Αντιμέτωπος με ένα νέο κύμα λαϊκής δυσαρέσκειας, που αμφισβητεί ευθέως την νομιμοποίηση της εξουσίας του, ο «ισχυρός ανήρ» της Αιγύπτου Χουσείν Ταντάουι – τον οποίο οι διαδηλωτές της πλατείας Ταχρίρ ανοιχτά πλέον αποκαλούν «Μουμπάρακ με στολή» – προχώρησε χτες σε ένα νέο στρατήγημα, προκειμένου να επιτύχει την συσπείρωση γύρω από τον στρατό της φοβισμένης από τις νέες αιματηρές ταραχές «σιωπηλής πλειοψηφίας»: πρότεινε, όπως πριν λίγες εβδομάδες ο Γιώργος Παπανδρέου, την διεξαγωγή δημοψηφίσματος – όχι για το…ευρώ, αλλά σχετικά με τον ρόλο του στρατού σε ένα μελλοντικό δημοκρατικό πολίτευμα!
Η – εσκεμμένα αόριστη ως προς τον πιθανό χρόνο διεξαγωγής – ανακοίνωση του δημοψηφίσματος «πάγωσε» εκατομμύρια Αιγύπτιους, και ιδιαίτερα όσους συμμετείχαν στην εξέγερση της «αραβικής άνοιξης», αφού πολλοί πιστεύουν ότι μια τέτοιου τύπου προσφυγή στην λαϊκή ετυμηγορία θα πολώσει επικίνδυνα την κοινή γνώμη, δημιουργώντας εμφυλιοπολεμικές συνθήκες και ευνοώντας την σκληρή καταστολή – ιδιαίτερα αν οι κάλπες στηθούν σε συνθήκες βίας και στρατοκρατίας, σαν τις σημερινές.
Ορισμένοι αναλυτές είδαν μάλιστα την πρόταση του δημοψηφίσματος σαν ένα «όπλο» ενάντια στους ανυποχώρητους διαδηλωτές της Ταχρίρ, που ζητούν την παραίτηση του στρατάρχη Ταντάουι και την άμεση διεξαγωγή προεδρικών εκλογών «επί πινάκι»: στην ουσία, ο επικεφαλής του Ανώτατου Στρατιωτικού Συμβουλίου επισείει το δημοψήφισμα ως Δαμόκλειο σπάθη, για να πετύχει την διάσπαση και διάλυση του σώματος των εξεγερμένων.
«Είναι πολύ σοβαρό και πολύ επικίνδυνο», σχολίασε στο πρακτορείο Reuters ο Χάσαν Νάφα, καθηγητής πολιτικών επιστημών στο πανεπιστήμιο του Καιρού, που τηρεί επικριτική στάση έναντι της κυβέρνησης των στρατιωτικών. «Σημαίνει πως, αν δεν δεχτείτε [οι διαδηλωτές] αυτά που σας προτείνω, θα πάω στον λαό και θα πάρω απ΄ αυτόν μια «λευκή επιταγή» που θα επιτρέπει στον στρατό να κυβερνήσει όπως θέλει», συμπληρώνει ο Νάφα.
Το σκεπτικό των στρατιωτικών είναι πως, όσο μαζικές και μαχητικές κι αν είναι οι διαδηλώσεις στο Κάιρο και τις άλλες μεγάλες αιγυπτιακές πόλεις, αυτοί που δεν συμμετέχουν σε αυτές – και πιθανόν ζημιώνονται εμπορικά εξαιτίας τους, όπως συμβαίνει με τους καταστηματάρχες, τους εμπόρους και τους εργαζόμενους στην τουριστική βιομηχανία – είναι πολύ περισσότεροι και πιθανότατα θα ψήφιζαν υπέρ του στρατού, αν το ερώτημα του δημοψηφίσματος ήταν του τύπου «Χάος ή τανκς;».
Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι στο διάγγελμα του ο στρατάρχης προσπάθησε να προσεγγίσει αυτήν ακριβώς την «σιωπηλή πλειοψηφία» της Αιγύπτου, στηλιτεύοντας τις (απαγορευμένες με διάταγμα, αλλά συνεχιζόμενες σε διάφορους κλάδους) απεργίες, προειδοποιώντας για την έλευση «τρομερής οικονομικής κρίσης», αν δεν σταματήσουν οι διαδηλώσεις που «διώχνουν τους ξένους επενδυτές», και γενικά αντιμετώπισε την νέα εξέγερση της Ταχρίρ ως «μειοψηφική» τάση, που δεν διαθέτει την υποστήριξη της «ορίτζιναλ» επανάστασης του Γενάρη.
