Οι Γάλλοι στους δρόμους: Ενα νομοσχέδιο, πέντε αγκάθια

Επειτα από σχεδόν δύο μήνες μαζικών συγκεντρώσεων διαμαρτυρίας στο Παρίσι και σε άλλες πόλεις της Γαλλίας ξεκίνησε την περασμένη Τρίτη στη γαλλική Εθνοσυνέλευση η συζήτηση για το πολύκροτο νομοσχέδιο το οποίο πρόκειται, αν υπερψηφιστεί, να αλλάξει άρδην τους κανόνες που διέπουν τις εργασιακές σχέσεις στη χώρα.

Αναλυτές εκτιμούν ότι το νομοσχέδιο, στόχος του οποίου είναι, μεταξύ άλλων, η μείωση της ανεργίας (κυμαίνεται λίγο άνω του 10%, ποσοστό διπλάσιο από εκείνο της Γερμανίας), αποτελεί την τελευταία μεγάλη μάχη που καλείται να δώσει ο Φρανσουά Ολάντ πριν από τις προεδρικές εκλογές του 2017.

Από τις 31 Μαρτίου ως και σήμερα εκατοντάδες χιλιάδες Γάλλοι κατέβηκαν σε δρόμους και πλατείες ολόκληρης της Γαλλίας κατηγορώντας τον σοσιαλιστή γάλλο πρόεδρο ότι προωθεί ένα νομοσχέδιο το οποίο έρχεται σε αντίθεση με τις βασικές αξίες του κόμματός του καθώς παρέχει στις επιχειρήσεις τη δυνατότητα να προβαίνουν ευκολότερα σε απολύσεις εργαζομένων όταν αντιμετωπίζουν σημαντικές οικονομικές δυσκολίες. Την ίδια ώρα, ωστόσο, δυσαρεστημένοι εμφανίζονται και οι γάλλοι επιχειρηματίες υποστηρίζοντας ότι οι προτεινόμενες μεταρρυθμίσεις δεν επαρκούν για την τόνωση της απασχόλησης και τη μείωση της ανεργίας.

«Αγαπάμε τα συνδικάτα και αγαπάμε και τις επιχειρήσεις» δήλωσε ενώπιον των μελών της γαλλικής Βουλής η Μιριάμ ελ Κομρί, υπουργός Εργασίας της κυβέρνησης Ολάντ, επιδιώκοντας να μειώσει την απόσταση που χωρίζει τις δύο αντιμαχόμενες πλευρές τόσο στη γαλλική κοινωνία όσο και στο εσωτερικό του Σοσιαλιστικού Κόμματος. Πέντε είναι τα επίμαχα σημεία, τα «αγκάθια» του νομοσχεδίου.

Κύριος στόχος του νομοσχεδίου που κατατέθηκε είναι να παράσχει στις επιχειρήσεις περισσότερη εξουσία όσον αφορά τις απολύσεις εργαζομένων. Οι γάλλοι επιχειρηματίες διαμαρτύρονται εδώ και πολύ καιρό για τους αυστηρά κωδικοποιημένους κανόνες που προστατεύουν τους εργαζομένους. Υποστηρίζουν πως αποτελούν τροχοπέδη για την τόνωση της απασχόλησης καθώς πολλοί εργοδότες διστάζουν να προβούν σε νέες προσλήψεις επειδή γνωρίζουν ότι δεν θα μπορούν να τους απαλλάξουν από τα καθήκοντά τους σε περίπτωση που επιδεινωθούν τα οικονομικά των εταιρειών τους. Τα συνδικάτα, από την πλευρά τους, αλλά και στελέχη από την αριστερή πτέρυγα του κυβερνώντος Σοσιαλιστικού Κόμματος θεωρούν πως πρόκειται για μια αδικαιολόγητη απειλή στην εργασιακή ασφάλεια.

