Γυμνισμός, μια βαθιά ριζωμένη γερμανική συνήθεια

«Οταν ήμουν παιδί ο πατέρας μου τα Σαββατοκύριακα συνήθιζε να κάνει ηλιοθεραπεία γυμνός στον κήπο μας. Στις δημόσιες πισίνες τα παιδιά όλων των ηλικιών μπορούσαν να περιφέρονται όλη την ώρα γυμνά. Ακόμη και σήμερα, αισθάνομαι άνετα να ξεγυμνωθώ στη σάουνα ή στο αποδυτήριο ενός γυμναστηρίου. Ισως γιατί είμαι Γερμανός». Για τον Μαρσέλ Κρούεγκερ, έναν συγγραφέα από τη Γερμανία που ενδιαφέρεται κυρίως για την Ιστορία, τα ταξίδια αλλά και τις μπίρες, ο γυμνισμός αποτελεί ένα κατ’ εξοχήν γερμανικό φαινόμενο.

Στη συντηρητική Γερμανία ο γυμνισμός αποκαλείται Freikoerperkultur, «κουλτούρα του ελεύθερου σώματος» στα ελληνικά. Και χιλιάδες Γερμανοί έχουν την τάση να ξεντύνονται όχι μόνο σε σάουνες, πισίνες, γυμναστήρια και παραλίες, αλλά και σε πάρκα μητροπόλεων όπως το Μόναχο και το Βερολίνο.

«Ξεχάστε τα λουκάνικα και τις μπίρες, το να ξεντύνεται κανείς δημοσίως με απολύτως μηδενική αυτο-συνείδηση είναι το χαρακτηριστικό της πραγματικής γερμανικότητας» αναφέρει ο κ. Κρούεγκερ σε άρθρο του στον ιστότοπο του αμερικανικού δικτύου CNN, παρουσιάζοντας την ιστορία του γυμνισμού στη χώρα του.

Ο Αδόλφος Χίτλερ σκανδαλίστηκε

Γερμανικός ρομαντισμός και γυμνό σώμα πάνε χέρι-χέρι. Το σύγχρονο πάθος των Γερμανών για τον γυμνισμό ανάγεται στα τέλη του 19ου αιώνα όταν, μεταξύ άλλων, θεωρούνταν πως η ηλιοθεραπεία συνέβαλλε στη θεραπεία της φυματίωσης και των ρευματικών παθήσεων. Το 1920, όταν η υπόλοιπη Ευρώπη εξακολουθούσε να σκανδαλίζεται ακόμη και στη θέα ενός γυμνού αστραγάλου, οι Γερμανοί δημιούργησαν την πρώτη παραλία για γυμνιστές, στο νησί Σιλτ της Βόρειας Θάλασσας. Επειτα από περίπου μία δεκαετία, η Σχολή Γυμνισμού του Βερολίνου που ιδρύθηκε με στόχο να ενθαρρύνει τους Γερμανούς και τις Γερμανίδες να γυμνάζονται μαζί – όντας γυμνοί φυσικά – σε υπαίθριους χώρους, διοργάνωσε το πρώτο παγκόσμιο συνέδριο γυμνιστών.

Ομως φαίνεται πως ο Αδόλφος Χίτλερ σκανδαλίστηκε. Κατά τη διάρκεια του Ναζισμού τα δικαιώματα των γυμνιστών περιορίστηκαν σημαντικά. Νόμοι που ψηφίστηκαν το 1933 απαγόρευαν στις Γερμανίδες και στους Γερμανούς να κάνουν μαζί γυμνισμό, κάνοντας λόγο για «μια αντίδραση στην αυξημένη ανηθικότητα της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης». Στη συνέχεια ακολούθησαν και άλλοι περιορισμοί καθώς τα μέρη όπου κατέφευγαν οι γυμνιστές θεωρούνταν από τους ναζιστές «εκκολαπτήρια μαρξιστών και ομοφυλοφίλων». Παρ’ όλα αυτά, ο γυμνισμός εξακολουθούσε να είναι δημοφιλής καθώς μεταξύ των Γερμανών που αρέσκονταν να ξεντύνονται με την πρώτη ευκαιρία συγκαταλέγονταν και πολλά μέλη των SS.

Αλλά ούτε ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος ούτε η μετέπειτα διαίρεση της Γερμανίας μπόρεσε να αμβλύνει τον ενθουσιασμό των Γερμανών για τον γυμνισμό. Σε τέτοιο βαθμό που ακόμη και το 1949, όταν η Γερμανία χωρίστηκε στα δύο, κάποιοι στη Δυτική Γερμανία δεν έδωσαν ιδιαίτερη σημασία καθώς έτρεχαν για να ιδρύσουν την Ενωση για τον Γυμνισμό, οργάνωση η οποία σήμερα υπάγεται στην Ομοσπονδία Ολυμπιακών Αθλημάτων της Γερμανίας και αποτελεί το πιο πολυπληθές μέλος της Διεθνούς Ομοσπονδίας Γυμνιστών.

Ο γυμνισμός ήταν ιδιαίτερα δημοφιλής κυρίως στην Ανατολική Γερμανία καθώς θεωρούνταν ένας εξαιρετικός τρόπος να αποδράσει κανείς από τις στολές, τις παρελάσεις και τον κομφορμισμό του κομμουνιστικού καθεστώτος. Οι Ανατολικογερμανοί είχαν την τάση να ξεντύνονται, σε λίμνες και παραλίες αλλά και σε ειδικά κάμπινγκ.

Φυσικά υπήρχε και ο επίσημος σοσιαλιστικός θεσμός, το Προλεταριακό Κίνημα Γυμνισμού, που αριθμούσε 60.000 μέλη, ενώ γυμνές σκηνές σε κινηματογραφικές παραγωγές της Λαϊκής Δημοκρατίας της Γερμανίας έκαναν την εμφάνισή τους πολύ νωρίτερα από ό,τι στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού. Μεταξύ των συνοριοφυλάκων της Ανατολικής Γερμανίας υπήρχαν και μερικοί καθήκον των οποίων ήταν να παρακολουθούν όλα όσα διαδραματίζονταν σε μια παραλία γυμνιστών που υπήρχε στη Δυτική Γερμανία σε κοντινή απόσταση από τα σύνορα μεταξύ των δύο Γερμανιών με στόχο την κατανόηση του γυμνισμού στο πλαίσιο του καπιταλισμού. Υπάρχουν μάλιστα και αναφορές πως ακόμη και η γερμανίδα καγκελάριος Ανγκελα Μέρκελ έκανε γυμνισμό κατά τα νεανικά της χρόνια στην Ανατολική Γερμανία.

Σήμερα στη Γερμανία υπάρχουν περίπου 600.000 λάτρεις του γυμνισμού, μέλη περισσοτέρων από 300 λεσχών γυμνιστών και 14 παραρτημάτων τους που ιδρύθηκαν στη γειτονική Αυστρία. Παρ’ όλα αυτά το πάθος για τον γυμνισμό στη χώρα φαίνεται πως εξασθενεί, τουλάχιστον σε σχέση με το παρελθόν. Ισως γιατί –σημειώνει ο κ. Κρούεγκερ –οι Γερμανοί δεν έχουν ανάγκη να αποδεικνύουν πως είναι και αισθάνονται ελεύθεροι βγάζοντας τα ρούχα τους.