Πολύ κοντά στον σχηματισμό κεντροαριστερής κυβέρνησης φαίνεται ότι βρίσκεται η Πορτογαλία, περίπου ένα μήνα μετά τις βουλευτικές εκλογές στις οποίες ο κεντροδεξιός πρωθυπουργός κέρδισε χωρίς αυτοδυναμία.
Ο πρόεδρος Καβάκο Σίλβα ολοκληρώνει τις επαφές του με τους πολιτικούς αρχηγούς και αναμένεται να ανακοινώσει τις αποφάσεις του, το αργότερο μέχρι την Πέμπτη.
Ο ίδιος έχει κατ’ επανάληψη στείλει τα δικά του μηνύματα: η χώρα χρειάζεται σταθερότητα και συνέχεια, χρειάζεται να σεβαστεί και τις υποχρεώσεις της, τόσο έναντι της ΕΕ όσο και έναντι του ΝΑΤΟ.
Υπενθυμίζεται ότι στις εκλογές που έγιναν πριν από τρεις εβδομάδες, ο κεντροδεξιός συνασπισμός υπό τον νυν πρωθυπουργό Πάσος Κοέλιου βγήκε πρώτος με 37%, αλλά με 107 έδρες σε σύνολο 230.
Το Σοσιαλιστικό Κόμμα του Αντόνιο Κόστα πήρε 32,4% και 86 έδρες, το αριστερό BE 19 έδρες και η συμμαχία Κομμουνιστών-Οικολόγων 17 έδρες. Μία έδρα κέρδισε το κόμμα για την προστασία των ζώων και της φύσης.
Από τη συμμαχία Κομουνιστών-Οικολόγων, ο γενικός γραμματέας του ΚΚ Πορτογαλίας, Ζερόνιμο Σόουζα δήλωσε μετά τη συνάντησή του με τον πρόεδρο της χώρας, ότι «υπάρχει πλέον μια νέα πραγματικότητα στη χώρα».
Υπάρχει πλέον μια πλειοψηφία στη Βουλή για το σχηματισμό κυβέρνησης με την πρωτοβουλία του Σοσιαλιστικού Κόμματος, που επιτρέπει την παρουσίαση σταθερής και βιώσιμης κυβέρνησης» τόνισε χαρακτηριστικά.
Μάλιστα, ο ίδιος συμπλήρωσε ότι είναι «χάσιμο χρόνου» να συναντηθεί ο πρόεδρος με τον απερχόμενο πρωθυπουργό, αφού η κεντροδεξιά συμμαχία έχασε τις εκλογές.
Αλλά και το Μπλοκ της Αριστεράς (ΒΕ) δηλώνει ότι υπάρχει σύγκλιση με τα άλλα δύο κόμματα, ιδίως στο θέμα των συντάξεων, της Παιδείας και της Υγείας.
Το «τέλος της λιτότητας» είναι το σημείο που συμφωνούν τα τρία αυτά κόμματα. Το ίδιο βέβαια υποσχόταν και ο Κοέλιου, δεδομένου ότι η χώρα δεν είναι πλέον σε μνημόνιο.
Όμως η κεντροαριστερά που τώρα επιδιώκει να κυβερνήσει δεσμεύεται για πιο γρήγορα βήματα, ιδίως στην αναπλήρωση εισοδηματικών απωλειών και τα εργασιακά (απολύσεις, ημέρες άδειας κλπ).
Η πλέον σημαντική προεκλογική υπόσχεση των Σοσιαλιστών ήταν η μείωση του ΦΠΑ στην εστίαση από το 23% στο 13%, ενώ το BE ζητά και μείωση του ΦΠΑ στους λογαριασμούς ρεύματος από το 23% στο 6%.
Το μεγάλο βέβαια ζητούμενο θα είναι και στην περίπτωση της Πορτογαλίας, να βρεθούν «ισοδύναμα», δεδομένου ότι πολλές από αυτές τις πολιτικές θα οδηγήσουν σε μείωση εσόδων, άρα αύξηση ελλειμμάτων.
Ο Πρόεδρος, Καβάκο Σίλβα, υποχρεώνεται από το Σύνταγμα να λάβει υπόψη τους συσχετισμούς που διαμορφώνονται στη Βουλή μετά την λαϊκή ετυμηγορία, προτού αναθέσει σε πολιτικό αρχηγό τον σχηματισμό κυβέρνησης.
Ο Σίλβα υπήρξε πρωθυπουργός για μία 10ετία (1985-1995) και προέρχεται από το κεντροδεξιό κόμμα του Πάσους Κοέλιου. Eίχε μάλιστα εκείνα τα χρόνια καταφέρει να βάλει τέλος στην πολιτική κυριαρχία των Σοσιαλιστών υπό τον ιστορικό ηγέτη (και μετέπειτα Πρόεδρο) Μάριο Σοάρες.
Ο ίδιος ενδεχομένως να προτιμούσε έναν «μεγάλο συνασπισμό» μεταξύ κεντροδεξιάς (Κοέλιου) και Σοσιαλιστών (Κόστα), δεδομένου ότι τα δύο κόμματα δεν διαφώνησαν ριζικά τα χρόνια που η χώρα εφάρμοσε το δικό της μνημόνιο.
Είχε μάλιστα συνεργαστεί σχετικά αρμονικά με τον σοσιαλιστή πρωθυπουργό Ζοζέ Σόκρατες (2005-2011), ο οποίος άνοιξε το δρόμο για την προσφυγή της Πορτογαλίας στον Μηχανισμό Στήριξης.
Σε κάθε περίπτωση, οι αποφάσεις θα ανακοινωθούν την Πέμπτη. Έτσι θα μπει τέλος στo 20ήμερο πολιτικής αβεβαιότητας, το οποίο είχε αρχίσει να προκαλεί «εκνευρισμό» και στις Βρυξέλλες.
