Ηταν «γραμμένο στ’ αστέρια» από τη στιγμή που γεννήθηκε. Και ο πρώτος που είδε το λαμπρό πολιτικό πεπρωμένο του βρέφους δεν ήταν άλλος από τον Ρίτσαρντ Νίξον. Σε επίσημη δεξίωση στην Οτάβα το μακρινό 1972 ο τότε πρόεδρος των ΗΠΑ έκανε μια προφητική πρόποση: «Ας αφήσουμε τις τυπικότητες. Απόψε θέλω να πιω στην υγειά του μελλοντικού πρωθυπουργού του Καναδά, του Τζάστιν Πιερ Τριντό». Το μωρό ήταν δεν ήταν τεσσάρων μηνών εκείνο το βράδυ. Η φιλοφρόνηση απευθυνόταν στον μπαμπά, τον χαρισματικό ηγέτη του Καναδά Πιερ Τριντό. Η εκλογή του το 1968 είχε προκαλέσει τη λεγόμενη «τριντομανία», ένα τεράστιο κύμα ενθουσιασμού και αισιοδοξίας, ιδίως στην προοδευτική νεολαία της εποχής. Και να που τώρα, μετά από 47 χρόνια, η χώρα ξαναζεί στον αστερισμό ενός Τριντό, αυτή τη φορά με τη θριαμβευτική εκλογή του Τζάστιν στα βήματα του πατέρα του.
Νέος, ωραίος, ζεστός (για να μην πούμε σέξι), επικοινωνιακός και πρίγκιπας; Μάλιστα. Αλλά τραγικά, επικίνδυνα άπειρος. Ετσι έλεγαν μήνες τώρα οι πολιτικοί του αντίπαλοι. Προειδοποιούσαν τον κόσμο, με βομβαρδισμό από σποτ στην τηλεόραση, να μην εμπιστευθεί έναν αδοκίμαστο 40άρη με «καλό όνομα και ωραία μαλλιά» για να κυβερνήσει 35 εκατομμύρια ανθρώπους, σε μία από τις μεγαλύτερες οικονομίες του πλανήτη. Γιατί πώς θα μπορούσε να χειριστεί την εξουσία ένας πρώην δάσκαλος που εξελέγη βουλευτής μόλις το 2008 και δεν έχει περάσει ούτε έξω από υπουργείο;
Μία απόφαση και μία κηδεία


