Θα μείνει ή θα φύγει; Κανένας δεν το ξέρει, ούτε καταπώς φαίνεται ο ίδιος. Ο τεχνοκράτης πρωθυπουργός κάνει αμφίσημες και αντιφατικές δηλώσεις. Τη μία «ας δώσουμε το τιμόνι της χώρας σε πολιτικούς», την άλλη «θα δεχθώ αν με προτείνουν». Αλλά το πιθανότερο σενάριο λέγεται «Monti bis», δεύτερη θητεία του Μάριο Μόντι στην εξουσία, μετά τις εκλογές του Απριλίου. Γιατί; Κυρίως επειδή βολεύει, όχι μόνο την ΕΕ, αλλά και αρκετούς αναξιόπιστους ιταλούς πολιτικούς που φοβούνται μη σκάσει στα χέρια τους η βόμβα. Εκείνος; Λέει ότι είναι σε επιφυλακή, πάντα ανήσυχος για την κρίση, στην ήδη κλονιζόμενη τρίτη μεγαλύτερη οικονομία της ευρωζώνης.

«Κυβέρνηση με αυτοδυναμία είναι αδύνατον να βγει από τις κάλπες, όπως συνέβη και στην Ελλάδα. Μάλλον θα δούμε έναν μεγάλο συνασπισμό που θα στηρίξει πάλι τον Μόντι» προβλέπει μιλώντας στο «Βήμα» ο Σέρτζιο Φαμπρίνι, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Luiss Guido Carli, στη Ρώμη.

Οι δημοσκοπήσεις το δείχνουν καθαρά. Πρώτο είναι το κεντροαριστερό Δημοκρατικό Κόμμα (PD) με 24%. Δεύτερο το αντισυστημικό Κίνημα Πέντε Αστέρων του σταρ λαϊκιστή κωμικού Μπέπε Γκρίλο, με 21%. Τρίτο, μακράν, το PdL του Σίλβιο Μπερλουσκόνι, με 15%. Σοβαρό και αξιόπιστο πρόγραμμα για την οικονομία δεν έχει κανένα.
Σε αυτό το σκηνικό ο «προφεσόρε» έχει συγκριτικό πλεονέκτημα. Ο 69χρονος καθηγητής Οικονομικών και πρώην επίτροπος στις Βρυξέλλες έπεσε αλεξιπτωτιστής από την ΕΕ πέρυσι τον Νοέμβριο για να αντικαταστήσει άρον-άρον τον Καβαλιέρε.
Αποστολή του; Να συμμαζέψει την οικονομία. Ως έναν βαθμό τα κατάφερε. Σε 11 μήνες πέρασαν περισσότερα μέτρα από όσα την τελευταία 10ετία. Αλλά αυτή ήταν κατάσταση εκτάκτου ανάγκης. Τώρα ποιος τον θέλει για δεύτερη θητεία, εκτός από το ευρω-ιερατείο σε Βερολίνο και Βρυξέλλες;
«Βιομήχανοι, επιχειρηματίες, μικρά κεντρώα κόμματα, μετριοπαθείς ψηφοφόροι. Θεωρητικώς, δεν τον θέλουν τα μεγάλα κόμματα εξουσίας, PD και PdL, γιατί απειλεί τον δικομματισμό. Στην πράξη θα τους βόλευε να φορτωθεί άλλος τέτοια μέτρα» λέει στο «Βήμα» ο δρ Λορέντσο Ντε Σίο, του Πανεπιστημίου της Φλωρεντίας.
«Δεν υπάρχει, πραγματικά, άλλος δρόμος από την πολιτική του Μόντι, δηλαδή λιτότητα, ανάκτηση της ανταγωνιστικότητας με διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, και πάταξη φοροδιαφυγής, διαφθοράς και νεποτισμού. Ο Μόντι δεν θα αντικατασταθεί εύκολα, επειδή η Ιταλία έχει λίγες προσωπικότητες πρόθυμες και ικανές να αντιμετωπίσουν τέτοια κρίση» λέει στο «Βήμα» ο Βιτόριο Ντα Ρολντ, αρθρογράφος στην ιταλική εφημερίδα «Il Sole 24 ore».
Ακούγονται, βέβαια, και ενστάσεις. «Δεύτερη θητεία του θα είναι δημοκρατική ανωμαλία, επειδή δεν θα έχει εκλεγεί στις κάλπες. Πολιτικά κόμματα πρέπει να αναλάβουν πάλι τον πρωταγωνιστικό ρόλο» λέει στο «Βήμα» ο Ραφαέλε Ντε Μούτσι, διευθυντής του Ινστιτούτου Πολιτικής και Κοινωνικής Ανάλυσης Laps, στη Ρώμη.
«Ο Μόντι λέει ότι δεν θα κατέβει ως υποψήφιος στις εκλογές του 2013. Νομίζω ότι δεν θα είναι συνετό να το κάνει, παρά μόνο στο πλαίσιο ενός νέου κόμματος που θα βρίσκεται εκτός της παλιάς πολιτικής ελίτ, η οποία έχει αποτύχει, λόγω αναξιοπιστίας, σκανδάλων και διαφθοράς» λέει στο «Βήμα» η Σίλβια Σκάρπα, καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο Luiss Guido Carli, στη Ρώμη.
Και ο κόσμος; Τι λέει για τη λιτότητα α λα Μόντι; «Ο ιταλικός λαός έχει αποδεχθεί τις θυσίες, χωρίς μεγάλες διαμαρτυρίες. Εχει απορρίψει τον λαϊκισμό της εποχής Μπερλουσκόνι, όπου το βάρος μεταφερόταν στις πλάτες των μελλοντικών γενεών, με την αύξηση του χρέους στο 123% του ΑΕΠ και την ανοχή της φοροδιαφυγής» μας λέει ο Ντα Ρολντ.
Η αλήθεια είναι ότι στην Ιταλία δεν έγιναν μεγάλες διαδηλώσεις και απεργίες, όπως στην Ελλάδα, την Ισπανία και την Πορτογαλία. «Σιωπηλή αποδοχή και αυτοσυγκράτηση οφείλονται στη διάχυτη εντύπωση ότι οι καιροί είναι τόσο δύσκολοι και το χρέος μας τόσο μεγάλο που πρέπει να γίνουν θυσίες για να αποφύγουμε τα χειρότερα, όσα βλέπουμε σε άλλες χώρες του ευρώ, που μπήκαν σε μνημόνια, άγρια λιτότητα κ.λπ.» λέει ο Φαμπρίνι.