Ενα άλλο αμφιλεγόμενο σημείο των προτεινόμενων μεταρρυθμίσεων το οποίο εξόργισε τους επικεφαλής των συνδικάτων καθώς στοχεύει ευθέως στον περιορισμό της επιρροής τους. Σύμφωνα με την πρόταση που κατατέθηκε, σε περίπτωση που οι επικεφαλής των επιχειρήσεων και οι εκπρόσωποι των συνδικάτων δεν καταλήξουν σε συμφωνία για την όποια διαφορά τους χωρίζει, τότε οι πρώτοι θα μπορούν να προβούν στη διεξαγωγή ψηφίσματος μεταξύ των εργαζομένων. Η καταφυγή ωστόσο στην ετυμηγορία των εργαζομένων από την πλευρά των εργοδοτών δεν αποτελεί μια νέα πρακτική. Πέρυσι, για παράδειγμα, οι εργαζόμενοι της αυτοκινητοβιομηχανίας Smart ψήφισαν υπέρ της αύξησης του ωραρίου εργασίας δίχως ανάλογη αύξηση των μισθών τους με στόχο την αποφυγή απολύσεων. Η απόφασή τους όμως δεν επικυρώθηκε από τα συνδικάτα. Στην περίπτωση που το νομοσχέδιο υπερψηφιστεί, τότε οι επιχειρήσεις θα μπορούν ευκολότερα να ζητούν τη γνώμη των επισφαλών εργαζομένων τους δίχως να απαιτείται η συγκατάβαση των συνδικάτων.

Νόμοι του 2013 έδωσαν τη δυνατότητα στους γάλλους επιχειρηματίες να αναγκάζουν τους εργαζομένους τους να αποδέχονται πάγωμα των μισθών τους και αλλαγές στο ωράριά τους σε περίπτωση που αντιμετωπίζουν οικονομικές δυσκολίες. Στο μέλλον όμως όλες οι επιχειρήσεις, ακόμη και αυτές που είναι υγιείς και οικονομικά εύρωστες, θα μπορούν να λάβουν ανάλογα μέτρα, είτε για να εισέλθουν σε νέες αγορές είτε για να κερδίσουν καινούργια συμβόλαια είτε για να δημιουργήσουν, τουλάχιστον στη θεωρία, νέες θέσεις εργασίας.

Πρόκειται για ένα από τα κυριότερα σημεία αντιπαράθεσης μεταξύ συνδικάτων και επιχειρηματιών με αποτέλεσμα να μην είναι ακόμη ξεκάθαρο τι θα ακριβώς θα συμβεί. Αρχικά η κυβέρνηση επιθυμούσε να επιτρέψει στις γαλλικές θυγατρικές πολυεθνικών εταιρειών να προβαίνουν σε απολύσεις στην περίπτωση που δεν είναι κερδοφόρες. Αυτό θα σήμαινε ότι ακόμη και στην περίπτωση που η μητρική εταιρεία ήταν κερδοφόρα, αν η γαλλική θυγατρική της παρουσίαζε ζημιά, τότε θα μπορούσε να απολύσει εργαζομένους. Η κυβέρνηση Ολάντ ωστόσο δεν αποκλείεται, έπειτα μάλιστα από σχετική πρόταση ενός εκ των συντακτών του νομοσχεδίου, να κάνει πίσω καθορίζοντας πως στην περίπτωση που μια γαλλική θυγατρική επιθυμεί να προβεί σε απολύσεις θα λαμβάνεται υπόψη η οικονομική κατάσταση της μητρικής εταιρείας.

Με αφορμή τις αποζημιώσεις απολυμένων οι γάλλοι επιχειρηματίες, αρχικά ευνοϊκά διακείμενοι απέναντι στο εν λόγω νομοσχέδιο, πλέον εμφανίζονται επιφυλακτικοί. Στόχος της κυβέρνησης, τουλάχιστον πριν από τις μαζικότατες διαδηλώσεις διαμαρτυρίας, ήταν η θέσπιση ανώτατων ορίων όσον αφορά τις αποζημιώσεις σε περίπτωση καταχρηστικής απόλυσης εργαζομένων. Τα όρια που επρόκειτο να θεσπιστούν θα εξαρτώνταν από τον μισθό του εκάστοτε εργαζομένου, καθώς και από την προϋπηρεσία του στην εταιρεία. Επειτα από την ισχυρή πίεση των συνδικάτων η κυβέρνηση υποχώρησε συμφωνώντας πως τα όρια που θα θεσπιστούν θα αποτελούν απλά και μόνο «σημείο αναφοράς για τα αρμόδια δικαστήρια» που θα κληθούν να καθορίσουν το ύψος της αποζημίωσης.