Το πως η στρατηγική για τη Μέση Ανατολή του νεοεκλεγέντος αμερικανού προέδρου, Ντόναλντ Τραμπ, μπορεί να ενισχύσει τους τζιχαντιστές στη Συρία, εξηγεί σε άρθρο του στο αμερικανικό περιοδικό Foreign Policy, o Τσαρλς Λίστερ, συνεργάτης της αμερικανικής δεξαμενής σκέψης Middle East Institute.
Την περασμένη εβδομάδα, ο Τραμπ εξήγησε για πρώτη φορά μετά τη νίκη του στις εκλογές, τη θέση του για τον πόλεμο στη Συρία, Στα σχόλιά του, υπογράμμισε την ανάγκη να εντατικοποιηθεί ο πόλεμος ενάντια στο Ισλαμικό Κράτος αλλά και την σημασία που έχει η διακοπή της υποστήριξης προς όσους πολεμούν ενάντια στο καθεστώς του Μπασάρ αλ Άσαντ.
«Η θέση μου είναι ότι πολεμάς τη Συρία. Η Συρία πολεμάει το Ισλαμικό Κράτος. Και πρέπει να ξεφορτωθείς το Ισλαμικό Κράτος. Η Ρωσία πια είναι πλήρως ευθυγραμμισμένη με τη Συρία και τώρα έχεις το Ιράν, που καθίσταται πιο ισχυρό, να ευθυγραμμίζεται με τη Συρία. Εμείς υποστηρίζουμε τους αντάρτες έναντι της Συρίας και δεν έχουμε ιδέα ποιοι είναι αυτοί οι άνθρωποι» είπε ο Τραμπ. Ωστόσο, όπως εξηγεί ο Λίστερ στο άρθρο του, το αποτέλεσμα της πολιτικής που προτείνει ο Τραμπ δεν θα είναι η καταστροφή του Ισλαμικού Κράτους αλλά η εξόντωση της μετριοπαθούς αντιπολίτευσης και συνεπώς η ενίσχυση του εξτρεμισμού.
«Ο Τραμπ φαίνεται ότι προτιμάει να αντιμετωπίσει τα συμπτώματα μίας κρίσης – δηλαδή την τρομοκρατία – ενισχύοντας τα αίτιά της: τη δικτατορία του Άσαντ και την άρνησή της να διαπραγματευτεί. Και ενώ η μετριοπαθής αντιπολίτευση της Συρίας δεν είναι τέλεια, η απόσυρση της αμερικανικής υποστήριξης και συνεπώς της βάσης της διεθνούς νομιμοποίησής της μόνο θα υπονόμευε τα συμφέροντα των ΗΠΑ στη Συρία» γράφει ο Λίστερ. Και προσθέτει: «Αλλά οι κίνδυνοι από την εξωτερική πολιτική του Τραμπ είναι πολύ μεγαλύτεροι από αυτό. Αν ο Τραμπ ακολουθήσει όσα λέει, ρισκάρει να επιδεινώσει έξι μεγάλες απειλές προς την αμερικανική αλλά και τη διεθνή ασφάλεια».
Αυτές οι απειλές είναι οι εξής:
1. Η ενίσχυση της αλ Κάιντα
Η αλ Κάιντα εκμεταλλευόμενη τον πόλεμο στη Συρία παρουσιάζεται ως συνεργάτης και υπερασπιστής του εθνικού κινήματος κατά του Άσαντ, μέσω των αντιπολιτευόμενων οργανώσεων. Όσο η αντιπολίτευση χάνει τη δύναμή της, τόσο θα ενισχύεται η αλ Κάιντα στην οποία οι πολίτες θα στρέφονται για προστασία.
2. Η ενθάρρυνση της μονομερούς δράσης των περιφερειακών δυνάμεων
Η Σαουδική Αραβία, η Τουρκία και το Κατάρ, υποστηρίζουν την ένοπλη αντιπολίτευση από την αρχή της σύγκρουσης, συχνά με την ενθάρρυνση των ΗΠΑ. Αν η αμερικανική υποστήριξη προς τους αντάρτες εκλείψει, η Συρία κινδυνεύει να βυθιστεί στο χάος των πρώτων ημερών της συριακής κρίσης αλλά με ενισχυμένη αυτή τη φορά τη θέση των τζιχαντιστών.
3. Ακόμη μία ευκαιρία για το Ισλαμικό Κράτος
Παρότι μία συμμαχία μεταξύ των ΗΠΑ και της Ρωσίας θα περιόριζε τον εδαφικό έλεγχο του Ισλαμικού Κράτους στη Συρία, τουλάχιστον βραχυπρόθεσμα, μία τέτοια συνεργασία θα ενίσχυε την προπαγάνδα της τρομοκρατικής οργάνωσης και θα οδηγούσε σε εκ νέου κάλεσμα του Ισλαμικού Κράτους για επιθέσεις ενάντια στη Δύση.
4. Ενίσχυση του Ιράν και της Χεζμπολάχ
Ως πολέμιος της πυρηνικής συμφωνίας με το Ιράν, προκαλεί εντύπωση που ο Τραμπ προτείνει πολιτικές που θα ενίσχυαν τον περιφερειακό ρόλο της Τεχεράνης. Από την αρχή της κρίσης στη Συρία, ο ρόλος του Ιράν στην προστασία του καθεστώτος Άσαντ είναι σημαντικός. Αν ο Τραμπ επιμείνει στην άποψή του για υποστήριξη και όχι αντικατάσταση της συριακής κυβέρνησης, θα ωφελήσει όχι μόνο τη θέση της Τεχεράνης αλλά και τη Χεζμπολάχ η οποία υποστηρίζεται από το Ιράν και τον Άσαντ.
5. Ενθάρρυνση του ρωσικού αναθεωρητισμού
Η πολιτική του Τραμπ θα ωφελούσε τον Άσαντ, τη Ρωσία, το Ιράν και τη Χεζμπολάχ και θα εξίσωνε τη συριακή αντιπολίτευση στο σύνολό της με τους τζιχαντιστές. Αυτό θα σήμαινε περισσότερα εγκλήματα πολέμου στη Συρία, θα καθιστούσε τις διαπραγματεύσεις αδύνατες και θα ενθάρρυνε την επιθετική στάση της Ρωσίας, κάτι που έρχεται σε αντίθεση με τα αμερικανικά συμφέροντα.
6. Επιδείνωση της προσφυγικής κρίσης
Ένας συνδυασμός όλων των παραπάνω σεναρίων, θα δημιουργούσε μία δυναμική που θα επιδείνωνε την προσφυγική κρίση της Συρίας, αφήνοντας περισσότερους από πέντε εκατομμύρια Σύριους μόνιμα εκτός των συνόρων της χώρας τους. Αν ο Άσαντ παραμείνει στην εξουσία, μεγάλο μέρος των προσφύγων δεν θα επιστρέψει ποτέ στη Συρία, προκαλώντας προβλήματα στην Ευρώπη και γιγαντώνοντας τα ακροδεξιά, λαϊκιστικά κινήματα κατά μήκος της Γηραιάς Ηπείρου.