Και όμως, οι Καναδοί τού χάρισαν μια απροσδόκητα σαρωτική νίκη στις κάλπες γράφοντας μαζί του το τέλος σε σχεδόν 10 χρόνια κυριαρχίας της Δεξιάς.
Πορφυρογέννητος μεν αλλά διστακτικός να κατέβει στην πολιτική, ο Τζάστιν το πήρε απόφαση στην κηδεία του θρυλικού πατέρα του. Τότε, το 2000, εκφώνησε έναν λόγο-φόρο τιμής που συγκίνησε μέχρι δακρύων πολλούς Καναδούς. Τους ζήτησε να κρατήσουν ζωντανό το όνειρο μιας ενωμένης, πολυπολιτισμικής χώρας, φάρου ελευθερίας, δημοκρατίας, ισότητας και κοινωνικής αλληλεγγύης. Η εκλογική του περιφέρεια, ένα εργατικό προάστιο του Μόντρεαλ, τον έβγαλε βουλευτή ξανά και ξανά, μέχρι που το 2013 το Κόμμα των Φιλελευθέρων τον εξέλεξε ηγέτη του. Ηταν μια σκοτεινή εποχή για τους προοδευτικούς. Εχοντας υποστεί ταπεινωτικές ήττες σε όλες τις εκλογές μετά το 2004, άλλαξαν έξι αρχηγούς ώσπου να βρουν στον Τζάστιν τη μεγάλη ελπίδα για την επιστροφή τους στην εξουσία.
Ως πρωθυπουργός τώρα ο Τριντό υπόσχεται να κυβερνήσει από το Κέντρο υπέρ της μεγάλης μεσαίας τάξης. Θα αυξήσει, λέει, τους φόρους για τους πλουσίους, όσους Καναδούς βγάζουν περισσότερα από 200.000 δολάρια τον χρόνο, για να μειώσει το φορολογικό βάρος που πέφτει στις πλάτες όλων των άλλων. Θέλει επίσης κρατικές δαπάνες δισεκατομμυρίων δολαρίων για δρόμους, γέφυρες, δημόσιες συγκοινωνίες και άλλες υποδομές. Τα έχει κοστολογήσει όλα αυτά σε 10 δισ. δολάρια Καναδά (6,7 δισ. ευρώ). Και ενώ αναγνωρίζει ότι θα δημιουργηθεί «ένα μικρό βραχυπρόθεσμο έλλειμμα ως το 2019», το κέρδος θα είναι πολλαπλάσιο για την τόνωση της πραγματικής οικονομίας.
Εντατικά προοδευτικός στην κοινωνική πολιτική, είναι «περήφανος φεμινιστής» και τάσσεται υπέρ των αμβλώσεων. «Δεν είναι δουλειά της κυβέρνησης να νομοθετεί τι θα κάνουν οι γυναίκες με το σώμα τους» λέει. Προτίθεται να δεχθεί 25.000 πρόσφυγες από τη Συρία και να καταπολεμήσει την ισλαμοφοβία. Καταδικάζει την απαγόρευση του νικάμπ στις μουσουλμάνες γυναίκες υπαλλήλους στο Δημόσιο, μέτρο που είχε δρομολογήσει η απερχόμενη συντηρητική κυβέρνηση. Ο Τριντό πιστεύει ότι η θρησκευτική ελευθερία, και στην ένδυση, είναι θεμελιώδες ατομικό δικαίωμα για όλους τους καναδούς πολίτες, είτε είναι χριστιανοί είτε όχι. Πιο αμφιλεγόμενη είναι η δέσμευση ότι θα νομιμοποιήσει τη χρήση της μαριχουάνας για ψυχαγωγικούς σκοπούς.
Ιδιαίτερη ευαισθησία δείχνει για τα προβλήματα των Αβοριγίνων του Καναδά. Εχει υποσχεθεί μια δημόσια έρευνα για τις 1.200 ιθαγενείς γυναίκες και κορίτσια που δολοφονήθηκαν ή εξαφανίστηκαν στη χώρα.
Ευχαριστημένοι και με τα μισά


Ενώ ο απερχόμενος δεξιός πρωθυπουργός Στίβεν Χάρπερ αρνήθηκε να υπογράψει διεθνείς συμφωνίες για την προστασία του περιβάλλοντος όπως το Πρωτόκολλο του Κιότο, ο Τριντό μιλάει για αποφασιστική δράση για την κλιματική αλλαγή. Εχει δεσμευθεί να θέσει στόχους για τη μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, τους οποίους θα ανακοινώσει προσωπικά στη διάσκεψη του ΟΗΕ για το κλίμα που θα γίνει αργότερα εφέτος στο Παρίσι.

Στην εξωτερική πολιτική λέει ότι θα αποσύρει τα καναδέζικα βομβαρδιστικά CF-18 από τις επιχειρήσεις εναντίον των τζιχαντιστών του ISIS στο Ιράκ και στη Συρία. Πιστεύει ότι υπάρχουν καλύτεροι τρόποι, όπως η ενίσχυση των τοπικών δυνάμεων στο έδαφος και η αύξηση της ανθρωπιστικής βοήθειας.