Έχει άλλωστε την σημασία του πως η Μουσουλμανική Αδελφότητα, που σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις θα αναδειχθεί σε πρώτη δύναμη στις εκλογές, όποτε αυτές γίνουν, κράτησε τις τελευταίες μέρες σαφείς αποστάσεις από την «νέα Ταχρίρ» και δεν συμμετείχε στις αιματηρές συγκρούσεις της αστυνομίας, αλλά και στρατιωτικών μονάδων με τους διαδηλωτές. Μια στάση που «τιμωρήθηκε» από τους διαδηλωτές, οι οποίοι έδιωξαν κακήν κακώς γνωστά στελέχη της Αδελφότητας που επιχείρησαν να πάνε «ιγκόγνιτο» στην πλατεία.
Ταυτόχρονα, με τον τρόπο που τίθεται το δίλημμα στην κοινωνία, οι Αιγύπτιοι στρατηγοί επιχειρούν να ταυτίσουν στο μυαλό του μέσου Αιγύπτιου την σημερινή «μεταβατική» – και λαομίσητη – χούντα με την γενικά σεβαστή έννοια των ενόπλων δυνάμεων, τις οποίες παρουσιάζει περίπου ως θεματοφύλακα των κατακτήσεων της αραβικής άνοιξης. Γι’ αυτό και ο στρατάρχης επέμεινε στο διάγγελμα του πως ο στρατός «δεν έχει ρίξει ούτε μια σφαίρα εναντίον Αιγυπτίου πολίτη»- την ίδια στιγμή που οι νεκροί από τις συγκρούσεις ξεπερνούν τους 30 και οι τραυματίες πλησιάζουν τους 1500…
Το πραγματικό πρόβλημα με την ιδέα του δημοψηφίσματος είναι όμως άλλο: αν ο «Μουμπάρακ με στολή» όντως καταφύγει σε δημοψήφισμα και κερδίσει την λαϊκή νομιμοποίηση για τον κυρίαρχο ρόλο του στρατού, όπως επιθυμεί, τι θα κάνει τότε με όσους συνεχίσουν να αντιστέκονται; «Ο Ταντάουι λέει πως, αν δεν φύγετε από την πλατεία, θα πάω σε δημοψήφισμα. Αν όμως πάει στο δημοψήφισμα και ο κόσμος πάλι δεν εγκαταλείψει την πλατεία, τι θα κάνει; Θα σκοτώσει όλο τον κόσμο στην Ταχρίρ;», αναρωτιέται – με το δίκιο του ο πρώην στρατηγός και στρατιωτικός αναλυτής Σαφουάτ Ζαγιάτ.
Γι’ αυτό και αρκετοί αναλυτές εκτιμούν ότι το δημοψήφισμα ίσως αποδειχθεί πυροτέχνημα, ή σωστότερα «μοχλός» πίεσης, προκειμένου οι διαδηλωτές να συμφωνήσουν στην ανάγκη δημιουργίας μιας πολιτικής «κυβέρνησης εθνικής σωτηρίας», με πιθανότερο επικεφαλής τον Μοχάμεντ ελ-Μπαραντέι. Ήδη η Αδελφότητα, αλλά και αρκετά «μετριοπαθή» κόμματα και οργανώσεις της αριστεράς, όπως το Δημοκρατικό Κόμμα Εργατών και το «Κίνημα της 6ης Απριλίου» έχουν εκφράσει προκαταβολικά την υποστήριξη τους σε μια τέτοια μεταβατική κυβέρνηση πολιτικών.
Όλα αυτά πάντως συμβαίνουν λίγα 24ωρα πριν τις προγραμματισμένες βουλευτικές εκλογές, και επτά μήνες πριν τις προεδρικές, που υπό την πίεση του κόσμου μεταφέρθηκαν πολύ νωρίτερα από το προγραμματισμένο, στις 30 Ιουνίου του 2012.
