Ποιος έριξε τα χημικά στη Συρία, και ποιος ωφελείται από αυτό το έγκλημα με τους εκατοντάδες νεκρούς; Το καθεστώς του Ασαντ, ή οι αντάρτες; Τα ερωτήματα είναι πολλά, και οι γνώμες των αναλυτών διίστανται.
«Κατά την άποψή μου, η κυβέρνηση δεν ωφελείται. Μόνο η αντιπολίτευση, αν η διεθνής κατακραυγή γίνει καταλύτης για μια στρατιωτική επέμβαση με αεροπορικές επιδρομές και βομβαρδισμούς από το εξωτερικό, α λα Λιβύη. Η αντιπολίτευση θα ήθελε μια τέτοια επίθεση, με την συμμετοχή του ΝΑΤΟ, προκειμένου να πέσει το καθεστώς», εκτιμά ο γεωπολιτικός αναλυτής Πάτρικ Χένινγκσεν.
Τι έχει να κερδίσει ο Ασαντ από την παγκόσμια καταδίκη της θηριωδίας; Εκ πρώτης όψεως τίποτα. Από την άλλη πλευρά, υπάρχουν αναλυτές που λένε ότι ίσως ο Ασαντ υπολόγισε ότι μια τέτοια επίθεση αξίζει τον κόπο, επειδή δεν μπορεί να ανεχθεί την κατάληψη, από τους αντάρτες, μιας περιοχής της Δαμασκού που έχει κομβική σημασία για τις γραμμές ανεφοδιασμού.
Ποιος ξέρει; Ισως αποφάσισε να σκοτώσει με χημικά, κάτι που δεν προκαλεί έκπληξη σε πολλούς, με δεδομένη την έλλειψη ενδοιασμών που η οικογένειά του έχει δείξει όλα αυτά τα χρόνια.
Ποιος άλλος ωφελείται; Ισως τα μεγαλύτερα κέρδη να τα έχουν οι αντάρτες, αλλά τότε θα πρέπει να ορίσουμε επακριβώς ποιους εννοούμε.
Μιλάμε για το συνονθύλευμα του Ελεύθερου Συριακού Στρατού ή για την οργάνωση αλ-Νούσρα, τους φανατικούς σουνίτες, που υποστηρίζεται από τους Σαουδάραβες;
Εάν πέσει το καθεστώς Ασαντ, αυτοί οι σουνίτες εξτρεμιστές είναι οι άνθρωποι που μπορεί να αναλάβουν τον έλεγχο της Συρίας και να την μετατρέψουν σε μια άκαμπτη ισλαμική θεοκρατία.
Ο ιστός των συμφερόντων είναι περίπλοκος. Η αλ-Νούσρα ήταν υπεύθυνη για τη δολοφονία Κούρδων στις βόρειες περιοχές της Συρίας, και φέρεται να έχει δεσμούς με τις τουρκικές μυστικές υπηρεσίες και με οργανώσεις ισλαμιστών στο Ιράκ.
Και ο Ελεύθερος Συριακός Στρατός; Δεν ωφελείται από την εξόντωση με χημικά του λαού στην Γκούτα, στο προάστιο της Δαμασκού όπου έγινε το έγκλημα;
Ισως, αλλά είναι απίθανο να ήταν πίσω από αυτό, λένε πολλοί αναλυτές. Πιστεύουν ότι οι φανατικοί της αλ-Νούσρα, από την άλλη πλευρά, δεν έχουν περισσότερους ενδοιασμούς από τον Μπασάρ αλ-Ασαντ, όταν πρόκειται για τέτοιες τρομερές επιθέσεις, αν τους δίνουν ένα πολιτικό πλεονέκτημα.
Αλλο ερώτημα είναι αν ωφελείται η φιλο-ιρανική Χεζμπολάχ, η κυρίαρχη στρατιωτική δύναμη στο Λίβανο. Σίγουρα όχι, λένε οι αναλυτές.
Είναι οργάνωση Σιιτών, που βρίσκεται στο πλευρό του Ασαντ, ο οποίος είναι Αλεβίτης.
Κατά πάσα πιθανότητα, οι υπηρεσίες πληροφοριών τους γνωρίζουν ήδη ποιος ήταν πίσω από την επίθεση, και αν αποδειχθεί ότι είναι ο Μπασάρ αλ- Ασαντ, η Χεζμπολάχ έχει πολλά να χάσει. Τον θέλουν στην εξουσία και το τελευταίο πράγμα που χρειάζονται είναι μια διεθνής κινητοποίηση που θα τον ανατρέψει.
Αυτό τους βάζει στο ίδιο στρατόπεδο με τους Σύριους Χριστιανούς, τους Κούρδους και τους Δρούζους. Ολοι αυτοί αναγνωρίζουν, ρεαλιστικά, ότι είναι καλύτερα να ζουν σε ένα μη θρησκευτικό καθεστώς, παρά σε μια χώρα που θα εξουσιάζεται από εξτρεμιστές του ισλάμ. Οπως του πατέρα του πριν από αυτόν, και όπως του Σαντάμ, το καθεστώς του Μπασάρ είναι κοσμικό.
Ωφελούνται οι Ισραηλινοί; Ενδεχομένως. Θα μπορούσε να είναι προς το συμφέρον τους να ανέλθει μια κυβέρνηση Σουνιτών στη Συρία, που θα βρίσκεται μονίμως σε αντιπαράθεση με την Χεζμπολάχ, την ισχυρή πολιτοφυλακή των Σιιτών στον Λίβανο, αποδυναμώνοντας η μία την άλλη και ασκώντας μικρότερες πιέσεις στο Ισραήλ.
Για να συνοψίσουμε. Ποιος φαίνεται να ωφελείται;

Σε μακροπρόθεσμη βάση, ο Ασαντ δεν έχει να κερδίσει τίποτα από επιθέσεις με χημικά, αν και θα μπορούσε να προσφύγει σε αυτές για βραχυπρόθεσμους λόγους τακτικής.

Ο Ελεύθερος Συριακός Στρατός; Οχι.
Η αλ-Νούσρα; Ναι. Βεβαίως.
Η Χεζμπολάχ; Απολύτως όχι.
Το Ισραήλ; Μεσοπρόθεσμα, ναι, αν η χημική επίθεση βοηθήσει να δημιουργηθεί μια εξτρεμιστική ουνιτική κυβέρνηση στη Συρία.