Επί Χάρπερ οι σχέσεις ΗΠΑ – Καναδά ήταν τεταμένες. Ενας από τους λόγους ήταν ο αγωγός Keystone XL, ο οποίος θα στείλει καναδικό πετρέλαιο στην Αμερική. Ο αμερικανός πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα άσκησε βέτο στο σχέδιο επικαλούμενος περιβαλλοντικές ανησυχίες εξοργίζοντας τον Χάρπερ που ήλπιζε ότι θα δημιουργηθούν θέσεις εργασίας για τους Καναδούς. Ο Τριντό υποστηρίζει επίσης τον Keystone XL, αλλά θέλει να συνεργαστεί με τις ΗΠΑ για την αντιμετώπιση ορισμένων από αυτές τις ανησυχίες. Λέει ότι θα αποκαταστήσει τις σχέσεις και με το Ιράν, τις οποίες διέκοψε η απερχόμενη κυβέρνηση το 2012 κλείνοντας την καναδική πρεσβεία στην Τεχεράνη.

Πρόγραμμα υπερφιλόδοξο. Αλλά πολλοί Καναδοί λένε ότι «και τα μισά να κάνει» θα είναι ευχαριστημένοι.
Αμαρτίες γονέων (δεν) παιδεύουσι τέκνα
Η μαμά παιδί των λουλουδιών, ο μπαμπάς με σανδάλια στη Βουλή
Οι γονείς του ήταν το πρώτο πολιτικό ζευγάρι που έδειξε στον κόσμο τι σημαίνει ελεύθερη σχέση. Σε σύγκριση μαζί τους ο Τζάστιν μοιάζει πολύ συμβατικός. Είναι παντρεμένος δέκα χρόνια τώρα με την παιδική του φίλη, τη 40χρονη Σοφί Γκρεγκουάρ. Που είναι μεν πρώην μοντέλο και τηλεπαρουσιάστρια αλλά υπόδειγμα συζύγου και μητέρα των τριών μικρών παιδιών τους.
Το πιο έξαλλο πράγμα που έχει κάνει ο Τζάστιν είναι ένα τατουάζ στο αριστερό μπράτσο. Παίζει μποξ και κάνει μπάντζι τζάμπινγκ, αλλά δεν πίνει, δεν καπνίζει, ούτε βέβαια ξεφαντώνει σε κλαμπ. Ο μπαμπάς του ήταν πιο ζωηρός. Φλέρταρε με σταρ του Χόλιγουντ και πήδαγε από τραμπολίνο στην αγκαλιά του πλήθους. Πήγαινε με σανδάλια στη Βουλή και έκανε πιρουέτες πίσω από την πλάτη της βασίλισσας Ελισάβετ.
Αλλά και ο Πιερ Τριντό ωχριούσε μπροστά στη Μάργκαρετ. Παιδί των λουλουδιών, ατίθασο γέννημα-θρέμμα της χίπικης γενιάς των 70s, η πρώτη κυρία του Καναδά άφησε εποχή. Ηταν μόλις 18 ετών όταν γνώρισε τον 48χρονο πολιτικό σε διακοπές στην εξωτική Ταϊτή. Εκείνη δεν του πολυέδωσε σημασία, αλλά εκείνος εντυπωσιάστηκε, την πολιόρκησε και τελικά την παντρεύτηκε. Εκαναν τρεις γιους, αλλά η Μάργκαρετ Τριντό έδειξε γρήγορα πού έγραφε το πρωτόκολλο.
Ποιος δεν θυμάται τη γυναίκα-σκάνδαλο εκείνης της εποχής σε διάφορες πόζες, σε ξέφρενα πάρτι, σε πόλεις και κλαμπ σε όλον τον κόσμο, με πολλούς και διάφορους καβαλιέρους. Η μαμά του Τζάστιν πέρασε μεγάλο κομμάτι του έγγαμου βίου της σκανδαλίζοντας την παγκόσμια κοινή γνώμη, ανοίγοντας τον δρόμο για ένα διάσημο διαζύγιο. Ανάμεσα στους φερόμενους ως εραστές της; Ο Φιντέλ Κάστρο, ο Ρον Γουντ των Ρόλινγκ Στόουνς, ο Τζακ Νίκολσον και ο αμερικανός γερουσιαστής Τεντ Κένεντι. Οι ψίθυροι για τις απιστίες έγιναν σύντομα πρωτοσέλιδα στον Τύπο. Η Μάργκαρετ είχε ενταχθεί στο διεθνές τζετ σετ των «άτακτων» διασήμων εκείνης της εποχής. Οι φωτογραφίες της –που δεν την έδειχναν μόνο να χορεύει σε διάσημα κλαμπ όπως το Στούντιο 54 της Νέας Υόρκης αλλά και να κάνει τόπλες ηλιοθεραπεία –έκαναν τον γύρο του κόσμου.
Τελικά οι Τριντό χώρισαν όταν ο Τζάστιν ήταν 6 ετών, σε μια εποχή που οι δημοσκοπήσεις έδειχναν ότι ο Πιερ θα έχανε τις επόμενες εκλογές. Αλλά η διάλυση του γάμου δεν ήταν εχθρική ούτε σήμανε την απομάκρυνσή τους. Οι δυο τους διατήρησαν καλές σχέσεις, παρ’ όλο που η Μάργκαρετ ξαναπαντρεύτηκε και ξαναχώρισε.
Δημοσίως ο Τζάστιν διαβεβαιώνει ότι η θυελλώδης σχέση των γονιών του δεν τον παίδεψε. «Μεγαλώσαμε με πολλή αγάπη, χωρίς τα τραύματα από τα οποία υποφέρουν άλλα παιδιά μετά από ένα διαζύγιο» απαντά στερεότυπα στις ερωτήσεις για εκείνα τα χρόνια.

