Η πρόσφατη απόφαση της Γερουσίας του Βελγίου να επεκταθεί η ισχύς του νόμου για την ευθανασία και στους ανηλίκους που πάσχουν από ανίατη ασθένεια στο τελευταίο στάδιο διχάζει την επιστημονική κοινότητα και την κοινή γνώμη.
«Αρκετά σπάνια – ωστόσο έχει συμβεί – αντιμετωπίζουμε την περίπτωση ενός παιδιού που δεν υπάρχει ο,τιδήποτε άλλο που εμείς, ως γιατροί, μπορούμε πλέον να του προσφέρουμε για να το θεραπεύσουμε. Σε αυτά ακριβώς τα περιστατικά παρουσιάζεται η δυνατότητα επιλογής να τερματιστεί υπό όρους η ζωή του ασθενούς», σημειώνει ο Γκέρλαντ βαν Μπερλάερ, παιδίατρος στο πανεπιστήμιο Ζιεκενχούις.
Ο συγκεκριμένος βέλγος γιατρός κι άλλοι 16 συνάδελφοι του υπέγραψαν μια επιστολή υπέρ της παιδικής ευθανασίας και την έστειλαν τον περασμένο Νοέμβριο στους Γερουσιαστές, λίγο πριν την έγκριση της πρότασης, στις αρχές του Δεκεμβρίου. «Δεν θέλουμε να παίξουμε το ρόλο του Θεού καθώς αυτές οι ζωές ούτως ή άλλως πρόκειται να τελειώσουν σύντομα», καταλήγει με νόημα ο βαν Μπερλάερ υποστηρίζοντας πως το συγκεκριμένο μέτρο δίνει τη δυνατότητα σε πολλούς ανήλικους να «τερματίσουν τη ζωή τους με τον τρόπο που επιθυμούν αυτοί».
Με βάση το νέο νομοσχέδιο ένας ανήλικος που έχει συνείδηση θα μπορεί να ζητήσει να του γίνει ευθανασία υπό τέσσερις όρους: εάν βρίσκεται στο τελευταίο στάδιο ανίατης ασθένειας, εάν υποφέρει από επίμονους, αφόρητους σωματικούς πόνους, εάν λάβει την έγκριση των γονέων του και εάν έχει συμβουλευτεί μια ομάδα ειδικών γιατρών.
Οι βέλγοι γερουσιαστές ενέκριναν την πρόταση με ψήφους 50 υπέρ έναντι 17 κατά, ανοίγοντας έτσι τον δρόμο για την εφαρμογή του μέτρου στη χώρα – και μάλιστα χωρίς ρητό όριο ηλικίας ( στη γειτνική Ολλανδία η παιδική ευθανασία εξετάζεται μόνο για ανηλίκους άνω των 12 ετών). Η πρόταση θα πρέπει να εγκριθεί και από τη Βουλή για να τεθεί σε ισχύ, όμως δεν είναι βέβαιο ότι θα συζητηθεί πριν από τις βουλευτικές εκλογές που θα διεξαχθούν στις 25 Μαΐου.
Οι Σοσιαλιστές και οι Φιλελεύθεροι, που μετέχουν στον κυβερνητικό συνασπισμό, ψήφισαν υπέρ, όπως και οι Οικολόγοι και οι γερουσιαστές του αντιπολιτευόμενου εθνικιστικού φλαμανδικού κόμματος NVA. «Το μέτρο αυτό αποτελεί την ύστατη κίνηση ανθρωπισμού. Το σκανδαλώδες δεν είναι ότι εκχωρούμε στα παιδιά το δικαίωμα να τελειώσουν τη ζωή τους όπως αυτά επιθυμούν, αλλά ότι υπάρχουν ανήλικοι που θα πεθάνουν τόσο νέοι!», σημειώνει ο επικεφαλής των Σοσιαλιστών στη Γερουσία, Φιλίπ Μαχούξ.
Αντιθέτως, την πρόταση καταψήφισαν οι Χριστιανοδημοκράτες και οι εκπρόσωποι του ακροδεξιού φλαμανδικού κόμματος Vlaams Belang. «Στην αρχή, το προτεινόμενο νομοσχέδιο περιελάμβανε τα νοητικώς καθυστερημένα παιδιά, μετά οι υποστηρικτές της ευθανασίας έβαλαν μέσα ακόμη και τα παιδιά που πάσχουν από ανορεξία ή τα παιδιά που απλώς βαριούνται να ζουν. Πόσες ακόμη κατηγορίες ανηλίκων θα συμπεριλάβουν;», αναρωτιέται η γερουσιαστής των Χριστιανοδημοκρατών Ελς βαν Χουφ η οποία φοβάται επίσης πως η διαδικασία αυτή γίνεται ελαφρά τη καρδία. Εφερε μάλιστα ως παράδειγμα μία προβεβλημένη περίπτωση ευθανασίας, που συγκλόνισε το Βέλγιο στις αρχές του 2013: ζεύγος πανομοιότυπων διδύμων, που γεννήθηκαν κωφοί, ζήτησαν και έκαναν ευθανασία επειδή έμαθαν ότι θα έχαναν και το φως τους και δεν άντεχαν στη σκέψη ότι δεν θα μπορούσαν πλέον να επικοινωνήσουν μεταξύ τους.
Η περίπτωση των 45χρονων αδελφών Μαρκ και ο Έντι Βερμπέσεμ είναι μοναδική στα χρονικά ευθανασίας του Βελγίου, καθώς τα δύο αδέλφια δεν έπασχαν από τελικού σταδίου νόσο ούτε υπέφεραν από σωματικούς πόνους που καθιστούσαν τη ζωή τους μαρτύριο. Αντιθέτως, η απόφαση πάρθηκε λόγω της αβάσταχτης σκέψης, όπως δήλωσαν, ότι θα διακοπτόταν εντελώς η δυνατότητα επικοινωνίας μεταξύ τους, αλλά και ότι θα αναγκάζονταν να περάσουν την υπόλοιπη ζωή τους σε ίδρυμα. Η ευθανασία πραγματοποιήθηκε με θανατηφόρο ένεση στις 14 Δεκεμβρίου 2012,από γιατρούς του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου των Βρυξελλών.
Η ευθανασία για τους ενήλικες είναι νόμιμη στο Βέλγιο από το 2002, όμως ελάχιστοι ασθενείς καταφεύγουν σ’ αυτήν. Σύμφωνα με τον σχετικό νόμο, οι ασθενείς που θα επιλέξουν την ευθανασία πρέπει να είναι τουλάχιστον 18 ετών, και να έχουν διατυπώσει σαφώς, εκουσίως και επανειλημμένως το αίτημα να πεθάνουν. Μόνον αν ο ασθενής πάσχει από ανίατη ασθένεια, υποφέρει διαρκώς και διατηρεί σώας τας φρένας, θα εγκρίνεται το αίτημά του. Επίσης θα πρέπει να περάσει τουλάχιστον ένας μήνας μεταξύ του γραπτού αιτήματος, που μπορεί να γίνει και από ειδικώς ορισμένο ενήλικα εφόσον ο ασθενής δεν μπορεί να γράψει μόνος του, και του θανάτου του αρρώστου.
