«Η Ευρώπη είναι τόσο προκλητικά κοντά στην Τουρκία. Κάθε μέρα περίπου 5.000 Σύριοι πρόσφυγες κάνουν το πέρασμα σε κοντινά ελληνικά νησιά. Και οι ηγέτες της ΕΕ έχουν αρχίσει να πανικοβάλλονται», γράφει η Κάτια Αντλερ σε ανταπόκριση για το BBC. Ακολουθούν αποσπάσματα:
«Η μακρά δυτική ακτογραμμή της Τουρκίας με τους αμέτρητους κολπίσκους δύσκολα αστυνομεύεται και οι τουρκικές αρχές κάνουν λίγη προσπάθεια. Οι διακινητές περιφέρονται ελεύθερα γύρω από τις παραλιακές πόλεις της Τουρκίας. Σκάφη γεμάτα με ανθρώπινο φορτίο σαλπάρουν τακτικά στο φως της ημέρας. Και μια κυνική βιομηχανία έχει ξεπηδήσει για την εκμετάλλευση απελπισμένων προσφύγων. Φτηνά και πιθανώς άχρηστα σωσίβια πουλιούνται παντού στους πολυσύχναστους δρόμους. Οι ιδιοκτήτες τους θέλουν να κερδίσουν μερικές λίρες από εκείνους που πρόκειται να διακινδυνεύσουν τη ζωή τους στη θάλασσα.
Η ΕΕ πιέζει τώρα την Τουρκία για άδεια να βοηθήσει στην περιπολία των ακτών της. Στις συναντήσεις που είχαν στις Βρυξέλλες την Δευτέρα, οι πρόεδροι του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, είπαν στον Τούρκο πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ότι θα πρέπει να δημιουργήσει περισσότερους και καλύτερους προσφυγικούς καταυλισμούς.
Ελπίζουν ότι αυτό θα πείσει Σύριους πρόσφυγες να μείνουν στην Τουρκία, στην οποία προσφέρουν οικονομική βοήθεια 1 δισ. ευρώ. Oι ευρωπαϊκές αρχές ζητούν από την Τουρκία να δώσει άδεια εργασίας στα εκατομμύρια Σύρων προσφύγων στο έδαφός της, ενώ ο Ερντογάν φέρεται να ζήτησε την κατάργηση της βίζας που απαιτείται για τα ταξίδια Τούρκων πολιτών στην ΕΕ.
Στο επίκεντρο των τουρκικών σχεδιασμών βρίσκεται επίσης η δημιουργία μιας «ασφαλούς ζώνης» για πρόσφυγες εντός της Συρίας. Η πρόταση έχει επικριθεί ως επικίνδυνη και μη ρεαλιστική, δεδομένου ότι η ανάμειξη της Ρωσίας αποκλείει την εφαρμογή ζώνης απαγόρευσης πτήσεων πάνω από τμήμα της Συρίας, η οποία θα ήταν προϋπόθεση για τη δημιουργία της «ασφαλούς ζώνης».
Αυτή τη στιγμή, μόνο ένα κλάσμα των 2-3 εκατ. Σύριων στην Τουρκία λαμβάνουν βοήθεια από την κυβέρνηση. Η Αγκυρα αρνείται να τους αναγνωρίσει επίσημα ως πρόσφυγες, και έτσι δεν έχουν αυτομάτως δικαίωμα στη στέγαση, την υγειονομική περίθαλψη, την εργασία ή την τριτοβάθμια εκπαίδευση.
Χωρίς μεγάλη βοήθεια από το κράτος, Σύριοι πρόσφυγες βασίζονται σε ντόπιους για να τα βγάλουν πέρα.
Κουβεντιάζοντας με ανθρώπους σε καταστήματα και καφενεία στην Τουρκία, είδα ότι το θέμα της μετανάστευσης είναι τόσο διχαστικό όσο και στην ΕΕ.
Από τη μία πλευρά, υπάρχει μια ισχυρή αίσθηση ηθικής υποχρέωσης. Πολλοί Τούρκοι έχουν συγγενείς στη Συρία. Αισθάνονται ότι πρέπει να βοηθήσουν.
Αλλά έχω ακούσει συχνά πρόσφυγες να περιγράφονται με δυσαρέσκεια σαν «βάρος». Η οικονομία της Τουρκίας δεν αναπτύσσεται όσο προηγουμένως και ορισμένοι λένε ότι οι Σύριοι «κλέβουν τις δουλειές τους με την παράνομη εργασία».
