Σε μια Ευρώπη που η συνοχή της κλονίζεται λόγω του Προσφυγικού και πολλές κυβερνήσεις της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης καταγγέλλονται για απανθρωπιά και ρατσισμό, ο πρέσβης της Δημοκρατίας της Τσεχίας στην Αθήνα κ. Γιαν Μπόντι ισχυρίζεται πως οι ενέργειες των χωρών της Ομάδας Βίζεγκραντ «δεν είναι εχθρικές προς την Ελλάδα» αλλά «στοχεύουν στον καλύτερο έλεγχο της παράνομης μετανάστευσης». Εκτιμά ότι «δεν είναι ακραίο» το θεωρούμενο από πολλούς αναλυτές μισαλλόδοξο τσεχικό κόμμα Αυγή. Διαβεβαιώνει ότι η Τσεχία θέλει να αναπτύσσει τις καλές σχέσεις της με την Ελλάδα και δεν επιθυμεί να χωρίζει με φράκτες τους ευρωπαίους πολίτες. Θεωρεί πως η λύση του προσφυγικού προβλήματος πρέπει να είναι ευρωπαϊκή και ότι η ζώνη του Σένγκεν πρέπει να παραμείνει αλώβητη. Ο τσέχος πρέσβης δηλώνει «λάτρης της Ελλάδας, της ελληνικής λογοτεχνίας και του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού», πιστεύει στη φιλία των δύο λαών και επιμένει πως «πρέπει να μιλάμε πιο πολύ μεταξύ μας διότι μόνο ο διάλογος θα εξαλείψει την αμοιβαία μας δυσπιστία».


Κύριε πρέσβη, σύμφωνα με το Τσεχικό Κέντρο Ερευνας της Κοινής Γνώμης, η πλειοψηφία των Τσέχων φοβάται τους πρόσφυγες. Πώς εξηγείτε αυτό το φαινόμενο σε μια χώρα με μακρά παράδοση ουμανισμού;
«Ο λόγος που οι άνθρωποι είναι επιφυλακτικοί έχει ιστορικές ρίζες. Οι Τσέχοι ζουν στη δημοκρατία μόνο τα τελευταία 20 χρόνια, πριν είχαμε δικτατορία και οι πολίτες υπέστησαν έντονη καταπίεση. Επικρατούσε φόβος για τους ξένους, που όμως σταδιακά υποχωρούσε όσο οι Τσέχοι τους γνώριζαν καλύτερα. Να θυμίσω πως κατά τη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου οι Τσέχοι δέχτηκαν και φιλοξένησαν χιλιάδες έλληνες πολιτικούς πρόσφυγες και τα τελευταία χρόνια χιλιάδες Ουκρανούς».
Είναι ισλαμοφοβικοί οι Τσέχοι; Το 80% των Τσέχων φοβάται να δεχθεί πρόσφυγες από τη Μέση Ανατολή. Μήπως ο κόσμος στρέφεται προς τον εξτρεμισμό;
«Δεν νομίζω ότι παρατηρείται η στροφή της κοινωνίας προς τον εξτρεμισμό. Υπάρχει βέβαια ανησυχία που τρέφεται από την εξέλιξη στην Ευρώπη και την άνοδο της Ακροδεξιάς. Είναι αλήθεια ότι οι λαϊκιστές και εθνικιστές προσπαθούν να εκμεταλλευτούν το Προσφυγικό για τη δική τους προβολή».
Πόσο μεγάλη επιρροή ασκεί στους Τσέχους «Το μπλόκο ενάντια στο Ισλάμ» που συνεργάζεται σθεναρά με το κοινοβουλευτικό κόμμα Αυγή (στις τελευταίες εκλογές πήρε 6,88 %);
«Το κόμμα Αυγή δεν είναι ακραίο. Πάντως δεν έχει μεγάλη απήχηση στη Βουλή, δεν συμμετέχει στο κυβερνητικό σχήμα ούτε έχει συγκεκριμένο πρόγραμμα. Δεν νομίζω ότι θα αποκτήσει σημαντική δύναμη. Εξάλλου και στο Ελληνικό Κοινοβούλιο υπάρχει κόμμα που εκφράζει ακραίες απόψεις».
Ενάντια στους μουσουλμάνους πρόσφυγες έχει όμως εκφραστεί και ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας της Τσεχίας Μίλος Ζέμαν. Αυτό δεν επηρεάζει αρνητικά τους πολίτες στο να δεχθούν τους μουσουλμάνους πρόσφυγες;
«Στα λεγόμενά του δεν υπάρχει εχθρικός τόνος. Ο Πρόεδρος εκφράζει τη γνώμη του και νομίζω ότι με μια μεγάλη δόση ρεαλισμού αντιμετωπίζει τη δύσκολη κατάσταση στην οποία η ΕΕ κατά την άποψή του δεν αντέδρασε αρκετά γρήγορα και ακόμη αναζητεί τη λύση της».
Η Ελλάδα κατηγορεί τις χώρες του Βίζεγκραντ ότι θέλουν να την αποκόψουν από τη ζώνη του Σένγκεν και να κλείσουν τα βόρεια σύνορά της.
«Η πρωτοβουλία των χωρών της Ομάδας Βίζεγκραντ δεν στρέφεται κατά της Ελλάδας. Δεν θέλουμε να κλείσουμε τις πόρτες μεταξύ μας, θέλουμε μόνο να σταματήσουν οι ροές των παράνομων μεταναστών, διότι στην Ευρώπη εισέρχονται πολλοί άνθρωποι χωρίς ή με πλαστά έγγραφα. Γι’ αυτό ασκείται μεγάλη πίεση προς την Ελλάδα ώστε να βελτιώσει τα κέντρα καταγραφής. Το καίριο ζήτημα είναι και η λειτουργία της επαναπροώθησης των προσφύγων από την Ελλάδα προς την Τουρκία. Συμφωνώ με την Ελλάδα ότι αυτό το πρόβλημα πρέπει να λυθεί στην πηγή του».

