Η CIA δημοσιοποίησε την Τετάρτη μεγάλο μέρος του αρχείου του Οσάμα μπιν Λάντεν, το οποίο είχε κατασχεθεί μετά την αμερικανική επιδρομή το 2011 στο σπίτι του επικεφαλής της αλ Κάιντα στο Αμποταμπάντ του Πακιστάν.

Μεταξύ των εγγράφων είναι φωτογραφίες από το ημερολόγιο του μπιν Λάντεν, ιδρυτή της αλ Κάιντα που ευθύνεται για την τρομοκρατική επίθεση της 11ης Σεπτεμβρίου στις ΗΠΑ, αλλά και ένα βίντεο από τον γάμο του γιου του Χάμζα που θεωρείται «πρίγκιπας διάδοχος της τζιχάντ». Πρόκειται για την πρώτη φορά που έρχονται στη δημοσιότητα εικόνες του ενήλικου Χάμζα.

Η δημοσιοποίηση των εγγράφων αυτών «δίνει την ευκαιρία στους Αμερικάνους να μάθουν περισσότερα για τα σχέδια και τη λειτουργία της τρομοκρατικής αυτής οργάνωσης», δήλωσε ο Μάικ Πομπέο, διευθυντής της CIA.

Η αμερικανική υπηρεσία Πληροφοριών ανήρτησε στο Διαδίκτυο επιπλέον 470.000 έγγραφα που κατέσχεσε τον Μάιο του 2011, όταν ο αμερικανικός στρατός εισέβαλε στο συγκρότημα κατοικιών στο Αμποταμπάντ όπου ζούσε ο μπιν Λάντεν και τον σκότωσε.

Σύμφωνα με τους ερευνητές του Foundation for Defense of Democracies (FDD) Τόμας Τζόσελιν και Μπιλ Ρότζιο, οι οποίοι εξέτασαν τα έγγραφα προτού αποχαρακτηριστούν, αυτά δίνουν πληροφορίες για τις θολές σχέσεις της αλ Κάιντα, ενός σουνιτικού τρομοκρατικού δικτύου, και του Ιράν.

«Τα έγγραφα αυτά θα βοηθήσουν σημαντικά στο να απαντηθούν κάποια ερωτήματα τα οποία έχουμε ακόμη για την ηγεσία της αλ Κάιντα», εκτίμησε ο Ρότζιο.

Τον Οκτώβριο στη διάρκεια ενός συνεδρίου που οργάνωσε το FDD, ο Πομπέο είχε δεσμευθεί ότι θα δημοσιοποιηθούν έγγραφα τα οποία θα αποδεικνύουν τους δεσμούς μεταξύ του Ιράν και της αλ Κάιντα, την ώρα που οι ΗΠΑ δεν σταματούν να καταγγέλλουν «την αρνητική επιρροή» της Τεχεράνης στη Μέση Ανατολή. Το βίντεο του γάμου του Χάμζα μπιν Λάντεν, που φαίνεται ότι γυρίστηκε στο Ιράν, είναι ένα παράδειγμα.

Στα έγγραφα που είχαν δημοσιοποιηθεί τον Μάιο του 2015 φαινόταν ότι ο Οσάμα μπιν Λάντεν προόριζε τον γιο του για να τον διαδεχθεί στην ηγεσία του τζιχάντ. Ο Χάμζα, που σήμερα είναι 27 ή 28 ετών, βρίσκεται τώρα στο Ιράν.
Ένα από τα έγγραφα που μόλις αποχαρακτηρίστηκαν είναι μια έκθεση 19 σελίδων για τους δεσμούς μεταξύ Ιράν και αλ Κάιντα, που συντάχθηκε από έναν αξιωματικό του μπιν Λάντεν, αναφέρουν σε άρθρο τους οι ερευνητές του FDD. Σύμφωνα με την έκθεση αυτή, η Τεχεράνη είχε προτείνει εκπαίδευση, όπλα και χρήματα στους «Σαουδάραβες αδελφούς» της αλ Κάιντα, με τον όρο ότι θα επιτεθούν σε αμερικανικά συμφέρονται στον Κόλπο, τονίζουν οι ερευνητές.
Ωστόσο για τους αναλυτές η πραγματική φύση της σχέσης μεταξύ αλ Κάιντα και Ιράν παραμένει αμφιλεγόμενη.
Το Ιράν και οι σιιτικές οργανώσεις που στηρίζουν στη Μέση Ανατολή συχνά είναι αντίπαλες με τα σουνιτικά κινήματα που πρόσκεινται στην ιδεολογία της αλ Κάιντα.

Όμως το γεγονός ότι ο Χάμζα, ο αγαπημένος γιος του μπιν Λάντεν, και άλλες προσωπικότητες της αλ Κάιντα ζουν υπό την προστασία του Ιράν, όπως εκτιμούν οι ειδικοί, ίσως να είναι επίσης απόδειξη μιας σχέσης εργασίας μεταξύ της Τεχεράνης και του τρομοκρατικού δικτύου.

Στα αποχαρακτηρισμένα έγγραφα παρουσιάζονται όμως και οι διαφωνίες μεταξύ των δύο πλευρών. Εξάλλου, σύμφωνα με τους αναλυτές, «ο ίδιος ο μπιν Λάντεν εξέταζε σχέδια για να αντιμετωπίσει την ιρανική επιρροή στη Μέση Ανατολή, την οποία χαρακτήριζε ολέθρια».

Η δημοσιοποίηση αυτών των εγγράφων και η ανάλυσή τους από το FDD, μια οργάνωση που είναι γνωστή για τις εχθρικές προς το Ιράν απόψεις της, προκαλεί σκεπτικισμό μεταξύ των παρατηρητών στην Ουάσινγκτον.

Τα έγγραφα αυτά «δεν μας μαθαίνουν τίποτε που δεν γνωρίζαμε ήδη», σχολίασε ο Νεντ Πράις, πρώην σύμβουλος του προέδρου Μπαράκ Ομπάμα. Στον λογαριασμό του στο Twitter μάλιστα εξέφρασε την άποψη ότι ο Πομπέο αποχαρακτήρισε τώρα τα έγγραφα αυτά για να ρίξει νερό στον μύλο όσων επιθυμούν μια ανοικτή σύγκρουση με το Ιράν.

«Οι κινήσεις αυτές αφήνουν να εννοηθεί μια επιστροφή στη στρατηγική της κυβέρνησης Μπους: να δίνεται έμφαση στους τρομοκρατικούς δεσμούς για να δικαιολογείται μια αλλαγή καθεστώτος», τόνισε ο Πράις.