Ρόμπερτ Μπόθγουελ, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Τορόντο
«Απέναντι στη σκληρή δεξιά, ο Τζάστιν έγινε ο κατ’ εξοχήν υποψήφιος της αντι-λιτότητας»
«Τις εκλογές δεν τις κερδίζει η αντιπολίτευση. Τις χάνει η κυβέρνηση. Αυτό συνέβη στον Καναδά» λέει μιλώντας στο «Βήμα» ο Ρόμπερτ Μπόθγουελ, καθηγητής Πολιτικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο του Τορόντο.

«Η κυβέρνηση των Συντηρητικών ήταν ένα κλασικό νεοφιλελεύθερο καθεστώς. Μείωσε τους φόρους και τις κρατικές δαπάνες αποδεκατίζοντας τις δημόσιες παροχές, αντιμαχόμενη τις δήθεν «ελίτ» –όχι την ελίτ των πλουσίων αλλά τους καθηγητές, τους διανοουμένους, τους δημόσιους υπαλλήλους και τους διπλωμάτες. Ηταν, εν ολίγοις, μια λαϊκίστικη κυβέρνηση με έναν αυταρχικό πρωθυπουργό. Η εντύπωσή μου ήταν ότι ο Χάρπερ θα έλεγε το οτιδήποτε θα μπορούσε να του εξασφαλίσει το παραμικρό όφελος. Ηταν γνωστός για τη λάσπη που πετάει στις αρνητικές εκστρατείες του. Αυτό είχε αρχίσει εδώ και δέκα χρόνια και είχε πετύχει μέχρι που φάνηκε στο προσκήνιο ο Τζάστιν Τριντό. Ενώ ο Χάρπερ ήταν ο ζοφερός ηγέτης μιας σκληρής Δεξιάς, ο Τριντό τοποθέτησε τον εαυτό του προς τα αριστερά –στην πραγματικότητα, έγινε ο κατ’ εξοχήν υποψήφιος της αντι-λιτότητας» τονίζει ο Μπόθγουελ.

Κατά την άποψή του, «ο Τζάστιν έχει φυσική γοητεία, χαρωπό χαμόγελο, εκπληκτική εμφάνιση και καλό ένστικτο επικοινωνίας με τον κόσμο, αλλά θα ήθελα να πω ότι και οι ομιλίες του είναι καλές. Αρνήθηκε να χρησιμοποιήσει αρνητικές διαφημίσεις εναντίον των αντιπάλων του τονίζοντας την αντίθεση ανάμεσα στον εαυτό του και στον Χάρπερ, ο οποίος φαινόταν όλο και πιο απελπισμένος και ως συνήθως πρόθυμος να πει και να κάνει οτιδήποτε για να βγει από το εκλογικό χάος που είχε δημιουργήσει, αλλά τελικά έσκαψε τον ίδιο του τον λάκκο».

