Αλλο πολιτική εξουσία και άλλο δικαιοσύνη. Η διάκριση αυτή ισχύει πλήρως και στη Γερμανία, όπως και σε κάθε άλλο σύγχρονο κράτος.
Το βράδυ της Πέμπτης, όμως, η γερμανική Βουλή μετατράπηκε για περίπου μία ώρα, συμβολικά, σε «λαϊκό δικαστήριο» για να δικάσει τις ελληνικές Αρχές για την «απάνθρωπη μεταχείριση των προσφύγων», όπως τη χαρακτήρισε ο χριστιανοδημοκράτης βουλευτής, Χέλμουτ Μπραντ.
Αλλά κυρίως να «δικάσει» εκείνους τους πολιτικούς, οι οποίοι «όχι μόνο δεν μπορούν, αλλά και δεν θέλουν» να βελτιώσουν τις άθλιες συνθήκες διαβίωσης των ξένων στα κέντρα υποδοχής μεταναστών.
Η ετυμηγορία ήταν καταδικαστική. «Οι Ελληνες πρέπει να εφαρμόσουν πάλι την αρχαία μέθοδο του εξοστρακισμού και να στείλουν τους υπεύθυνους αυτής της κατάντιας για δέκα χρόνια στην εξορία» είπε ο βουλευτής των Πρασίνων Γιόζεφ Βίνκλερ.
Το χειροκρότημα των βουλευτών όλων των κομμάτων δόνησε την αίθουσα.
Είχαν προηγηθεί οι συγκλονιστικές μαρτυρίες των μελών μιας ομάδας βουλευτών, οι οποίοι ταξίδεψαν τον Σεπτέμβριο του 2011 στην Ελλάδα για να «επιθεωρήσουν», μεταξύ άλλων, το κέντρο υποδοχής μεταναστών στο Φυλάκιο και το αστυνομικό τμήμα Τυχερό στην περιοχή του Εβρου.
«Δεν θα ξεχάσω ποτέ εκείνο που είδα στο Φυλάκιο» είπε η βουλευτής των Σοσιαλδημοκρατών, Ανγκελα Κόλμπε. «Περίπου 40 άνδρες στοιβαγμένοι σε μια τρύπα 100 τ.μ., με ξεσχισμένα στρώματα και χωρίς φως και θέρμανση. Η έξοδος δεν επιτρεπόταν σε κανέναν. Ενας Ιρανός μας φώναζε γιατί δεν εφαρμόζεται και στο Φυλάκιο η συνθήκη για πρόσφυγες της Γενεύης. Το μόνο που μπορούσαμε να του πούμε ήταν ότι θα μεταφέρουμε το αίτημά του στην Αθήνα».
«Η εικόνα των κρατουμένων πίσω από τα κάγκελα του κελιού ήταν φρικιαστική» πρόσθεσε η βουλευτής του κόμματος Αριστερά, Ούλα Γιέλπκε. «Μας ικέτευαν, να τους βγάλουμε από εκεί μέσα».
Η ένταση κορυφώθηκε, όταν ο βουλευτής των Σοσιαλδημοκρατών, Ρούντιγκερ Βάιτ, αναφέρθηκε στη συνάντησή τους στην Αθήνα με τον υπουργό Προστασίας του Πολίτη, Χρήστο Παπουτσή. «Του είπα, ως σοσιαλιστής προς σοσιαλιστή, ότι ντρέπομαι γι’ αυτά που είδα» είπε.
Ο υπουργός, πρόσθεσε, έδειχνε αμήχανος. Ομως αυτό δεν προκάλεσε στη συνέχεια ουσιώδη αλλαγή της πολιτικής του.
Η συζήτηση έγινε στη βάση ενός σχεδίου απόφασης των βουλευτών τεσσάρων κομμάτων, των Χριστιανοδημοκρατών, των Σοσιαλδημοκρατών, των Ελεύθερων Δημοκρατών και των Πρασίνων.
Το σχέδιο περιελάμβανε, δίπλα στην περιγραφή της κατάστασης στην περιοχή του Εβρου, μια σειρά αιτήματα τόσο προς την ελληνική όσο και προς τη γερμανική κυβέρνηση.
Ενα από αυτά έχει ήδη ικανοποιηθεί: το γερμανικό υπουργείο Εσωτερικών ανακοίνωσε ότι παρατείνει και για το 2012 τη διακοπή της επαναπροώθησης προσφύγων προς την Ελλάδα, οι οποίοι μπήκαν αρχικά σε ελληνικό έδαφος, κατόρθωσαν όμως στη συνέχεια να διαφύγουν στη Γερμανία.
Η διακοπή είχε επιβληθεί στις αρχές του 2011 ύστερα από σχετική απόφαση ανώτατου δικαστηρίου, που έκρινε ότι οι θιγόμενοι δεν θα έβρισκαν το δίκιο τους στη σημερινή Ελλάδα.
