Μουσεία χωρίς επισκέπτες

Τεράστια είναι η μείωση των επισκεπτών στα μουσεία και στους αρχαιολογικούς χώρους της Ελλάδας κατά το πρώτο τετράμηνο (ΙανουάριοςΑπρίλιος) του 2008, όπως καταγράφεται από την Εθνική Στατιστική Υπηρεσία. Αντίστοιχη είναι και η μείωση των εσόδων από τα εισιτήρια, ολοκληρώνοντας έτσι μια δυσάρεστη εικόνα ως προς την επισκεψιμότητα μουσείων και αρχαιολογικών χώρων, παρά τις μεγάλες επενδύσεις που έχουν γίνει σε αυτά. Πτώση κατά 43,5% εμφανίζουν τα μουσεία και κατά 41,1% οι αρχαιολογικοί χώροι στη διάρκεια αυτού του τετραμήνου, σε αντιστοιχία με εκείνο του 2007. Οι εισπράξεις παρουσιάζουν πτώση κατά 20,6% όσον αφορά τα μουσεία και κατά 10,2% για τους αρχαιολογικούς χώρους. Ειδικά μάλιστα για τον μήνα Απρίλιο και παρ΄ ότι έχει αρχίσει η τουριστική περίοδος, σημειώνεται πτώση 34,2% των επισκεπτών στα μουσεία και 42,7% στους αρχαιολογικούς χώρους.

Τη μεγαλύτερη μείωση επισκεπτών για το διάστημα Ιανουαρίου- Απριλίου (78,5%) παρουσιάζει το Μουσείο της Αρχαίας Ολυμπίας. Ακολουθούν το Αρχαιολογικό Μουσείο Δελφών (64,4%), το Παλάτι των Ιπποτών της Ρόδου (62%, σημειώνεται όμως ότι είχε κλείσει ένα διάστημα λόγω της πτώσης τμήματος της κεντρικής πύλης) και το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο (47,1%).

Οσον αφορά τους αρχαιολογικούς χώρους, οι Δελφοί κατέχουν τα αρνητικά πρωτεία (61,2%), μεγάλη είναι η πτώση της Κνωσού (59%) αλλά και του Σουνίου (56%) και ακολουθούν η Φαιστός (50,3%), η Αρχαία Κόρινθος (49,5%), η Επίδαυρος (46,9%), η Αρχαία Ολυμπία (38,1%), ο Μυστράς (35,4%), ενώ ακόμη και η Ακρόπολη εμφανίζει πτώση κατά 22,9%.

Για να γίνει καλύτερα αντιληπτή η μείωση, ας αναφερθεί ότι τα μουσεία επισκέφθηκαν από τον Ιανουάριο ως και τον Απρίλιο του 2008 327.049 άτομα (έναντι 579.141 το αντίστοιχο διάστημα του 2007), ενώ τους αρχαιολογικούς χώρους 691.924 άτομα (έναντι 1.175.096 το ίδιο διάστημα του 2007). Αναλυτικότερα, το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο επισκέφθηκαν από τον Ιανουάριο ως και τον Απρίλιο του 2008 45.462 άτομα (έναντι 85.959 το αντίστοιχο διάστημα του 2007), το Μουσείο της Αρχαίας Ολυμπίας 8.113 άτομα (έναντι 37.656) και των Δελφών 25.900 (έναντι 72.750), ενώ τον συγκεκριμένο αρχαιολογικό χώρο επισκέφθηκαν 33.050 άτομα (έναντι 85.150 το 2007).

Παρά το γεγονός πάντως ότι τα στοιχεία αυτά αναφέρονται σε μη τουριστική περίοδο, το μήνυμα που αποστέλλεται είναι διπλό, καθώς δείχνουν ότι υστερεί όχι μόνο ο πολιτισμός αλλά και ο τουρισμός. Τα έργα ανακαίνισης, εκσυγχρονισμού και αναδιαμόρφωσης αρχαιολογικών χώρων και μουσείων με χρήματα από το Γ΄ ΚΠΣ δεν έτυχαν μετά το 2004 της κατάλληλης διαχείρισης ώστε να αναδειχθούν και να προβληθούν ως νέο πλεονέκτημα της χώρας για την προσέλκυση του κοινού (ελληνικού και ξένου). Οι πυρκαϊές του περασμένου καλοκαιριού συνετέλεσαν αρνητικά στην εικόνα της Ελλάδας (και όχι μόνο στο εξωτερικό), με απόδειξη τη δραματική μείωση των εισιτηρίων στο Μουσείο της Αρχαίας Ολυμπίας. Η πτώση εξάλλου της κίνησης στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο και στην Ακρόπολη- τα δύο σημεία που επισκέπτεται οπωσδήποτε κάθε τουρίστας- φανερώνει αντίστοιχη μείωση του τουρισμού.

Από την άλλη βεβαίως υπάρχουν και επί μέρους αιτιολογίες. Για παράδειγμα, το Πάσχα των καθολικών έπεσε εφέτος πολύ νωρίς ώστε να προσφέρεται για τουριστικές εξορμήσεις, οπότε είναι δικαιολογημένη η μεγάλη πτώση της κίνησης τον Απρίλιο. Δεν πρέπει όμως να παραγνωρίζεται και το μέγα πρόβλημα που προέκυψε εφέτος λόγω της μη έγκαιρης εφαρμογής του θερινού ωραρίου στα μουσεία και στους αρχαιολογικούς χώρους, που τον Απρίλιο έκλειναν στις 2 ή στις 3 το μεσημέρι. Υπενθυμίζεται ότι η ένδεια στο υπουργείο Πολιτισμού υπήρξε η αιτία για την καθυστερημένη προκήρυξη προσλήψεων εποχικών αρχαιοφυλάκων, κάτι που αντιμετωπίστηκε μόνο όταν το υπουργείο Οικονομικών ενέκρινε το σχετικό κονδύλι.