Γυναίκες από τη Συρία: «Είμαι έτοιμη να κάνω οτιδήποτε για να βρω λεφτά για τα παιδιά μου»

Η Σορούκ, 34 ετών, πρόσφυγας από τη Συρία, ζει με τα οκτώ παιδιά και την πεθερά της σε ένα διαμέρισμα στην Ιορδανία. Τους ζητεί να φύγουν από το δωμάτιο για να διηγηθεί την ιστορία της στην Υπάτη Αρμοστία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες. Η κατάστασή της είναι τόσο απελπιστική που καμιά φορά σκέφτεται την αυτοκτονία. Η πιο δύσκολη νύχτα ήταν όταν τα παιδιά έκλαιγαν από την πείνα. Δεν είχαν φάει τίποτε για δύο ημέρες και η Σορούκ ήταν σε απόγνωση. «Εφυγα από το σπίτι έτοιμη να κάνω οτιδήποτε για να βρω λεφτά για τα παιδιά μου» λέει. Τελικά επιβίωσε χάρη στην καλοσύνη ενός αγνώστου που της έδωσε λίγα χρήματα.

Το ένα τέταρτο των γυναικών προσφύγων από τη Συρία έχουν παγιδευθεί σε μια δίνη φτώχειας, απομόνωσης και φόβου, σύμφωνα με έκθεση της ΥΑ. Περισσότερες από 145.000 οικογένειες σύρων προσφύγων στην Αίγυπτο, στον Λίβανο, στο Ιράκ και στην Ιορδανία έχουν επικεφαλής γυναίκες οι οποίες αγωνίζονται μόνες για την επιβίωσή τους.

Η Μάχα, 32 ετών και μητέρα δύο παιδιών, της οποίας το σπίτι στην Ντεράα καταστράφηκε το 2012 από βόμβα, ζει στη Βηρυτό σε ένα δωμάτιο με τσιμεντένιους τοίχους και χωμάτινο πάτωμα κοντά σε αυτοκινητόδρομο. Κάνει μερικά μεροκάματα ως καθαρίστρια, αλλά δεν φθάνουν για να ζήσει την οικογένειά της. Αγωνίζεται να βρει τα 150 ευρώ του ενοικίου και ήδη χρωστάει 300 ευρώ. «Υπάρχει η βρωμιά, ο θόρυβος. Είναι σαν να ζούμε στον δρόμο» λέει.

Η Σάντεν είναι έτοιμη να βάλει τα κλάματα. Πέντε μηνών έγκυος, η 25χρονη αυτή από το Χαλέπι ζει σε ένα άδειο δωμάτιο σε προάστιο της Βηρυτού με τα τρία μικρά παιδιά της. Είναι μόνη στον Λίβανο. Ο σύζυγος, οι γονείς της και οι υπόλοιποι συγγενείς βρίσκονται στη Συρία. Δεν έχει κανέναν να φυλάξει τα παιδιά όταν βγαίνει προς αναζήτηση τροφής. «Καμιά φορά τα αφήνω μόνα τους στο διαμέρισμα» εξομολογείται. Τη στοιχειώνει μόνιμα η αγωνία για το πού θα βρει χρήματα. «Ηδη πούλησα τον χρυσό που είχα μαζί μου για να επιβιώσουμε» λέει κλαίγοντας. Περισσότερο απ’ όλα φοβάται την ώρα που θα γεννήσει. «Ποιος θα φροντίσει τα παιδιά όταν θα είμαι στο μαιευτήριο;» αναρωτιέται.

Δείχνει το σχεδόν άδειο ντουλάπι της: ένα σακί φασόλια, λίγες κονσέρβες και ρύζι. «Ανησυχώ για το φαγητό, ανησυχώ για την ασφάλεια, ανησυχώ μήπως έρθει ο πόλεμος στον Λίβανο» λέει. «Είμαι μόνη. Αν μου συμβεί κάτι, τι θα γίνουν τα παιδιά μου;».

Η έκθεση «Γυναίκα μόνη –Ο αγώνας για επιβίωση των γυναικών προσφύγων από τη Συρία» βασίζεται στις προσωπικές μαρτυρίες 135 γυναικών που αναγκάστηκαν να αναλάβουν την ευθύνη των οικογενειών τους όταν οι άντρες τους σκοτώθηκαν, αιχμαλωτίστηκαν ή αποχωρίστηκαν με άλλον τρόπο.

Η Λίνα ζει σε προσφυγικό καταυλισμό στον Λίβανο επί σχεδόν έναν χρόνο. Εχει επτά παιδιά, από τα οποία τα τρία υποφέρουν από ψωρίαση, που έχει επηρεάσει δραματικά την υγεία τους. Τα φάρμακα κοστίζουν ακριβά και η Λίνα ίσα-ίσα που έχει για φαΐ. Μαγειρεύει σε σόμπα στη μέση της σκηνής και ανησυχεί συνεχώς μήπως πιάσει φωτιά. Εχει να ακούσει νέα από τον σύζυγό της δύο χρόνια αφότου τον συνέλαβαν στη Συρία. Προσπαθεί να κάνει τη σκηνή να μοιάζει με σπίτι. Την έχει διακοσμήσει με ζωγραφιές των παιδιών. Τους ράβει κούκλες και τις ντύνει με κουρέλια για να έχουν κάτι να παίζουν. «Αν είσαι αδύναμη, τελείωσες. Πρέπει να είσαι δυνατή για να υπερασπιστείς τον εαυτό σου και τα παιδιά σου» λέει.

Η υπ’ αριθμόν 1 δυσκολία που αναφέρουν οι γυναίκες αυτές είναι η έλλειψη πόρων. Οι περισσότερες παλεύουν να πληρώσουν το ενοίκιο, να ταΐσουν τις οικογένειές τους και να αγοράσουν βασικά είδη οικιακής χρήσης. Πολλές έχουν εξαντλήσει τις οικονομίες τους –πουλώντας ακόμη και τις βέρες τους. Μόλις το ένα πέμπτο από αυτές εργάζεται επ’ αμοιβή, πολλές δυσκολεύονται να βρουν δουλειά ή έχουν πάρα πολλά άλλα θέματα να διαχειριστούν. Το ένα τρίτο των γυναικών δεν έχουν αρκετή τροφή να φάνε.

Η ΥΑ απευθύνει επείγουσα έκκληση στους δωρητές, στις κυβερνήσεις των χωρών υποδοχής και στις ανθρωπιστικές οργανώσεις να αναλάβουν νέα δράση.

Με 2,8 εκατ. πρόσφυγες και εκατομμύρια ακόμη εσωτερικά εκτοπισμένους η Συρία αποτελεί πλέον τη μεγαλύτερη κρίση εκτοπισμού στον κόσμο. Από την αρχή του 2014 περισσότεροι από 100.000 σύροι πρόσφυγες καταγράφονται στις γειτονικές χώρες κάθε μήνα. Ο συνολικός αριθμός των προσφύγων αναμένεται να φτάσει τα 3,6 εκατ. ως το τέλος του χρόνου.