Από τη συζήτηση προέκυψε επίσης ότι η τετραμερής κομματική συμφωνία στηριζόταν σε έναν ελάχιστο κοινό παρονομαστή: την καταδίκη της προσφυγικής πολιτικής της Ελλάδας και την έκκληση για άμεση βελτίωσή της.
Από εκεί και έπειτα όμως οι απόψεις διέφεραν πολύ.
Το μήλον της έριδος ήταν η στάση έναντι της Συνθήκης Δουβλίνο 2, η οποία καθορίζει ότι ένας πρόσφυγας πρέπει να μείνει εσαεί στη χώρα που πρωτοεισήλθε. Αυτό καταδικάζει τις παραμεθόριες χώρες της Ευρώπης, και ιδίως εκείνες στα νότια και ανατολικά σύνορά της, όπως η Ελλάδα, να φιλοξενούν για πάντα την τεράστια πλειονότητα των «νεόφερτων».
Μια εικόνα γι’ αυτό έδωσε ο κ. Βάιτ. «Κάθε χρόνο εισέρχονται στην Ευρώπη 400.000-500.000 πρόσφυγες» είπε. «Το 90% από αυτούς μπαίνει από την Ελλάδα».
Για να δείξει το μέγεθος του προβλήματος, ο κ. Βάιτ έκανε μια αντιπαραβολή της Ελλάδας των 11 εκατομμυρίων κατοίκων με τη Γερμανία των 82 εκατομμυρίων.
«Αν ήμασταν εμείς στη θέση της Ελλάδας, θα ήταν σαν να υποδεχόμαστε ετησίως τρία εκατομμύρια πρόσφυγες» είπε. «Τέτοιο μεγάλο πρόβλημα είχαμε το 1992-93, όταν η ετήσια εισροή έφτανε τους 900.000. Αυτό κράτησε όμως μόνο δύο χρόνια. Στην Ελλάδα διαρκεί ήδη τέσσερα».
Το συμπέρασμά του: Η Συνθήκη Δουβλίνο 2 πρέπει να αναθεωρηθεί με τρόπο που οι πρόσφυγες να διανέμονται σε όλη την Ευρώπη με κριτήριο το ακαθάριστο εθνικό εισόδημα κάθε χώρας: Οι πλουσιότερες πρέπει να υποδέχονται περισσότερους, οι φτωχότερες λιγότερους.
Η αναθεώρηση, πρόσθεσε, εμπεριέχει και την εξέταση των αιτήσεων παροχής ασύλου. «Θα ήταν κρίμα και άδικο να επωμίζεται η Ελλάδα μόνη της το βάρος» είπε. «Αυτή πρέπει να γίνεται σε όλες τις χώρες, με κλειδί-διανομής την οικονομική τους δύναμη».
Με την άποψη αυτή συμφώνησε και η κ. Γιέλπκε (Αριστερά).
Τα δύο κυβερνητικά κόμματα, οι Χριστιανοδημοκράτες και οι Ελεύθεροι Δημοκράτες, λένε αντίθετα «όχι». «Είμαστε εναντίον κάθε αλλαγής του Δουβλίνου 2» δήλωσε ο κ. Μπραντ. Η Ελλάδα, πρόσθεσε, είναι υποχρεωμένη να τηρήσει την υπάρχουσα Συνθήκη – και προς τον σκοπό αυτόν παίρνει γενναία χρηματική και τεχνική υποστήριξη από τους εταίρους της.
Το ταξίδι, είπε η κ.Κόλμπε, δεν έμεινε εντελώς άκαρπο. Σύμφωνα με πληροφορίες που έλαβε από ελληνικές μη κυβερνητικές οργανώσεις, τις τελευταίες εβδομάδες τα σκισμένα στρώματα αντικαταστάθηκαν με νέα και η σίτιση έγινε πολύ καλύτερη.
Ομως η μεταβίβαση αρμοδιοτήτων από την αστυνομία στη νεότευκτη υπηρεσία μετανάστευσης πηγαίνει σαν τον «κάβουρα».
Και μια πιο «ανθρώπινη» μεταχείριση των, εγκλείστων και μη, προσφύγων δεν έχει παρατηρηθεί ακόμα.
Το σχέδιο απόφασης έγινε τελικά δεκτό με τις ψήφους των τεσσάρων κομμάτων. Η Αριστερά απείχε από την ψηφοφορία. Οχι επειδή δεν συμφωνούσε με τις αναφερόμενες καταγγελίες. Αλλά επειδή απορρίπτει ορισμένα άλλα σημεία του, όπως την υποστήριξη της ευρωπαϊκής υπηρεσίας συνόρων Frontex.
Το θέμα δεν έληξε πάντως εδώ. Και τα πέντε κόμματα συμφώνησαν να επανέλθουν σε αυτό σε υποεπιτροπές της Βουλής. Και εκεί θεωρείται βέβαιο ότι θα τεθεί προς συζήτηση και το καινούριο μεγάλο σκάνδαλο της ελληνικής μεταναστευτικής πολιτικής: η ανέγερση του «φράκτη του αίσχους» εναντίον των προσφύγων κατά μήκος του ποταμού Εβρου.
