Είτε οικονομικοί είτε κοινωνικοί, πολλοί είναι οι λόγοι που οι γονείς στο Αφγανιστάν προτιμούν να έχουν γιους παρά κόρες. Τί γίνεται όμως όταν μία οικογένεια δεν έχει αποκτήσει κανένα αγόρι, προκαλώντας σχεδόν τον οίκτο του κοινωνικού της περίγυρου;

Τη λύση δίνει η επί μακρόν παγιωμένη πρακτική του «Bacha Posh», που στη γλώσσα των Ντάρι σημαίνει «μεταμφιεσμένη σε αγόρι», αναφέρει σε ρεπορτάζ του το βρετανικό BBC. Οι οικογένειες ντύνουν τα κορίτσια με ρούχα αγοριών, γεγονός που όχι μόνο ενισχύει το γόητρο της οικογένειας – έστω και για μερικά χρόνια – αλλά δίνει και περισσότερες ευκαιρίες στα κορίτσια να σπουδάσουν και να εργαστούν.

Ένα παράδειγμα αποτελεί η οικογένεια της Αζίτα Ραφάτ, πρώην μέλους του αφγανικού κοινοβουλίου. Όταν η Αζίτα ετοιμάζει τις κόρες της για να πάνε στο σχολείο, ντύνει την κάθε μία διαφορετικά: τρεις φορούν τις παραδοσιακές γυναικείες ενδυμασίες του Αφγανιστάν αλλά η τέταρτη σακάκι και γραβάτα. Οταν βγαίνει από το σπίτι η Μερνούς δεν είναι πια κορίτσι αλλά αγόρι με το όνομα Μεχράν.

«Όταν έχεις ένα καλό όνομα στο Αφγανιστάν και είσαι εύπορος, οι άνθρωποι σε αντιμετωπίζουν διαφορετικά. Λένε ότι η ζωή σου ολοκληρώνεται μόνο αν έχεις αποκτήσει έναν γιο» είπε στο BBC η Αζίτα.

Ο σύζυγός της, Εζατουλάχ Ραφάτ, πιστεύει ότι η απόκτηση ενός γιου συνιστά σύμβολο κύρους και τιμής για την οικογένεια. «Οποιος ερχόταν στο σπίτι μας έλεγε: «Λυπούμαστε που δεν έχετε γιο». Έτσι πιστέψαμε ότι θα ήταν καλή ιδέα να μεταμφιέσουμε την κόρη μας, αφού το ήθελε και η ίδια» σημείωσε. Η περίπτωση της οικογένειας Ραφάτ δεν είναι μοναδική ούτε σπάνια: στην αγορά του Αφγανιστάν συναντά κανείς πολλά κορίτσια που κυκλοφορούν σαν αγόρια.

Μάλιστα σε πολλές περιπτώσεις αυτό συμβαίνει προκειμένου το παιδί να εργαστεί και να βοηθήσει οικονομικά την οικογένειά του. Συνήθως πωλούν νερό ή τσίχλες στον δρόμο, αλλά κανένα δεν θέλει να μιλήσει για τη ζωή του. Στις περισσότερες περιπτώσεις πρόκειται για κορίτσια μεταξύ πέντε και δώδεκα χρόνων. Τα κορίτσια δεν ζουν σαν αγόρια για όλη τους τη ζωή. Οταν φθάνουν στην ηλικία των 17 ή 18 χρόνων – που πια είναι δύσκολο να καλυφθούν τα γυναικεία χαρακτηριστικά στο σώμα τους – επιστρέφουν στη φυσιολογική ζωή τους.

Αλλά η αλλαγή δεν είναι πάντα εύκολη. Η Ελάχα ζούσε σαν αγόρι επί 20 ολόκληρα χρόνια – ξαναέγινε κορίτσι όταν θέλησε να πάει στο πανεπιστήμιο. Ωστόσο, η ίδια δεν αισθάνεται τελείως γυναίκα. Οπως λέει, οι συνήθειές της δεν είναι γυναικείες ενώ δεν θέλει να παντρευτεί. «Αν οι γονείς μου με υποχρεώσουν να παντρευτώ, θα πάρω εκδίκηση για τα δεινά των αφγανών γυναικών και θα χτυπάω τον σύζυγό μου τόσο άσχημα που θα με πηγαίνει στο δικαστήριο καθημερινά» προειδοποιεί.

Η παράδοση του «Bacha Posh» υπάρχει στο Αφγανιστάν εδώ και πολλούς αιώνες. Σύμφωνα με ορισμένες οργανώσεις συνιστά κατάφωρη παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη χώρα. «Δεν μπορούμε να αλλάξουμε το φύλο κάποιου για λίγο. Δεν μπορείς να κάνεις ένα κορίτσι αγόρι για μικρό χρονικό διάστημα. Είναι ενάντια στην ανθρώπινη φύση» είπε ο Καζί Μοχάμεντ Σάμι, επικεφαλής της Επιτροπής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων της Μπαλχ.