Ενας «Οίκος Προσευχής και Μαθητείας» για χριστιανούς, μουσουλμάνους και εβραίους πρόκειται να κατασκευαστεί στην πλατεία Petriplatz (πλατεία του Αγίου Πέτρου) του Βερολίνου. Τα σχέδια είναι έτοιμα και οι ελπίδες μεγάλες, «όμως ένα κτίριο από μόνο του δεν μπορεί να φέρει κοντά τους ανθρώπους αν δεν το επιθυμούν και οι ίδιοι», σημειώνει ο νικητής του σχετικού αρχιτεκτονικού διαγωνισμού.
Καθημερινά χιλιάδες αυτοκίνητα διασχίζουν τον πολυσύχναστο δρόμο που περνά μπροστά από την Petriplatz στην κεντρική συνοικία Mitte του Βερολίνου. Είναι ένας αφιλόξενος, έρημος τόπος που όμως θα μπορούσε να μεταμορφωθεί χάρη στον οίκο προσευχής και μαθητείας, ο οποίος θα φιλοξενεί υπό την ίδια στέγη εκκλησία, συναγωγή και τζαμί.
Για την έναρξη του έργου, η Εβραϊκή Κοινότητα του Βερολίνου, το εκκλησιαστικό κολέγιο Αβραάμ Γκάιγκερ του Πότσδαμ, το Φόρουμ Διαπολιτισμικού Διαλόγου και η Οργάνωση St. Petri-St. Marien της Ευαγγελικής Εκκλησίας ίδρυσαν την οργάνωση «Ο Οίκος Προσευχής και Μαθητείας της Petriplatz του Βερολίνου».
Το νέο κτίριο θα ανεγερθεί στο σημείο όπου βρισκόταν κάποτε η εκκλησία του Αγίου Πέτρου. Εχουν σχεδιαστεί τρεις διαφορετικοί χώροι προσευχής –ένας για χριστιανούς, ένας για μουσουλμάνους και ένας για εβραίους, οι οποίοι θα ενώνονται με διάδρομο, όπου θα μπορούν να διοργανώνονται κοινές τελετές και εκδηλώσεις.
Η κριτική επιτροπή απένειμε το πρώτο βραβείο στο αρχιτεκτονικό γραφείο του Βερολίνου «Kuehn Malvezzi», το σχέδιο του οποίου είναι εμπνευσμένο από την παλιά εκκλησία του Αγίου Πέτρου και, με τον πύργο ύψους 44 μέτρων, ο οίκος προσευχής θα θυμίζει φρούριο. Στο εσωτερικό θα υπάρχει θολωτός διάδρομος δύο επιπέδων, ο οποίος θα χρησιμεύει ως χώρος μαθητείας.
«Ο τέταρτος χώρος αποτελεί δημόσιο χώρο μεταξύ των τριών θρησκειών. Είναι ένας χώρος για κατανόηση και συζήτηση. Ο διάλογος έχει να κάνει εν μέρει και με ένα είδους περιορισμού. Το έργο στοχεύει επίσης στην ανάδειξη και των διαφορών», εξηγεί στην DW ένας από τους αρχιτέκτονες, ο Γουίλφριντ Κιούν.
O Γκρέγκορ Χόμπεργκ, ιερέας της Ευαγγελικής Εκκλησίας και πρόεδρος της οργάνωσης της Petriplatz δηλώνει ικανοποιημένος με το σχέδιο. Τονίζει ότι το ζητούμενο δεν είναι να δημιουργηθεί ένα «αμάλγαμα» θρησκειών αλλά «να μάθουμε πώς να προσεγγίζουμε ο ένας τον άλλον με αξιοπρέπεια και σεβασμό».
Σήμερα, η Petriplatz είναι κάτι παραπάνω από ένα περιφραγμένο κομμάτι αναξιοποίητης γης. Μέχρι και πριν από μία πενταετία, ο χώρος για τον οποίο σήμερα προορίζεται ο ναός χρησίμευε ως πάρκινγκ αυτοκινήτων –θέαμα όχι και τόσο ευχάριστο –και μία μοναχική πινακίδα έγραφε «Petriplatz». Ολα όμως άλλαξαν το 2007, όταν ο χώρος αποδεσμεύθηκε.
Η αρχαιολογική σκαπάνη έφερε στο φως τα απομεινάρια της μεσαιωνικής πόλης της Cölln, προκατόχου του Βερολίνου και μίας από τις πέντε πόλεις που ενώθηκαν υπό τον Φρειδερίκο Α’ της Πρωσίας το 1709. Μεταξύ άλλων, βρέθηκαν κατάλοιπα ενός σχολείου, δημαρχείου, νεκροταφείου, τα θεμέλια των τριών εκκλησιών του Αγίου Πέτρου –η τελευταία κατεδαφίστηκε στο 1964.
Η οργάνωση της Petriplatz εξετάζει το ενδεχόμενο να ανεβάσει το δράμα του Γκότχολντ Λέσινγκ «Ναθαναήλ ο Σοφός», η οποία πραγματεύεται ιδέες του Διαφωτισμού. Η παράσταση θα πραγματοποιείται σε ετήσια βάση στις 14 Απριλίου, την ημέρα της πρεμιέρας της στο Βερολίνο του 1783. Το έργο δημιουργήθηκε σε μία περίοδο κατά την οποία ο Φρειδερίκος ο Μέγας προωθούσε την ανεξιθρησκία.
«Στο πολιτικό ερώτημα: Τι μπορεί να κάνει η αρχιτεκτονική; η απάντηση είναι ότιτώρα η αρχιτεκτονική μπορεί να δημιουργήσει τις συνθήκες για ειρηνικό διάλογο, ο οποίος όμως παραμένει διάλογος», δηλώνει ο Κιούν.
Οι πρωτεργάτες του οίκου προσευχής και μαθητείας ελπίζουν ότι ο χώρος, ως σημείο συνάντησης διαφορετικών θρησκειών, θα γεφυρώσει το χάσμα μεταξύ τους, βοηθώντας τους πιστούς να ανακαλύψουν τις ομοιότητές τους.
