Τους λένε «άνδρες με τα πράσινα» ή «μικρά πράσινα ανθρωπάκια», επειδή φοράνε στρατιωτικές στολές, και δεν λένε από πού έρχονται. Είναι σαν να έχουν πέσει στην Ουκρανία από άλλον πλανήτη, που μάλλον λέγεται Ρωσία.
Για τα κρατικά, και τα φιλοκυβερνητικά ΜΜΕ στη Μόσχα, είναι σαν να μην υπάρχουν. Τα τηλεοπτικά κανάλια στη Ρωσία δείχνουν μόνο τους ελαφρά οπλισμένους «άνδρες των τοπικών μονάδων αυτοάμυνας». Στην Ουκρανία, η Ukrayinska Pravda και η εφημερίδα Den μιλάνε ανοιχτά για «Ρώσους εισοβολείς» και «δυνάμεις κατοχής από την Ρωσία».
Και ανταποκριτές γράφουν για 2.000-3.000 μασκοφόρους, ντυμένους με στολές παραλλαγής χωρίς άλλα διακριτικά, οπλισμένους καλά, συχνά με πυροβόλα, που μοιάζουν πολύ εκπαιδευμένοι, και πειθαρχημένοι.
Μιλάνε με άψογη ρωσική προφορά και εμφανίζονται όλοι μαζί, ανεβαίνουν και κατεβαίνουν από λεωφορεία, δίνουν ή παίρνουν εντολές. Και μετά εξαφανίζονται, ή τους βλέπεις στα επεισόδια, έξω από κυβερνητικά κτίρια, και στα οδοφράγματα.
«Η Ρωσία έχει ξεκινήσει έναν ακήρυχτο πόλεμο κατά της Ουκρανίας», λέει μιλώντας στο ΒΗΜΑ ο Τάρας Κούζιο, ερευνητής στο Ινστιτούτο Ουκρανικών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο της Αλμπέρτα, στον Καναδά.
«Κάθε μέρα γίνονται συλλήψεις ανδρών των ρωσικών μυστικών υπηρεσιών και των ειδικών δυνάμεων, της FSB και της GRU, στην ανατολική και στη νότια Ουκρανία. Τους έχουν στείλει τώρα εκεί για να αποσταθεροποιήσουν τη χώρα ως προοίμιο για να προσκληθούν τα ρωσικά στρατεύματα να «προστατεύσουν» τον πληθυσμό, μετά από βίαια επεισόδια. Εάν η Τουρκία έστελνε παρόμοιες μυστικές ομάδες στην Ελλάδα, δεν θα μιλούσε η Αθήνα για πόλεμο;» ρωτάει ο Κούζιο.
Λέγεται ότι οι Ουκρανοί συμμετέχοντες εισπράττουν περί τα 350 ευρώ για τις εφόδους, και από 30 ευρώ για τις καταλήψεις κυβερνητικών κτιρίων.
Εβδομάδες μετά την προσάρτηση της Κριμαίας, η αυξανόμενη αναταραχή στην ανατολική Ουκρανία φαίνεται να ακολουθεί ένα παράξενα παρόμοια σενάριο: ένοπολοι αυτονομιστές καταλαμβάνουν τοπικές εγκαταστάσεις, και καλούν την Ρωσία να παρέμβει για να τους προστατεύσει από την «επιθετική και παράνομη κυβέρνηση των φασιστών στο Κίεβο».
Αλλά ενώ η Μόσχα εμφανίζεται αποφασισμένη να διαταράξει – ή ακόμα και να αποτρέψει – τις προεδρικές εκλογές της 25ης Μαϊου στην Ουκρανία, δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι τα βίαια γεγονότα αυτής της εβδομάδας στα ανατολικά είναι πρελούδιο ρωσικής στρατιωτικής εισβολής.
Ρώσοι αξιωματούχοι γελοιοποιούν συγκρίσεις μεταξύ της Κριμαίας και της περιοχής Χαρκόβου-Λουχάνσκ στην ανατολική Ουκρανία.
Η Κριμαία ήταν ρωσικό έδαφος μέχρι το 1954, έχει ρωσικό πληθυσμό κατά 60% και είναι η βάση του ρωσικού στόλου της Μαύρης Θάλασσας. «Είναι κακόβουλη προπαγάνδα να την συγκρίνει κανείς με την ανατολική Ουκρανία για να δείξει ότι τάχα η Ρωσία προτίθεται να εισβάλει με τα τανκς», λένε διπλωματικές πηγές στη Μόσχα.
Ακόμη και στη Δύση, οι περισσότεροι πιστεύουν ότι ο Πούτιν ασκεί ασφυκτικές πιέσεις υποδαυλίζοντας αποσχιστικές τάσεις για να αναγκάσει το Κίεβο να παραχωρήσει ευρεία αυτονομία στις ανατολικές περιφέρειες.
Ηδη ο μεταβατικός πρόεδρος της Ουκρανίας δεν απέκλεισε την διενέργεια δημοψηφίσματος για το μέλλον των ανατολικών περιοχών της χώρας, ταυτόχρονα με τις προεδρικές εκλογές τον Μάϊο.
«Στην ανατολική και νότια Ουκρανία, η μόνη περιοχή που έχει ομοιότητες με την Κριμαία είναι το Ντονμπάς (οι περιφέρειες στο Ντονέτσκ και το Χάρκοβο). Τόσο στην Κριμαία, όσο και στο Ντονμπάς, ο κόσμος έχει κατά πλειοψηφία σοβιετική (όχι ρωσική) εθνική ταυτότητα. Και οι δύο περιοχές ήταν οχυρά του Κόμματος των Περιφερειών του Γιανουκόβιτς, και του Κομμουνιστικού Κόμματος», καταλήγει ο Κούζιο.
