Το νέο άλμα του ποσοστού ανεργίας και η συνέχιση, για όγδοο κατά σειρά μήνα, της συρρίκνωσης της αγοράς εργασίας στις ΗΠΑ- εξέλιξη η οποία υποδηλώνει ότι εξακολουθεί να είναι ευάλωτη στην ύφεση η αμερικανική οικονομία- επιδείνωσαν το ήδη πολύ αρνητικό επενδυτικό κλίμα που επικρατούσε στις αγορές της Ευρώπης, χθες, πριν από τη δημοσιοποίηση των κρίσιμων αμερικανικών στοιχείων. Τα ευρωπαϊκά χρηματιστήρια, τα οποία έχαναν γύρω στο 1% πριν ανοίξει η Wall Street, έπεσαν ακόμη χαμηλότερα βλέποντας το έντονα αρνητικό ξεκίνημα του αμερικανικού χρηματιστηρίου. Εφθασαν να χάνουν γύρω στο 2%, ενώ ο δείκτης Dow Jones άνοιξε με πτώση 0,80%.
Ακόμη και το δολάριο επλήγη. Το αμερικανικό νόμισμα, το οποίο το τελευταίο διάστημα κάλπαζε παίζοντας τον ρόλο της ασφαλούς επένδυσης σε μια περίοδο που οι «αναδυόμενες» αγορές κατρακυλούν και οι άλλοτε πανίσχυρες αγορές εμπορευμάτων παραπαίουν, δεν άντεξε στα χθεσινά απροσδόκητα χειρότερα από τα προσδοκώμενα στοιχεία για την ανεργία και την απασχόληση τον Αύγουστο στις ΗΠΑ. Σημειωτέον ότι το ευρώ, ενώ είχε διασπάσει προς τα κάτω τα 1,42 δολάρια, σταμάτησε να κατρακυλά και ανέκαμψε πάνω από τα 1,43 δολάρια. Ευτυχώς που η αντίδραση της τιμής του πετρελαίου ήταν ήπια. Η προθεσμιακή τιμή του αργού στην αγορά εμπορευμάτων της Νέας Υόρκης διαπραγματευόταν γύρω στα 107 δολάρια το βαρέλι.
Χάθηκαν 84.000 θέσεις εργασίας
Φρέναραν το ράλι του δολαρίου τα αρνητικά στοιχεία από τις ΗΠΑ
Σύμφωνα με τα χθεσινά στοιχεία, το ποσοστό της ανεργίας εκτινάχθηκε στο 6,1% τον Αύγουστο, από 5,7% τον Ιούλιο, επίπεδα που είναι τα υψηλότερα των τελευταίων πέντε ετών. Επίσης, χάθηκαν 84.000 θέσεις εργασίας από όλους- εκτός του αγροτικούτους τομείς της αμερικανικής οικονομίας τον ίδιο μήνα (Αύγουστο), ενώ είχαν χαθεί επιπλέον 58.000 θέσεις εργασίας τους δύο προηγούμενους μήνες από ό,τι τα αρχικά στοιχεία είχαν δείξει. Το σοκ της Wall Street ήταν πολύ μεγαλύτερο, καθώς μια πληθώρα από προηγούμενα στοιχεία- και κυρίως το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν του β΄ τριμήνου- είχαν δείξει πολύ θετικότερη την εικόνα της αμερικανικής οικονομίας. Σημειωτέον ότι το ΑΕΠ αυξήθηκε 3,3% επί ετησίας βάσεως, το τρίμηνο Απριλίου- Ιουνίου. Επιπλέον, η επιχειρηματική δραστηριότητα σταμάτησε να συρρικνώνεται. Και είναι σημαντικά τα στοιχεία αυτά καθώς προσμετρούν το 90% της οικονομικής δραστηριότητας στις ΗΠΑ. Να τονιστεί ότι η επιχειρηματική δραστηριότητα στις ΗΠΑ δεν επιδεινώθηκε, όπως είχαν προβλέψει οι οικονομολόγοι, αλλά ξεπέρασε τα επίπεδα του 50, τα οποία και διαχωρίζουν την επέκταση από τη συρρίκνωση. Συγκεκριμένα, ο αρμόδιος δείκτης του τεράστιου τομέα παροχής υπηρεσιών του ΙSΜ ήταν τελικά ισχυρότερος από ό,τι αναμενόταν, αφού διαμορφώθηκε στο 50,6 τον Αύγουστο.