Ρόμπερτ Μ. Ντέιβιντ, καθηγητής στο Πανεπιστημίο της Οτάβα

«Μέτρησε και η εικόνα του τρίχρονου προσφυγόπουλου που πνίγηκε στο Αιγαίο»
«Ποιοι ήταν οι λόγοι πίσω από τη νίκη του Τριντό;» ρωτήσαμε τον Ρόμπερτ Μ. Ντέιβιντ, καθηγητή στη Σχολή Κοινωνικών Επιστημών του Πανεπιστημίου της Οτάβα και υποψήφιο βουλευτή με τους Φιλελευθέρους το 2009 και το 2011.

«Με ρεκόρ μείωσης του ΑΕΠ μεταξύ των χωρών του G7 από το 2011 και σε ύφεση το πρώτο εξάμηνο του 2015, η οικονομία ήταν η μεγαλύτερη ανησυχία των ψηφοφόρων. Το 70% των Καναδών έλεγαν στις δημοσκοπήσεις ότι ήθελαν να ξεφορτωθούν τη Συντηρητική κυβέρνηση του πρωθυπουργού Στίβεν Χάρπερ. Οταν προσθέσουμε σε αυτά την πολύκροτη δίκη ενός Συντηρητικού γερουσιαστή για σκάνδαλα, την εικόνα ενός πνιγμένου τρίχρονου προσφυγόπουλου σε μια παραλία του Αιγαίου, στην οικογένεια του οποίου είχε αρνηθεί άσυλο ο Καναδάς, την προσπάθεια της κυβέρνησης να δαιμονοποιήσει το νικάμπ για πολιτικό κέρδος και το άγχος για την κρίση στις παγκόσμιες χρηματοπιστωτικές αγορές, μπορούμε να καταλάβουμε καλύτερα γιατί ο κόσμος ήθελε την αλλαγή. Κάπως έτσι την περασμένη Δευτέρα οι Καναδοί έδωσαν κοινοβουλευτική πλειοψηφία στην ελαφρώς αριστερά του Κέντρου κυβέρνηση των Φιλελευθέρων υπό την ηγεσία του Τζάστιν Τριντό, γιου του πρώην πρωθυπουργού Πιερ Ελιοτ Τριντό, στενού φίλου του αείμνηστου Ανδρέα Παπανδρέου» λέει ο συνομιλητής μας.
Και καταλήγει: «Πολύ φωτογενής και χαρισματικός, αν και εθεωρείτο όλο στυλ και χωρίς ουσία πριν από τις εκλογές, ο ίδιος και το κόμμα του ξεκίνησαν την εκστρατεία τους στις 2 Αυγούστου στην τρίτη θέση, πολύ πίσω από το Νέο Δημοκρατικό Κόμμα (NDP, Σοσιαλδημοκρατικό) και τους Συντηρητικούς (Νεοφιλελευθέρους). Κέρδισε στα ντιμπέιτ των πέντε ηγετών με μια ελπιδοφόρα εκστρατεία α λα Ομπάμα. Περισσότερο από οτιδήποτε άλλο είπε ότι θα προσπαθήσει πραγματικά να κάνει κάτι άμεσα για την κατάσταση της οικονομίας και για τη μεσαία τάξη. Οι Φιλελεύθεροι κέρδισαν το NDP στα αριστερά με την υπόσχεση να διπλασιάσουν τις δαπάνες για υποδομές, να μειώσουν τους φόρους της μεσαίας τάξης, να τους αυξήσουν για τους υψηλά αμειβόμενους, να βελτιώσουν τις παροχές σε Παιδεία και Υγεία, να μην αγοράσουν F-35 και να δημιουργήσουν μέτρια ελλείμματα, σε αντίθεση με τους δύο βασικούς αντιπάλους τους».

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