Οποιος αναζητήσει στο κινεζικό διαδίκτυο κάποια ψήγματα, έστω, ειδησεογραφίας από τις κλιμακούμενες πολιτικές κινητοποιήσεις στο Χονγκ Κονγκ, δεν θα βρει τίποτα απολύτως. Οι Αρχές της Κίνας έχουν επιβάλλει βαρύ και αδιαφανές πέπλο λογοκρισίας τόσο στα μέσα ενημέρωσης όσο και στις ιστοσελίδες κοινωνικής δικτύωσης.
Αναρτήσεις, σχόλια, φωτογραφίες και βίντεο από τις διαμαρτυρίες υπέρ του εκδημοκρατισμού στην πρώην βρετανική αποικία δεν φτάνουν διαδικτυακά μέχρι την Κίνα των «κόκκινων καπιταλιστών».

Μάλιστα το Instagram έχει «πέσει» από την περασμένη Κυριακή σε όλη την Κίνα, αν και με κάποιες χαρακτηριστικές εξαιρέσεις: τη Δευτέρα η Πένγκ Λιγουάν, δημοφιλής τραγουδίστρια και σύζυγος του προέδρου του ΚΚΚ Σι Τζινπίνγκ, ανάρτησε στον προσωπικό της λογαριασμό στο Instagram μία φωτογραφία όπου εικονίζεται με τον σύζυγό της.

«Τις τελευταίες δύο μέρες βλέπουμε πολλούς ανθρώπους να κρατούν κινητά και να ανεβάζουν έναν τεράστιο αριθμό φωτογραφιών και βίντεο από τις διαμαρτυρίες στο Instagram και στο Facebook σε μικρό χρονικό διάστημα», δήλωσε ο Κινκγια Φου, επίκουρος καθηγητής στο πανεπιστήμιο του Χονγκ Κονγκ, εξηγώντας πως και αυτό, παράλληλα με την λογοκρισία, συνέβαλε στην κατάρρευση της εφαρμογής.
Παρόμοια είναι η κατάσταση και στο Weiboscope, καθώς η αναζήτηση μέσω των λέξεων «Hong Kong» κατά κανόνα καταλήγει σε άκαρπο αποτέλεσμα, συνήθως με προβολή άρθρων για το Χονγκ Κονγκ που αναδεικνύουν την καθεστωτική οπτική ή προβάλλουν μία μικρή αντιδιαδήλωση οπαδών του Πεκίνου, η οποία έγινε στο Χονγκ Κονγκ πριν από ένα μήνα. Επίσης ενίοτε οι χρήστες διαβάζουν στην οθόνη το μήνυμα: «Σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία τα αποτελέσματα της αναζήτησης δεν είναι δυνατόν να εμφανιστούν».
Λογοκρισία και από τα παραδοσιακά ΜΜΕ
Ανάλογα είναι τα πράγματα και στα παραδοσιακά μέσα. Η τηλεοπτική κάλυψη στην Κίνα περιορίζεται στην ανάγνωση σύντομων κειμένων από τους παρουσιαστές ή γραπτές αναφορές χωρίς φωτογραφίες ή βίντεο.

Όσον αφορά τις εφημερίδες, το China Media Project αναφέρει ότι την Τρίτη υπήρχαν μόνο εννέα κομμάτια σε κινεζικά έντυπα σχετικά με το Χονγκ Κονγκ. Τα έξι από αυτά περιορίζονταν στην αναπαραγωγή του δελτίου του επίσημου κινεζικού πρακτορείου ειδήσεων Xinhua.

Tα υπόλοιπα τρία, στην ίδια γραμμή με την κάλυψη στην τηλεόραση και το κείμενο του Xinhua, χαρακτηρίζουν παράνομες τις συγκεντρώσεις και υπογραμμίζουν τον κίνδυνο που εγείρουν για την κοινωνική συνοχή και την οικονομία.

«Η κινεζική κυβέρνηση φοβάται ότι τέτοια είδη διαμαρτυριών και άσκησης δικαιωμάτων θα ανοίξουν τον ασκό του Αιόλου στη χώρα», λέει ο Τσιάο Γκιανγκ, αναπληρωτής καθηγητής στο πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στο Μπέρκλεϋ.

Εικόνες από ταραχές και βίαιη διάλυση διαδηλώσεων αποτελούν ευαίσθητο ζήτημα στη Κίνα, καθώς ξυπνούν μνήμες από την ειρηνική διαμαρτυρία στην πλατεία Τιεν Αν Μεν του Πεκίνου, τον Ιούνιο του 1989. Τότε χιλιάδες φοιτητές, στους οποίους συμπαραστάθηκε ένας αριθμός εργατών, πολιτών και διανοουμένων, απαίτησαν πολιτικές μεταρρυθμίσεις, κατάργηση του μονοκομματισμού και εγκαθίδρυση δυτικού τύπου δημοκρατίας με διευρυμένα ανθρώπινα πολιτικά και δικαιώματα. Το καθεστώς έπνιξε στο αίμα την διαμαρτυρία χρησιμοποιώντας τον στρατό και μέχρι σήμερα ο ακριβής αριθμός των νεκρών (κατ’ εκτίμηση μεταξύ 240 και 1.000) παραμένει άγνωστος.

Το «όπλο» των διαδηλωτών
Στο ίδιο το Χονγκ Κονγκ, το λάπτοπ και τα κινητά τελευταίας γενιάς έχουν γίνει άλλο ένα «όπλο» των διαδηλωτών. Στο Διαδίκτυο δεν έχουν επιβληθεί περιορισμοί ανάλογοι με την Κίνα, αλλά οι γενικότερες αμφιβολίες έχουν κάνει δημοφιλή αυτές τις ημέρες στους δρόμους του Χονγκ Κονγκ την εφαρμόγη FireChat, που χρησιμοποιεί το bluetooth αντί των δικτύων κινητής τηλεφωνίας.

Τα πιο διαδεδομένα hashtag στο Twitter είναι:

  • #hongkongprotests
  • #umbrellarevolution ή σκέτο #umbrella
  • #occupycentral