Οι τρεις λόγοι της νίκης του πρωθυπουργού του Ισραήλ Νετανιάχου

Τελικά ήταν πολύ νωρίς για να ξεγράψουμε τον «Μπίμπι». Διαψεύδοντας όλες τις δημοσκοπήσεις, ακόμη και τα exit polls, ο Μπέντζαμιν Νετανιάχου κέρδισε μια ιστορική τέταρτη θητεία στην πρωθυπουργία του Ισραήλ. Πώς τα κατάφερε;

Τρία είναι τα βασικά αίτια της νίκης του. Πρώτον, έπαιξε τα ρέστα του στον φόβο, πείθοντας ότι τα κοινωνικά και οικονομικά προβλήματα είναι δευτερεύοντα μπροστά στην «υπαρξιακή απειλή» από ένα παλαιστινιακό κράτος και από ένα πυρηνικό Ιράν. Δεύτερον, εκμεταλλεύθηκε το γεγονός ότι το Ισραήλ είναι μια διχασμένη κοινωνία, που στρέφεται σταθερά όλο και πιο δεξιά. Και, τρίτον, έχτισε το προφίλ τού «σκληρού» εθνικού ηγέτη που τολμάει να συγκρουστεί ακόμη και με τον Λευκό Οίκο για να υπερασπιστεί το συμφέρον του εβραϊκού κράτους.

Ο Νετανιάχου, ο οποίος είχε το παρατσούκλι «Μπίμπι ο μάγος» στη δεκαετία του 1990 για τις τρομερές εκλογικές του ικανότητες, όχι μόνο ήξερε τι κουμπιά να πατήσει για να εξασφαλίσει την επανεκλογή του, αλλά το έκανε ξεδιάντροπα, παίζοντας με τις ανησυχίες και τους φόβους της ισραηλινής Δεξιάς. Θεωρίες συνωμοσίας και ρατσισμός, όταν μίλησε για τις ορδές των αράβων πολιτών του Ισραήλ που θα μεταφερθούν με λεωφορεία στα εκλογικά κέντρα, έπαιξαν τον ρόλο τους σε αυτή την εκστρατεία. Το ίδιο και η κινδυνολογία. Ο Μπίμπι παρουσίασε το Ισραήλ ως θύμα επιθετικών γειτόνων, Παλαιστινίων και Ιρανών, και μιας συνωμοτικού τύπου συμμαχίας αριστερών και απροσδιόριστων ξένων δυνάμεων. Για όσους αντιτίθενται στις επιθετικές θέσεις του Νετανιάχου για το Ιράν και τους Παλαιστινίους –καθώς και στη γενική του κοσμοθεωρία για ένα Ισραήλ που περιβάλλεται παντού από εχθρούς (συμπεριλαμβανομένης, σε ορισμένες περιπτώσεις, της κυβέρνησης Ομπάμα και της Ευρωπαϊκής Ενωσης) –η ήττα του Ισαάκ Χέρτσογκ ήταν μια γνήσια απογοήτευση.

Αλλά το αποτέλεσμα επιβεβαιώνει μια αυταπόδεικτη αλήθεια για τη δεξιά εκτροπή του Ισραήλ τα τελευταία χρόνια. Η ήττα του Χέρτσογκ ήταν η τελευταία σε μια σειρά από διαδοχικές αποτυχίες των Εργατικών να επικρατήσουν στις κάλπες. Στο τέλος, η εμπειρία του Νετανιάχου στην πολιτική πειθώ και η υποστήριξη των εθνικιστών τού έδωσαν το προβάδισμα. Για να το κερδίσει, υποσχέθηκε χιλιάδες νέες κατοικίες για εβραίους εποίκους στα κατεχόμενα εδάφη. Και είπε ότι δεν θα επιτρέψει ποτέ τη δημιουργία παλαιστινιακού κράτους. Η ειρήνη μέσω της λεγόμενης λύσης των «δύο κρατών» είναι η επίσημη πολιτική των ΗΠΑ και της ΕΕ, και οι σχέσεις με τον Λευκό Οίκο σε μια τέταρτη θητεία Νετανιάχου αναμένονται ακόμη πιο ψυχρές από όσο είναι σήμερα.

Παρά τις ελπίδες της ισραηλινής Αριστεράς και των ξένων υποστηρικτών της (και στον Λευκό Οίκο), αυτές οι κάλπες έδειξαν ότι ο βασικός πολιτικός προσανατολισμός της χώρας παραμένει αμετάβλητος. Τα κεντρο-δεξιά και θρησκευτικά κόμματα διατήρησαν μια σαφή πλειοψηφία επί των δυνάμεων της Αριστεράς. Οι φυσικοί σύμμαχοι του Λικούντ υπερτερούν αριθμητικά εκείνων της Αριστεράς. Ο μόνος τρόπος με τον οποίο θα μπορούσε να γίνει πρωθυπουργός ο Χέρτσογκ θα ήταν η δημιουργία ενός απίθανου συνασπισμού της Αριστεράς, κοσμικών και υπερ-ορθόδοξων κομμάτων. Ακόμη και τότε θα χρειαζόταν επιπλέον στήριξη από την αντι-σιωνιστική Αραβική Λίστα, που αποτελείται από κομμουνιστές, ισλαμιστές και ριζοσπάστες άραβες εθνικιστές. Το μόνο βέβαιο; Επειτα από μια δύσκολη χρονιά με έναν πόλεμο στη Γάζα, εκτεταμένες ταραχές στην κατεχόμενη Ανατολική Ιερουσαλήμ και αυξανόμενη απομόνωση του Ισραήλ στη διεθνή σκηνή –και στις σχέσεις με τις ΗΠΑ –η χώρα αντιμετωπίζει μια τεταμένη προσεχή περίοδο.

Χωρίς ειρηνευτική διαδικασία με τους Παλαιστινίους –η οποία κατέρρευσε πριν από έναν χρόνο –θα είναι δύσκολο για τον Νετανιάχου να αποκηρύξει τις υποσχέσεις των τελευταίων ημερών ότι δεν θα επιτρέψει τη δημιουργία ενός παλαιστινιακού κράτους, κάτι που θα τον φέρει σε περαιτέρω πορεία σύγκρουσης με την κυβέρνηση Ομπάμα και την ΕΕ. Αλλη πιθανή συνέπεια μπορεί να είναι μια ανανεωμένη προσπάθεια από τον παλαιστίνιο πρόεδρο Μαχμούντ Αμπάς να επιδιώξει την αναγνώριση ενός παλαιστινιακού κράτους στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ.