Η επανεκλογή του δεξιού κόμματος Fidesz και του αμφιλεγόμενου πρωθυπουργού Βίκτορ Ορμπάν στην Ουγγαρία δεν προκάλεσε έκπληξη στις Βρυξέλλες. Ούτε και ικανοποίηση βέβαια, αφού με την έντονα αντιευρωπαϊκή ρητορική του ο Ορμπάν δείχνει να απομακρύνει την Ουγγαρία από την αγκαλιά της Ευρωπαϊκής Ενωσης.
«Η αντιευρωπαϊκή ρητορική είναι εμφανώς ένα στοιχείο του λαϊκισμού του Fidesz πέρα από τους υπαινιγμούς για μία γενική συνωμοσία του χρηματοπιστωτικού κόσμου ενάντια στην Ουγγαρία» λέει μιλώντας μας ο Αντράς Σβάιτζερ, πολιτικός επιστήμονας, δημοσιογράφος στην ουγγρική εφημερίδα «HVG» και ερευνητής στη δεξαμενή σκέψης «Ινστιτούτο 1956» στη Βουδαπέστη.
«Παρά την υπερβολική φορολογία στον τραπεζικό τομέα και παρά την αποτελεσματική δεξιά προπαγάνδα που ισχυρίζεται το αντίθετο, ο χρηματοπιστωτικός κόσμος δεν έχει σκοπό να τιμωρήσει την Ουγγαρία για τις ανορθόδοξες πολιτικές της, αλλά οι Βρυξέλλες μπορούν. Ο Ορμπάν έχει δηλώσει ήδη ότι «υπάρχει ζωή και έξω από την ΕΕ».

Ωστόσο, η ουγγρική οικονομία εξαρτάται από τα χρήματα της ΕΕ. Επομένως η κυβέρνηση δύσκολα θα φύγει από την Ενωση εκτός και αν τιμωρηθεί για παραβίαση της ευρωπαϊκής νομοθεσίας με διακοπή της χρηματοδότησης ή αναστολή του δικαιώματος ψήφου στο Συμβούλιο. Στα επόμενα χρόνια μπορούμε να περιμένουμε μία ένταση στις σχέσεις Βουδαπέστης – Βρυξελλών» προσέθεσε.

«Η τάση της ψήφου για διαμαρτυρία άλλαξε σε ψήφο για συνέχεια» εξηγεί στο tovima.gr η Γιούλια Λάκατος, συνεργάτιδα της ουγγρικής δεξαμενής σκέψης «Κέντρο για τη Δίκαιη Πολιτική Ανάλυση». Και συνέχισε: «Το Fidesz προσέφερε μία αίσθηση σταθερότητας στην περίοδο που ακολούθησε την οικονομική κρίση. Προχώρησε σε μεταρρυθμίσεις χωρίς να ρίχνει το βάρος των μέτρων λιτότητας στους πολίτες».
Ανίκανη και διεφθαρμένη Κεντροαριστερά


Σύμφωνα με τον Σβάιτζερ, η εκλογική νίκη της Δεξιάς και της ριζοσπαστικής Δεξιάς στην Ουγγαρία –το ακροδεξιό, αντισημιτικό Jobbik απέσπασε πάνω από το 21% των ψήφων στις βουλευτικές εκλογές –«αντανακλά μία μακροχρόνια άνοδο ενός αντι-φιλελεύθερου αισθήματος στην κοινωνία. Είναι εμφανές στην οικονομία: ως μία επιθυμία κυβερνητικής παρέμβασης κατά των αδικιών που υποτίθεται προκαλεί η ελεύθερη αγορά. Είναι εμφανές στην πολιτική: ως μία αυξανόμενη περιφρόνηση για τις πολιτικές ελευθερίες. Και τέλος, αλλά όχι λιγότερο σημαντικό, είναι εμφανές στη μείωση της ανεκτικότητας της κοινωνίας –ακόμη και στα καθημερινά ζητήματα».
Οπως μας εξήγησε ο ίδιος, οι λόγοι που οδήγησαν σε αυτή την τάση της ουγγρικής κοινωνίας είναι η υποαπόδοση της ουγγρικής οικονομίας την πρώτη δεκαετία μετά το 2000, «η οποία προκλήθηκε από συνεχείς κύκλους λαϊκίστικων προεκλογικών υποσχέσεων και αλόγιστων δαπανών που ακολουθήθηκαν από σκληρά μέτρα λιτότητας, αλλά κυρίως από την ανικανότητα, τη διαφθορά και τα ανίερα σχέδια της σοσιαλιστικής κυβέρνησης, που δέχθηκε ισχυρό πλήγμα στις εκλογές του 2010 μετά από οκτώ χρόνια στην εξουσία. Από το 2010 και μετά ο Ορμπάν έδειξε αξιοσημείωτες ικανότητες στο να συγκεντρώνει τις εξουσίες στα χέρια του και να αυτοπαρουσιάζεται ως ο μοναδικός ικανός ηγέτης να κυβερνήσει το πλοίο στη φουρτούνα».
Λεφτά στους ακροδεξιούς από τη Ρωσία


Ο Σβάιτζερ είπε ότι σε σχέση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες ο κομμουνισμός στην Ουγγαρία δεν είχε ποτέ ευρεία υποστήριξη και ο αριστερός εξτρεμισμός στην πραγματικότητα λείπει από το πολιτικό φάσμα, «επομένως η κοινωνική δυσαρέσκεια εκτονώνεται από τα δεξιά». Αναφορικά με την ενίσχυση του Jobbik σχολίασε: «Η ουγγρική Ακροδεξιά είναι διαφορετική από εκείνη άλλων ευρωπαϊκών χωρών, καθώς η ρητορική και οι ενέργειές της δεν κατευθύνονται κατά των μεταναστών, που είναι λίγοι σε σχέση με τη Δυτική Ευρώπη, αλλά εναντίον των «εγχώριων» μειονοτήτων. Για παράδειγμα, φέρεται εναντίον των Εβραίων που μπορεί να θεωρείται ότι σχετίζονται με τον κομμουνισμό ή τις μεγάλες επιχειρήσεις και κατά των Ρομά, ένα μεγάλο μέρος των οποίων ζει σε συνθήκες μεγάλης φτώχειας και χωρίς δουλειές και συχνά παρουσιάζονται σαν να έχουν μία κοινωνική τάση προς εγκληματικές δραστηριότητες. Ενα επικίνδυνο νέο φαινόμενο είναι ότι το Jobbik –για το οποίο ο ιστορικός χάρτης της Ουγγαρίας ήταν πάντα ένα ιερό σύμβολο και φημολογείται ότι λαμβάνει οικονομική ενίσχυση από τη Ρωσία –χαιρέτισε το δημοψήφισμα στην Κριμαία και το συνέδεσε με τις φιλοδοξίες της ουγγρικής μειονότητας που ζει στην Ουκρανία».
Για τη Γιούλια Λάκατος, η επιτυχία του Jobbik «είναι περισσότερο τοπική παρά ευρωπαϊκή». Οπως μας είπε, το Jobbik, που αυτοπαρουσιάστηκε ως επικριτής του ουγγρικού πολιτικού συστήματος και της ελίτ, «μίλησε για προκλητικά κοινωνικά ζητήματα που είχαν κρυφτεί κάτω από το χαλί τα τελευταία 20 χρόνια». Ωστόσο, προσέθεσε, η αύξηση της δύναμής του δεν πρέπει να μελετηθεί ανεξάρτητα από το ευρωπαϊκό της πλαίσιο.

HeliosPlus