Η απόφαση όμως για μερικό κλείσιμο των συνόρων θα επηρέαζε δραματικά τη ζωή στην Ελλάδα, όπου θα έμεναν εγκλωβισμένοι δεκάδες χιλιάδες πρόσφυγες, θα προκαλούσε ανθρωπιστική κρίση και τεράστιες ζημιές στην οικονομία.
«Σε καμία περίπτωση δεν θέλουμε την κατάργηση της ζώνης του Σένγκεν. Αυτό θα επηρέαζε αρνητικά όλη την Ευρώπη, όχι μόνο την Ελλάδα. Θα ζημίωνε και την Τσεχία, διότι το 80% των εξαγωγών μας περνάει από τα ευρωπαϊκά σύνορα. Για μας είναι σημαντικό να δοθεί η ευρωπαϊκή λύση στο μεταναστευτικό πρόβλημα και η ζώνη του Σένγκεν να παραμείνει αλώβητη».


Πολλοί κατηγορούν τις χώρες του Βίζεγκραντ ότι τους ακολουθεί το σύνδρομο του σιδηρού παραπετάσματος.
«Η γενιά μου μεγάλωσε εγκλωβισμένη πίσω από το σιδηρούν παραπέτασμα. Με ελπίδα προσβλέπαμε προς την ελεύθερη Ελλάδα. Δεν είναι σωστό να χτίζουμε ένα καινούργιο σιδηρούν παραπέτασμα, εγώ προσωπικά το αρνούμαι. Οι φράχτες δεν θα λύσουν το προσφυγικό πρόβλημα».
ΠΟΣΟΣΤΩΣΕΙΣ ΚΑΙ ΔΕΣΜΕΥΣΕΙΣ
«Εχουμε δώσει 540.000 ευρώ για τους πρόσφυγες»
Ο αναπληρωτής υπουργός Μεταναστευτικής Πολιτικής κ. Γιάννης Μουζάλας δήλωσε επανειλημμένα πως οι χώρες του Βίζεγκραντ δεν έχουν προσφέρει στους πρόσφυγες «ούτε κουβέρτα». Οσον αφορά την Τσεχία, ο πρέσβης Γιαν Μπόντι έχει διαφορετική άποψη: «Εχουμε δώσει βοήθεια συνολικής αξίας 540.000 ευρώ σε μορφή υλικής υποστήριξης (κουβέρτες, στρώματα, υπνόσακοι κ.τ.λ.) και ως χρηματικό ποσό για αγορά τεχνολογικού εξοπλισμού (κυρίως μηχανές δακτυλοσκόπησης). Είμαστε έτοιμοι να δώσουμε περισσότερα. Σε ευρωπαϊκό επίπεδο έχουμε 11 εμπειρογνώμονες στη Frontex, στην οποία έχουμε παραχωρήσει και τεχνολογικό εξοπλισμό, και άλλους δύο στην Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Ασύλου. Πολλοί τσέχοι εθελοντές βοηθούν τους πρόσφυγες στα νησιά του Αιγαίου και σε όλον τον βαλκανικό διάδρομο».
Η Τσεχία δεν συμφωνούσε με τις προτεινόμενες ποσοστώσεις. Αυτό όμως, κατά τον πρέσβη, δεν σημαίνει πως δεν είναι αλληλέγγυη. «Αν και θεωρούσαμε πως οι ποσοστώσεις δεν αποτελούν λύση, υποταχθήκαμε στην πλειοψηφική απόφαση και θα τηρήσουμε τις δεσμεύσεις μας». Βάσει των συμπερασμάτων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου η Τσεχική Δημοκρατία θα δεχθεί στο πλαίσιο του προγράμματος μετεγκατάστασης συνολικά 2.691 πρόσφυγες, από τους οποίους 1.655 από την Ελλάδα.
Η αίτηση για μετεγκατάσταση των πρώτων 20 προσφύγων από τη Συρία διεκπεραιώνεται ήδη και η αναχώρησή τους από την Ελλάδα αναμένεται σύντομα. «Σε σύγκριση με το μέγεθος των προσφυγικών ροών, οι ρυθμοί της μετεγκατάστασης είναι προς το παρόν πολύ αργοί» δηλώνει ο πρέσβης.

Η κυρία Σόνια Στάμου-Ντορνιάκοβα είναι μεταφράστρια και δημοσιογράφος από την Τσεχία που ζει και εργάζεται στην Αθήνα.

HeliosPlus