν το αφεντικό. Αυτός μιλάει πρώτος για «γενοκτονία» που έχουν διαπράξει οι Γεωργιανοί. Χρησιμοποιεί ένα υπερβολικό λεξιλόγιο που θέλει να προκαλέσει και να παραπέμψει ευθέως στο «προηγούμενο του Κοσσυφοπεδίου». Ο πρωθυπουργός προτείνει στον πρόεδρό του να δημιουργήσει μια επιτροπή, η οποία θα ερευνήσει τις βιαιότητες που διέπραξαν οι Γεωργιανοί και εκείνος υπακούει αμέσως.

Στην κρίση στη Γεωργία «ο Πούτιν εξαπάτησε τον Μεντβέντεφ». Αυτή είναι η άποψη του αναλυτή Αλεξέι Μούκιν, σύμφωνα με τον οποίο τη στιγμή που ο Πούτιν πετούσε για την τελετή έναρξης των Ολυμπιακών Αγώνων, στις 8 Αυγούστου, γνώριζε τι θα συμβεί στον Καύκασο.

Ο Μεντβέντεφ, ο οποίος βρισκόταν σε κρουαζιέρα στο Βόλγα με τη σύζυγό του και τον γιο τους, δεν γνώριζε τίποτα.

«Μέσα σε λίγες ώρες,ο Πούτιν έστειλε τις εντολές του από το Πεκίνο στον Μεντβέντεφ.Εχω τις πηγές μου» λέει ο Μούκιν.

Επισήμως είναι ο Μεντβέντεφ που δίνει τις διαταγές στα ρωσικά τανκς, λέει ο Αλεξέι Βενεντίκτοφ, διευθυντής του ραδιοσταθμού Ηχώ της Μόσχας και ένας από τους λίγους ανεξάρτητους δημοσιογράφους στη Ρωσία.

Για τις ώρες που προηγήθηκαν δίνει όμως μια διαφορετική εκδοχή: «Αυτό που γνωρίζω,έπειτα από πολυάριθμες επαφές που είχα με αξιωματούχους του Κρεμλίνουείναι ότι την απόφαση να αποσταλούν στρατεύματα στη Γεωργία την έλαβαν από κοινού ο Πούτιν και ο Μεντβέντεφ». Πολύ γρήγορα, ο πρόεδρος επανέρχεται σε πρώτο πλάνο. Εκείνος υπογράφει το διάταγμα με το οποίο αναγνωρίζει την ανεξαρτησία της Αμπχαζίας και της Νότιας Οσετίας. Αλλά, σύμφωνα με τον Μούκιν, δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι ο Πούτιν ήταν αυτός που τον συμβούλευσε να προβεί σε αυτή την κίνηση με ταχύτητα που εξέπληξε τη Δύση.

Σε αυτό τον πόλεμο, λέει ο δημοσιογράφος Ντμίτρι Καμιτσόφ, η Μόσχα κινήθηκε περισσότερο «με τον τρόπο του Πούτιν, της μάχης μέχρις εσχάτων», παρά με το ύφος της εξουσίας του Μεντβέντεφ. Ο Πούτιν έγινε ο σκηνοθέτης, καταλήγει ο Αλεξέι Μούκιν, υπενθυμίζοντας ότι «είναι πρώην στέλεχος της ΚGΒ και ξέρει να προγραμματίζει τους ανθρώπους». Επειτα από 15 χρόνια συνεργασίας μεταξύ του Μεντβέντεφ και του Πούτιν «ο μικρότερος έχει μάθει ότι τις αποφάσεις τις λαμβάνει ο μεγαλύτερος».

Οσο και αν θα το επιθυμούσε ο Μεντβέντεφ, δεν διαθέτει ακόμα τα μέσα για να γίνει ανεξάρτητος. Οι άνθρωποι του Πούτιν κατέχουν σήμερα τις περισσότερες θέσεις-«κλειδιά» και ο πρωθυπουργός «κατάφερε να αλλάξει την ομάδα του Πούτιν μόνο κατά 17%» λέει η κοινωνιολόγος Ολγα Κριτστανόφσκαγια . Δεν έχει παρά μόνο δύο πιστούς στην κυβέρνηση: τον υπουργό Δικαιοσύνης Αλεξάντρ Κονοβάλοφ και τον επικεφαλής της ομοσπονδιακής υπηρεσίας των δικαστικών Νικολάι Βινιτσένκ ο.

Τελικά «η κρίση ένωσε το δίδυμο» εκτιμά ο Βενεντίκτοφ «ακόμα και αν ο καθένας υποστηρίζεται ενδεχομένως από διαφορετικές δυνάμεις». Ο Μεντβέντεφ δεν είναι μαριονέτα, απλώς παραμένει μαθητής. Είναι πολύ έξυπνος για να δείξει ανοιχτά ότι διαφωνεί.

Στο μεταξύ, η σκληροπυρηνική γραμμή που υιοθέτησε η «διδυμοκρατία» (σ.σ.: νεολογισμός του ρωσικού Τύπου) αύξησε τη δημοτικότητα του μαθητή από το 70% στο 73% και του δασκάλου από το 80% στο 83%.