Παρά τις προειδοποιήσεις της Δύσης και την «προτροπή» του ρώσου προέδρου, οι φιλορώσοι αυτονομιστές διεξάγουν την Κυριακή το αμφιλεγόμενο δημοψήφισμα για την ανεξαρτησία του Ντονέτσκ και του Λουχάνσκ.
Οι ανταποκριτές του BBC στην περιοχή περιγράφουν «χαοτικές εικόνες».
Οι φιλορώσοι λένε ότι περίπου επτά εκατομμύρια πολίτες δικαιούνται να ψηφίσουν, ωστόσο σε πολλά εκλογικά τμήματα δεν υπάρχουν παραβάν ή θάλαμοι ψηφοφορίας, ενώ σε άλλα δεν υπάρχουν καν εκλογικοί κατάλογοι.
Τα ψηφοδέλτια δεν διαθέτουν φακέλους και οι κάλπες είναι διαφανείς.
Οι κάτοικοι των δύο περιοχών εμφανίστηκαν στα εκλογικά τμήματα, περνώντας μέσα από οδοφράγματα που στήθηκαν τις τελευταίες εβδομάδες.
Το ερώτημα που αναγράφεται στα ψηφοδέλτια είναι απλό: «Εγκρίνετε την ανεξαρτησία της Λαϊκής Δημοκρατίας του Ντονέτσκ;» και «Εγκρίνετε την ανεξαρτησία της Λαϊκής Δημοκρατίας του Λουχάνσκ;».
Ερωτηθείς τι πιστεύει ότι θα συμβεί μετά το δημοψήφισμα, ένας 20χρονος φοιτητής δήλωσε: «Θα έχουμε ακόμα πόλεμο».
Η Δύση και η Ουκρανία φοβούνται ότι εάν το αποτέλεσμα είναι υπέρ της ανεξαρτησίας, τότε η χώρα θα οδηγηθεί πλήρως στον εμφύλιο πόλεμο και θα βρεθεί αντιμέτωπη με το ενδεχόμενο διαμελισμού της.
Οι επαρχίες Ντονέτσκ και Λουχάνσκ, που είναι υπό τον έλεγχο των ανταρτών, δεν αναγνωρίζουν την προσωρινή κυβέρνηση του Κιέβου που ανέλαβε την εξουσία μετά την ανατροπή του πρώην προέδρου Βίκτορ Γιανουκόβιτς, στα τέλη Φεβρουαρίου.
Το πραγματικό ερώτημα είναι τα επίπεδα της συμμετοχής. Φιλορώσοι αυτονομιστές υποστήριξαν ότι η συμμετοχή των ψηφοφόρων είναι «συντριπτική», κάτι που αμφισβήτησαν φιλο-ουκρανικά μέσα ενημέρωσης.
Ωστόσο, τηλεοπτικά δίκτυα μετέδωσαν πλάνα με πολίτες να σχηματίζουν ουρές έξω από τα κτίρια όπου διεξάγονταν τα αμφιλεγόμενα δημοψηφίσματα στο Ντονέτσκ.
Στο γειτονικό Λουχάνσκ οι αυτονομιστές ανέφεραν ότι η συμμετοχή των ψηφοφόρων ανέρχεται περίπου στο 22%.
Η Δύση και η Ουκρανία φοβούνται ότι εάν το αποτέλεσμα είναι υπέρ της ανεξαρτησίας, τότε η χώρα θα ολισθήσει πλήρως στον εμφύλιο πόλεμο και θα βρεθεί αντιμέτωπη με το ενδεχόμενο διαμελισμού της.
Οι επαρχίες Ντονέτσκ και Λουχάνσκ, που είναι υπό τον έλεγχο των ανταρτών, δεν αναγνωρίζουν την προσωρινή κυβέρνηση του Κιέβου που ανέλαβε την εξουσία μετά την ανατροπή του πρώην προέδρου Βίκτορ Γιανουκόβιτς, στα τέλη Φεβρουαρίου.
Ο αυτόκλητος ηγέτης των φιλορώσων αυτονομιστών στο Ντονέτσκ, Ντένις Πουσίλι, δήλωσε ότι η περιοχή θα προχωρήσει στον σχηματισμό δικών της κρατικών θεσμών και θα θεωρήσει τα κυβερνητικά στρατεύματα εκεί «δυνάμεις κατοχής» μετά την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων του δημοψηφίσματος, μετέδωσε το πρακτορείο ειδήσεων Interfax.
«Ολες οι στρατιωτικές δυνάμεις στο έδαφός μας μετά την επίσημη ανακοίνωση των αποτελεσμάτων του δημοψηφίσματος θα θεωρηθούν παράνομες και θα ανακηρυχθούν δυνάμεις κατοχής» ανέφερε ο Πουσίλιν σύμφωνα με το πρακτορείο.
Εκρήξεις πριν από τα δημοψηφίσματα
Κατά τη διάρκεια της νύχτας του Σαββάτου προς την Κυριακή, λίγες ώρες προτού ανοίξουν οι κάλπες, ακούστηκαν ισχυρές εκρήξεις την πόλη Σλαβιάνσκ, που ανήκει στην επαρχία του Ντονέτσκ και θεωρείται προπύργιο των ένοπλων φιλορώσων.
Σύμφωνα με πηγές του Γαλλικού Πρακτορείου επί μία ώρα ακούγονταν πυρά από αυτόματα όπλα από την περιφέρεια, αλλά και από το κέντρο της πόλης.
Λίγο νωρίτερα, είχαν σημειωθεί συγκρούσεις στην Αντρίιφκα, στη «γραμμή του μετώπου» στη νότια είσοδο του Σλαβιάνσκ, το οποίο είναι περικυκλωμένο από τις ουκρανικές δυνάμεις που από τις 2 Μαΐου έχουν ξεκινήσει μια μεγάλη «αντιτρομοκρατική επιχείρηση» εναντίον των αυτονομιστών.
Το Σάββατο, ο μεταβατικός πρόεδρος Ολεξάντερ Τουρτσίνοφ προειδοποίησε τους φιλορώσους ότι εάν προχωρήσουν προς την ανεξαρτησία, τότε κάνουν ένα βήμα «προς την άβυσσο» και πρόσθεσε ότι η κίνηση αυτή θα καταστρέψει την οικονομία της περιοχής.
Οι φιλορώσοι αποφάσισαν να προχωρήσουν στο δημοψήφισμα, παρά την έκκληση του Βλαντιμίρ Πούτιν για αναβολή του.
Δύση και Κίεβο κατηγορούν τη Μόσχα ότι κατασκευάζει την κρίση και ότι στηρίζει τους φιλορώσους, στέλνοντας ειδικές δυνάμεις στο έδαφος της Ουκρανίας, κάτι που η Ρωσία αρνείται.
ΗΠΑ: Παράνομα τα δημοψηφίσματα
Οι Ηνωμένες Πολιτείες επανέλαβαν ότι δεν πρόκειται να αναγνωρίσουν το αποτέλεσμα των δημοψηφισμάτων που οργανώνονται από τους φιλορώσους αυτονομιστές στην ανατολική Ουκρανία.
Τα δημοψηφίσματα «είναι παράνομα με βάση την ουκρανική νομοθεσία και αποτελούν μια απόπειρα πρόκλησης διχασμού και ταραχών», ανέφερε σε ανακοίνωσή της η εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ Τζεν Ψάκι.