Σε περίοδο οικονομικής, αλλά και πολιτικής κρίσης βρίσκει την Ευρωπαϊκή Ένωση η Ημέρα της Ευρώπης, η οποία γιορτάζεται στις 9 Μαΐου.
Tα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι λαοί της Ευρώπης σκιαγράφησε την προηγούμενη εβδομάδα ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο. Σε ομιλία του, ο Μπαρόζο δήλωσε ότι το ευρωπαϊκό όνειρο βρίσκεται υπό απειλή από «την επανεμφάνιση του λαϊκισμού και του εθνικισμού» στα 27 κράτη-μέλη και τους 500 εκατομμύρια κατοίκους της ΕΕ.
«Σε μία εποχή που τόσοι Ευρωπαίοι αντιμετωπίζουν την ανεργία, την ανασφάλεια και την αυξανόμενη ανισότητα, ένα είδος «ευρωπαϊκής κόπωσης» έχει εμφανιστεί, το οποίο έχει συνδυαστεί με μία απουσία κατανόησης. Ποιος κάνει τι; Ποιος αποφασίζει για τι; Ποιος ελέγχει ποιον και τι; Και πού οδεύουμε; Είναι ξεκάθαρο: η αδιαφορία τόσων πολλών φιλοευρωπαϊστών αποτελεί κίνδυνο» είπε ο Μπαρόζο, αναγνωρίζοντας ότι η ΕΕ βρίσκεται σε ένα κρίσιμο σταυροδρόμι.
«Αυτή η γενιά νέων έχει τα περισσότερα εφόδια στην ιστορία της Ευρώπης, αλλά το 50% βρίσκεται εκτός της αγοράς εργασίας» έσπευσε να δηλώσει ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, Μάρτιν Σουλτς, μιλώντας με αφορμή την Ημέρα της Ευρώπης.
«Η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι τόσο ισχυρή, όσο ισχυρή τη θέλουν τα κράτη-μέλη της» πρόσθεσε.
Το ποσοστό, πάντως, των ευρωπαίων πολιτών που δεν εμπιστεύονται την ΕΕ αυξάνεται με ανησυχητικούς ρυθμούς, σύμφωνα με το Ευρωβαρόμετρο.
Τον Νοέμβριο περίπου το 72% των Ισπανών δήλωναν ότι «τείνουν στο να μην εμπιστεύονται την ΕΕ». Πέντε χρόνια νωρίτερα, μόλις το 23% έδινε την ίδια απάντηση. Στην Ιταλία ο αριθμός αυτός αυξήθηκε από 41% σε 56%.
Όλοι οι ευρωπαίοι ηγέτες συμφωνούν: η Ευρώπη των πολιτικών και των τεχνοκρατών πρέπει να γίνει η Ευρώπη των πολιτών.
Ο Μάρτιν Σουλτς τόνισε ότι το Ευρωκοινοβούλιο δεν θα πρέπει να είναι μόνο μία αποτύπωση του συσχετισμού των πολιτικών δυνάμεων και οι ευρωεκλογές δεν θα πρέπει να είναι ένα όχημα για να εκφράσουν οι πολίτες τη δυσαρέσκειά τους προς τα κόμματα. Θα πρέπει η εκλογή να γίνεται μέσα από μία λιγότερο απρόσωπη διαδικασία.
Η Ημέρα της Ευρώπης (9 Μαΐου) θεωρείται ως ευκαιρία εορτασμού της ειρήνης και της ενότητας στην Ευρώπη.
Η ενότητα αυτή διακυβεύεται όχι μόνο από τον σκεπτικισμό των ευρωπαίων πολιτών, αλλά και από τις «φωνές» του Λονδίνου για τροποποίηση της σχέσης με την ΕΕ και τη διενέργεια ακόμα και δημοψηφίσματος για την παραμονή ή όχι της Βρετανίας στην Ένωση.
Και όλα αυτά την επέτειο της ιστορικής «δήλωσης Σουμάν».
Σε ομιλία του στο Παρίσι το 1950, ο γάλλος υπουργός Εξωτερικών, Ρομπέρ Σουμάν, πρότεινε μια νέα μορφή πολιτικής συνεργασίας στην Ευρώπη, η οποία θα απέτρεπε κάθε ενδεχόμενο πολέμου μεταξύ των ευρωπαϊκών λαών.
Όραμά του ήταν η δημιουργία ενός υπερεθνικού ευρωπαϊκού οργάνου που θα διαχειριζόταν κεντρικά την παραγωγή άνθρακα και χάλυβα. Η Συνθήκη για την ίδρυση του οργάνου αυτού υπεγράφη έναν μόλις χρόνο μετά.
Η πρόταση του Σουμάν θεωρείται η απαρχή της σημερινής Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Πώς βλέπουν, όμως, οι σημερινοί ευρωπαίοι ηγέτες το μέλλον της Ένωσης;
«Το στοίχημα για την Ευρώπη του 21ου αιώνα είναι ακριβώς το ίδιο με το στοίχημα της Ευρώπης του 20ού αιώνα: η συνεργασία χωρίς σύνορα, η δημιουργία ισχυρών θεσμών χωρίς σύνορα» λέει ο Σουλτς, εκφράζοντας περισσότερο μια ευχή, παρά μια υπαρκτή πραγματικότητα.
