«Η εξέγερση σιγόβραζε εδώ και καιρό. Οι αυξανόμενες φωνές δυσαρέσκειας. Οι διαμαρτυρίες κατά της λιτότητας. Η σταθερή άνοδος των ευρωσκεπτικιστών κομμάτων. Ακόμα κι έτσι, το σοκ ήταν μεγάλο όταν το ευρωφοβικό Εθνικό Μέτωπο ήρθε πρώτο στη Γαλλία», γράφει ο Γκάβιν Χιούιτ σε ανάλυση στο BBC.
«Είναι ακόμη πιο περίεργο αν θυμηθεί κανείς ότι η Γαλλία – μαζί με τη Γερμανία – είναι ένας από τους κύριους αρχιτέκτονες του ευρωπαϊκού σχεδίου. Τώρα το ακροδεξιό FN της Μαρίν Λεπέν λέει ότι έκανε το «πρώτο βήμα σε μια μακρά πορεία προς την ελευθερία» μακριά από την Ευρωπαϊκή Ενωση», συνεχίζει ο Χιούιτ.
«Τί έχει συμβεί; Η ψηφοφορία είναι, φυσικά, εν μέρει μια διαμαρτυρία. Η σοσιαλιστική κυβέρνηση πέφτει συνεχώς στις δημοσκοπήσεις, και η ανεργία παραμένει πεισματικά υψηλή. Η γαλλική οικονομία βρίσκεται σε στασιμότητα. Η Λεπέν έχει έξυπνα αξιοποιήσει την απογοήτευση για την παγκοσμιοποίηση και την εργασιακή ανασφάλεια των Γάλλων. Αντιλαμβάνεται τον φόβο για τους μετανάστες, όταν σχεδόν 26 εκατομμύρια άνθρωποι είναι άνεργοι στην Ευρωπαϊκή Ενωση.
Αυτοί οι φόβοι βρήκαν απήχηση σε χώρες όπως η Δανία και η Αυστρία, όπου η ακροδεξιά είχε επίσης άνοδο στις κάλπες. Σίγουρα ήταν η οικονομική κρίση στην Ευρώπη, η οποία διαμόρφωσε τα αποτελέσματα στην Ελλάδα. Εκεί νίκησε ο ΣΥΡΙΖΑ, ένα κόμμα της ριζοσπαστικής Αριστεράς. Εχτισε την εκστρατεία του στην καταγγελία της λιτότητας και της διάσωσης των τραπεζών, η οποία, όπως υποστήριξε, προκάλεσε μια κοινωνική καταστροφή.
Ο ηγέτης του Αλέξης Τσίπρας δήλωσε ότι η «ευρωπαϊκή ηγεσία μας μετέτρεψε σε πειραματόζωα της κρίσης». Αλλά λαμβάνοντας υπόψη ότι η ελληνική οικονομία έχει συρρικνωθεί κατά 26% σε πέντε χρόνια, ο ΣΥΡΙΖΑ θα έπρεπε ίσως να τα είχε πάει πολύ καλύτερα, και η νίκη του είναι απίθανο να απειλήσει τον κυβερνητικό συνασπισμό», εκτιμά ο Χιούιτ.
«Είναι ενδιαφέρον ότι στην Ιταλία, όπου ο νέος κεντρο-αριστερός πρωθυπουργός
Ματέο Ρέντσι υπόσχεται ριζική μεταρρύθμιση, το εκλογικό σώμα του έδωσε ένα εκπληκτικό 40 % των ψήφων. Το αντι-συστημικό κόμμα Πέντε Αστέρων του κωμικού
Μπέπε Γκρίλο βρέθηκε μακράν στην δεύτερη θέση. Εκεί οι ψηφοφόροι διψάνε, όπως φαίνεται, για μεταρρύθμιση.
Ακόμη και στη Γερμανία, η οποία παραμένει συντριπτικά δεσμευμένη στο σχέδιο της ΕΕ, ένα νέο κόμμα ευρωσκεπτικιστών, η «Εναλλακτική για την Γερμανία» (AFD) συγκέντρωσε πάνω από 6% – αλλά το κόμμα δεν είναι κατά της ΕΕ, μόνο εναντίον του ευρώ», συνεχίζει ο Χιούιτ.
«Λοιπόν, τι θα συμβεί από εδώ και πέρα; Κάποιοι λένε ότι ακόμη και έτσι το 70% των ευρωβουλευτών θα είναι υπέρ της ΕΕ, και ότι μπορούν να συνεχίσουν να καθορίζουν την ατζέντα. Σε κάθε περίπτωση, τα αντι-συστημικά κόμματα είναι απίθανο να συνεργαστούν.
Η Ευρώπη είναι ανήσυχη, ανυπόμονη για την ανάπτυξη και την απασχόληση. Το κλίμα είναι βαρύ, αλλά όχι κατ΄ανάγκη εχθρικό προς την ιδέα της ίδιας της Ευρώπης. Ετσι, οι γραμμές της μάχης έχουν χαραχθεί. Υπάρχουν εκείνοι που επιμένουν ότι το μάθημα των εκλογών είναι ότι η Ευρώπη πρέπει να μεταρρυθμιστεί – επιστρέφοντας, μεταξύ άλλων, ορισμένες εξουσίες στα εθνικά κράτη. Αλλοι θεωρούν «την διαρκώς στενότερη ένωση» ως πεπρωμένο και λένε ότι η απάντηση βρίσκεται στην βαθύτερη ολοκλήρωση», καταλήγει η ανάλυση.
