Πώς φθάσαμε στη σύρραξη του Καυκάσου

1 Τι είναι η Νότια Οσετία; Ορεινή περιοχή, έκτασης 3.900 τετραγωνικών χιλιομέτρων, η οποία αριθμεί σήμερα 70.000 κατοίκους. Οι κάτοικοί της θεωρούν εαυτούς απογόνους του σκυθικού φύλου των Αλανών που εμφανίστηκε στην περιοχή ανάμεσα στην Αζοφική Θάλασσα και τον ποταμό Ντον κατά τον 1ο αιώνα μ.Χ. και εκχριστιανίστηκε κατά τη βυζαντινή περίοδο. Η Οσετία χωρίστηκε στα δύο επί Σοβιετικής Ενωσης, ενώ η Νότια Οσετία αυτοανακηρύχθηκε- ελέω ρωσικής στρατιωτικής υποστήριξης- «ανεξάρτητη» το 1990, καθεστώς το οποίο δεν αναγνωρίζεται από καμία άλλη χώρα.

2 Ποιος ο λόγος της επίθεσης; Ο πρόεδρος της Γεωργίας Μιχαήλ Σαακασβίλι επανεξελέγη στις αμφιλεγόμενες εκλογές του περασμένου Ιανουαρίου με μία επικίνδυνη υπόσχεση: την επαναπροσάρτηση της Αμπχαζίας και της Νότιας Οσετίας. Η χρονική συγκυρία επελέγη σκοπίμως από τον ίδιο, καθώς υπολογίζει στις εξαιρετικές σχέσεις του με τον απερχόμενο πρόεδρο των ΗΠΑ Τζορτζ Μπους και σε ενδεχόμενη στρατιωτική υποστήριξη της Δύσης για να αντιμετωπίσει τη ρωσική αντεπίθεση. Οι επιχειρήσεις βρίσκουν σύμφωνους τους Γεωργιανούς καθώς έχει καλλιεργηθεί κλίμα εθνικισμού. 3 Πού αποβλέπει η Μόσχα; Η συγκεκριμένη περιοχή της Νότιας Οσετίας δεν έχει κάποια μοναδική στρατηγική ή οικονομική σημασία για τα ρωσικά συμφέροντα. Ωστόσο η στήριξή της- και της Αμπχαζίας- είναι ζήτημα τιμής για τη Μόσχα που έχει ήδη παραχωρήσει ρωσικά διαβατήρια στους κατοίκους αυτών των περιοχών. Αλλωστε μετά την απόσχιση του Αζερμπαϊτζάν και της Γεωργίας από τη Ρωσική Ομοσπονδία, το 1991, και δεδομένων των αναταραχών στην Τσετσενία και στην Ινγκουσετία, αυτά είναι τα τελευταία εδάφη που μπορούν να εγγυηθούν τη ρωσική κυριαρχία στον Καύκασο.

4 Επόμενος στόχος η Αμπχαζία; Αν λάβουμε υπόψη τις εκτιμήσεις γεωργιανών αξιωματούχων ένα νέο μέτωπο στην Αμπχαζία μοιάζει πολύ πιθανό, η δε Γεωργία δηλώνει έτοιμη να αντιμετωπίσει την απειλή. Η Αμπχαζία παρουσιάζει πολύ μεγαλύτερο ενδιαφέρον: είναι ένα εξαιρετικό θερινό θέρετρο στις ακτές του Ευξείνου Πόντου και επιπλέον γειτονεύει με τη ρωσική πόλη Σότσι που θα φιλοξενήσει τους χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες του 2014. Οι Αμπχάζιοι είναι μουσουλμάνοι το θρήσκευμα και έχουν αποσχισθεί από τη Γεωργία με παρόμοιο τρόπο με τους Οσετούς.

5 Τι διακυβεύεται πραγματικά; Η Υπερκαυκασία είναι μια περιοχή υπερπολύτιμη για τα τεράστια αποθέματα υδρογονανθράκων της Κασπίας Θάλασσας, ανατολικότερα. Ο πετρελαιαγωγός Μπακού- Τσεϊχάν μεταφέρει μέσω της Γεωργίας το αζερικό πετρέλαιο στη Μεσόγειο, ενώ ένας σχεδιαζόμενος αγωγός φυσικού αερίου μπορεί να μειώσει την εξάρτηση των Ευρωπαίων από το ρωσικό φυσικό αέριο. Το τουρκόφωνο Αζερμπαϊτζάν, φιλικά διακείμενο προς την ομόθρησκη Τουρκία, σε συνδυασμό με τη Γεωργία απειλούν λοιπόν τη Ρωσία με «αποκλεισμό» από αυτά τα εξαιρετικού οικονομικού ενδιαφέροντος εδάφη.