Τζέιμς Γουόλστον, καθηγητής στο Αμερικανικό Πανεπιστήμιο της Ρώμης
«Παραζαλισμένη κοινωνία, σαν να τη χτύπησε μπουνιά»
«Ο κόσμος δεν είναι ακόμη τόσο οργισμένος για να βγει στους δρόμους, όπως στην Ελλάδα, αλλά δεν έχει πραγματική εναλλακτική λύση. Η ιταλική κοινωνία είναι παραζαλισμένη, σαν να δέχθηκε μπουνιά» λέει μιλώντας στο «Βήμα» ο Τζέιμς Γουόλστον, καθηγητής στο Αμερικανικό Πανεπιστήμιο της Ρώμης (AUR) και τακτικός αρθρογράφος στον «Guardian».
«Το δυνατό χαρτί του Μόντι είναι ότι δεν συνδέεται ευθέως με κανένα πολιτικό κόμμα ή ηγέτη. Είναι ανοιχτά καθολικός, μετριοπαθής οπαδός της ελεύθερης αγοράς και κεντρώος. Αλλά αν κατέβει ως υποψήφιος με όποιο κόμμα ταιριάζει σε αυτές τις προδιαγραφές, θα χάσει την ανεξαρτησία του και αυτή τη θέση ισχύος. Οι Ιταλοί έχουν απηυδήσει με τους πολιτικούς. Αποδέχονται, σε μεγάλο βαθμό, το οδυνηρό φάρμακο του Μόντι, ακριβώς γιατί δεν προέρχεται από τα παραδοσιακά κόμματα.
Δεύτερη θητεία του στην πρωθυπουργία φαίνεται το πιο πιθανό σενάριο. Το άλλο θα ήταν μια κεντροαριστερή κυβέρνηση συνασπισμού υπό τον Μπερσάνι του PD και τον Μόντι, ίσως, παντοδύναμο υπουργό Οικονομικών μετά τις εκλογές.
Οι αντίπαλοί του είναι γνωστοί και δηλωμένοι: τα κόμματα της αντιπολίτευσης, στην Αριστερά (IdV and SEL) και στη Δεξιά (Λέγκα του Βορρά) λένε ότι δεν τους αρέσει ο Μόντι, ούτε η πολιτική του. Τα δύο μεγάλα κόμματα έχουν πιο διφορούμενη στάση –θέλουν κάποιες από τις πολιτικές του και τον χρειάζονται ακόμη σαν ασπίδα για να κάνει τη βρώμικη δουλειά για λογαριασμό τους.
Αν υπήρχε μια σοβαρή πρόταση, οι Ιταλοί μάλλον θα αποδέχονταν και άλλες θυσίες, αλλά κανένας δεν έχει καταφέρει να τους πείσει» μας λέει ο Γουόλστον.
Δημοσκοπήσεις

Λιτότητα χωρίς δημοτικότητα
Η δημοτικότητά του έχει βουλιάξει στο 42%, από 71% τον Νοέμβριο του 2011. Τρεις στους τέσσερις Ιταλούς λένε ότι η κυβέρνηση είναι «καθόλου» ή «λίγο» αποτελεσματική. Ενας στους δύο θα κάνει αποχή.

Χρέος 1,9 τρισ. ευρώ
Επί Μόντι, το έλλειμμα έπεσε από 4,2% στο 2,9% του ΑΕΠ, κάτω από το πλαφόν του Μάαστριχτ, αλλά το χρέος των 1,9 τρισ. ευρώ είναι το μεγαλύτερο σε σχέση με το ΑΕΠ στην Ευρώπη, μετά το ελληνικό.
Σκληρή «ατζέντα» Μόντι
Η λεγόμενη «ατζέντα Μόντι» είναι ένα πακέτο σκληρής λιτότητας 26 δισ. ευρώ για τρία χρόνια. Περιλαμβάνει, μεταξύ πολλών άλλων, περικοπές 3,8 δισ. ευρώ στην Υγεία και στα ασφαλιστικά ταμεία.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