Πράγματι, ξάφνιασε τους επενδυτές η πολύ ασθενέστερη της αναμενόμενης εικόνα της αμερικανικής οικονομίας. Ορισμένοι μάλιστα αναλυτές έσπευσαν να δηλώσουν ότι τα χθεσινά στοιχεία επανέφεραν και πάλι στην επικαιρότητα το σενάριο της ύφεσης στις ΗΠΑ. Ισχυρίζονται ότι η αμερικανική οικονομία φαίνεται να σώθηκε από την ύφεση μόνο λόγω της μεγάλης αύξησης των εξαγωγών και των πλουσιοπάροχων τσεκ που έλαβαν οι αμερικανοί πολίτες από τις φορολογικές απαλλαγές. Η μεγάλη υποτίμηση του δολαρίου, απογειώνοντας τις εξαγωγές, συρρίκνωσε το εμπορικό έλλειμμα των ΗΠΑ στα χαμηλότερα επίπεδα των τελευταίων επτά ετών. Υπολογίζεται ότι η συρρίκνωση του τεράστια ελλειμματικού εμπορικού ισοζυγίου στα 395,2 δισ. δολάρια, επί ετησίας βάσεως, πρόσθεσε ως και 2,4% ποσοστιαίες μονάδες στην ανάπτυξη της οικονομίας. Η βοήθεια αυτή ήταν η μεγαλύτερη από το 1980, ενώ εξαιρουμένων των εμπορικών συναλλαγών το ΑΕΠ θα είχε μειωθεί κατά 0,5%.
Είναι γεγονός ότι ο πρόεδρος της Κεντρικής Τράπεζας των ΗΠΑ (Fed) Μπεν Μπερνάνκι προχώρησε σε δραστική μείωση των επιτοκίων του δολαρίου- έπεσαν στο 2% από το 5,25% που ήταν τον Ιούλιο του 2007 – προκειμένου να διασώσει την αμερικανική οικονομία, η οποία οδηγείτο σε ύφεση εξαιτίας της κρίσης στην αγορά κατοικίας και της πιστωτικής ασφυξίας. Αυτή η επιθετική πολιτική ωστόσο βύθισε το δολάριο. Το αμερικανικό νόμισμα άρχισε να σταθεροποιείται μόλις τον Απρίλιο, όταν δηλαδή άρχισαν να έρχονται τα πρώτα μηνύματα που υπονοούσαν το ενδεχόμενο παύσης στις μειώσεις των αμερικανικών επιτοκίων από τη Fed. Ορισμένα από τα προβλήματα που βάρυναν το δολάριο, όπως το έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου των ΗΠΑ, συνεχώς βελτιώνονται, εκτιμά ο Τζιμ Ο΄Νιλ της Goldman Sachs και πιστεύει ότι η καλή επίδοση των αμερικανικών εξαγωγών « δεν θα εξαφανιστεί αν το δολάριο σταθεροποιηθεί ή και λίγο ισχυροποιηθεί». Η Goldman Sachs εκτιμά ότι το ευρώ αντί του δολαρίου είναι κατά 20% υπερτιμημένο, βάσει των οικονομικών fundamentals.
Πολύ νωρίς για αισιοδοξία
Αλλοι ωστόσο αναλυτές είναι περισσότερο επιφυλακτικοί στις εκτιμήσεις τους. «Η συνολική εικόνα της οικονομίας των ΗΠΑ είναι αυτή της εξασθένισης και πιθανότατα να διαρκέσει για ορισμένο χρόνο» υποστηρίζει ο Στιούαρτ Σβάιτσερ, στρατηγικός αναλυτής για τις παγκόσμιες αγορές της JΡΜorgan Ρrivate Βank. Ο Ζαχ Παντλ, οικονομολόγος της Lehman Βrothers, δηλώνει ότι «πιστεύουμε ότι είναι πολύ νωρίς να γίνουμε αισιόδοξοι», καθώς η οικονομία θα αντιμετωπίσει σημαντικές προκλήσεις στους προσεχείς μήνες. Κυρίως τα ασθενή καταναλωτικά δεδομένα το δεύτερο εξάμηνο του τρέχοντος έτους, καθώς θα αρχίσει να εξασθενεί η τονωτική ένεση από τις φορολογικές απαλλαγές.
