Η υποκριτική φιλανθρωπία της Σίλικον Βάλεϊ

Η ιδεολογία της Σίλικον Βάλεϊ είναι ότι η καινοτομία και όχι τα χρήματα είναι η κινητήριος δύναμή της και ότι η τεχνολογία που μπορεί να αλλάξει τον κόσμο είναι το πραγματικό μέτρο των πραγμάτων. Ο πλούτος αντιμετωπίζεται ως ένα ευχάριστο υποπροϊόν, κάτι σαν την απώλεια κιλών ύστερα από ένα περιπετειώδες ταξίδι. Ο κόσμος της τεχνολογίας φιλοξενεί ορισμένους από τους πιο πλούσιους επιχειρηματίες στον πλανήτη και ορισμένους από τους πιο δυναμικούς φιλάνθρωπους, τους διαδόχους των Κάρνεγκι και Ροκφέλερ, οι οποίοι λένε ότι μπορούν να εφαρμόσουν την ίδια εφευρετικότητα και ζήλο που έκανε εκείνους πλούσιους, ώστε να κάνουν τον υπόλοιπο κόσμο λιγότερο φτωχό.

Το Σαν Φρανσίσκο όμως έχει ένα από τα υψηλότερα επίπεδα εισοδηματικής ανισότητας στις Ηνωμένες Πολιτείες. Ενα παρόμοιο παράδοξο διατρέχει και τη φιλανθρωπία. Οι επιχειρηματίες της τεχνολογίας πιστεύουν ότι οι δικές τους φιλανθρωπίες είναι πιο τολμηρές, πιο μεγάλες και πιο προσανατολισμένες –και σε πολλές περιπτώσεις έχουν δίκιο. Ωστόσο, παρά την τάση να διαχωρίζουν τον εαυτό τους, αυτοί οι φιλάνθρωποι δεν ενδιαφέρονται για τη ριζοσπαστική αλλαγή, όπως ακριβώς και οι περισσότερο συντηρητικοί προκάτοχοί τους.

Δεν προάγουν την ανακατανομή του πλούτου. Αντίθετα, αντιμετωπίζουν τη φτώχεια και την ανισότητα ως ένα πρόβλημα μηχανικής, στο οποίο η λύση είναι η νοημοσύνη τους και όχι μια συνεισφορά. Οπως έγραψε στο Twitter ο Μαρκ Αντρίσεν, επιχειρηματίας και φιλάνθρωπος, ο οποίος επένδυσε μεταξύ άλλων στο Twitter και στο Airbnb, «χάρη στο Airbnb, τώρα οποιοσδήποτε με ένα σπίτι ή διαμέρισμα μπορεί να προσφέρει ένα δωμάτιο προς ενοικίαση. Επομένως η εισοδηματική ανισότητα μειώνεται».

Ολοένα περισσότεροι ιδεαλιστές ηγέτες του κόσμου της τεχνολογίας προσπαθούν να προσφέρουν σε έναν κόσμο που διαμαρτύρεται ότι εκείνοι έχουν πάρει ήδη πάρα πολλά. Η Λόρα Αριλάγκα Αντρίσεν, κτηματομεσίτρια και σύζυγος του Μαρκ Αντρίσεν, διδάσκει ένα μάθημα φιλανθρωπίας στο Στάνφορντ και είναι η μούσα της γενναιοδωρίας της Σίλικον Βάλεϊ. Στην πιο πρόσφατη έκδοση του «T: The New York Times Style Magazine» η Αριλάγκα Αντρίσεν εκθείασε την Ελίζαμπεθ Χολμς, ιδρύτρια της εταιρείας ανάλυσης αίματος Theranos, που ισχυρίζεται ότι μπορεί να ελέγξει για ένα μεγάλο φάσμα ασθενειών με ένα μόνο τρύπημα στο δάχτυλο.

Την εκθείασε ως ένα «φωτεινό παράδειγμα επιχειρηματία με αλτρουιστικά κίνητρα». Ο συγχρονισμός ωστόσο δεν ήταν ο καλύτερος: το κείμενό της δημοσιεύθηκε λίγο μετά το πρωτοσέλιδο της «Wall Street Journal» που αμφισβητούσε τόσο τους ισχυρισμούς όσο και τη μεθοδολογία της εταιρείας, και λίγο προτύ ο FDA παρουσιάσει δύο εκθέσεις που ανέδειξαν άλλα προβλήματα. «Στη Σίλικον Βάλεϊ έχουν την ψευδαίσθηση ότι δεν είναι σαν τους υπόλοιπους πλούσιους, επειδή η «τεχνολογία» κάνει τον κόσμο καλύτερο» είπε ο Στιβ Χίλτον, πρώην συνεργάτης του βρετανού πρωθυπουργού Ντέιβιντ Κάμερον και συνιδρυτής του Crowdpac.com, μιας πολιτικής start-up. «Αλλά και τα McDonald’s και τα Walmart πιστεύουν ότι βοηθούν την κοινωνία. Η Walmart υποστηρίζει ότι ρίχνει το κόστος ζωής για τις φτωχές οικογένειες. Ολες οι επιχειρήσεις πιστεύουν ότι κάνουν κάτι καλό».

Ο Μαρκ Ζούκερμπεργκ της Facebook προσφέρει χρήματα σε σχολεία και πειραματικά εκπαιδευτικά προγράμματα μέσω του Silicon Valley Community Foundation. Μεγάλο μέρος των χρημάτων που διαχειρίζεται προσφέρεται από επιχειρηματίες που γλιτώνουν πολλά από φόρους κάνοντας μεγάλες δωρεές, λίγο προτού πουλήσουν τις επιχειρήσεις τους ή βγουν στο χρηματιστήριο.

Ο Ρομπ Ράιχ, πολιτικός επιστήμονας στο Στάνφορντ, σημειώνει ότι οι φοροελαφρύνσεις που έρχονται με τις δωρεές ενός δισεκατομμυριούχου σε σχολεία είναι χρήματα που κατά βάση δεν θα δαπανηθούν στη δημόσια εκπαίδευση, αποκαλώντας τη γενναιοδωρία της Σίλικον Βάλεϊ «μια μορφή άσκησης εξουσίας που δεν λογοδοτεί σε κανέναν, χαρακτηρίζεται από αδιαφάνεια και επιδοτείται από τους φόρους». Και ενώ οι τεχνολογικοί κολοσσοί πρωτοστατούν στις προσπάθειες να ενισχυθεί το κοινωνικό δίχτυ ασφαλείας για τους λιγότερο προνομιούχους, δεν είναι πολλοί εκείνοι που ανησυχούν για την αποτελμάτωση της μεσαίας τάξης. Ούτε μιλούν πολύ σε αυτούς τους κύκλους για τη φορολόγηση των πλουσίων.

Ελάχιστοι δισεκατομμυριούχοι των νέων τεχνολογιών, όπως ο Ριντ Χάστινγκς του Netflix, έχουν υποστηρίξει την αύξηση της φορολογίας για τους πλούσιους. Υπάρχουν και πολλοί άλλοι οι οποίοι μπορεί δημόσια να μην εκφράζονται κατά της φορολογίας αλλά αισθάνονται ότι έχουν ήδη πληρώσει πάρα πολλά. Και άλλοι πιστεύουν πως οι ίδιοι μπορούν να ξοδέψουν τα δολάριά τους πολύ καλύτερα από ό,τι θα μπορούσε η κυβέρνηση, μια «κλασική» θέση της αμερικανικής συντηρητικής Δεξιάς.