Μια ασυνήθιστη προσέγγιση της σύγχρονης ιατρικής ακολουθούν δύο τούρκοι γιατροί στο νοσοκομείο Memorial στην Κωνσταντινούπολη. Ο χειρουργός Δρ. Μπινγκίρ Σονμέζ και ο συνάδελφος του, αναισθησιολόγος Δρ. Ερολ Καν, παίζουν οι ίδιοι οθωμανική και αραβική μουσική στους ασθενείς τους, αναβιώνοντας μια μορφή παραδοσιακής μουσικοθεραπείας με ιστορία σχεδόν 1000 χρόνων. Οι δύο επιστήμονες είναι πεπεισμένοι πως αν η μουσική χρησιμοποιηθεί συμπληρωματικά μπορεί να φέρει εντυπωσιακά ψυχολογικά και θεραπευτικά αποτελέσματα.
Ο Καν, επικεφαλής αναισθησιολόγος στη Μονάδα Εντατικής Θεραπείας του νοσοκομείου, ανακάλυψε τη μουσικοθεραπεία στην ιδιαίτερη πατρίδα του, τη Βουλγαρία, όταν εργαζόταν σε νοσοκομείο στη Σόφια. Όπως λέει, «τότε χρησιμοποιούσα μαγνητόφωνο και ακουστικά». Όταν μετανάστευσε στην Τουρκία το 1996, αντικατέστησε σταδιακά την ηχογραφημένη μουσική με τη ζωντανή. «Έμαθα νέι για να παίξω το είδος της μουσικής που χρησιμοποιήθηκε στην παραδοσιακή μουσικοθεραπεία εκατοντάδες χρόνια πριν, βιώνοντας τις ψυχολογικές και σωματικές επιπτώσεις των διαφόρων μακάμ», δηλώνει.
Τα μακάμ είναι μουσικές κλίμακες στην κλασική αραβική και οθωμανική μουσική. Καθορίζουν τον τόνο, το ύψος και την ανάπτυξη ενός μουσικού κομματιού. Ο όρος αναφέρεται σε μια ευρεία ποικιλία από διαφορετικές τονικές κλίμακες που το αφτί μπορεί να αναγνωρίζει.
Σύμφωνα με τον Σονμέζ, «υπάρχει διαφορετικό μακάμ για κάθε ασθένεια, για κάθε πρόβλημα υγείας. Υπάρχουν μακάμ που ταράζουν και άλλα που χαλαρώνουν τον ασθενή. Για παράδειγμα, το ραστ μακάμ επιδρά θετικά σε ασθενείς που πάσχουν από ανορεξία. Αντίθετα, το χιτζάζ μακάμ είναι για ασθενείς που χρειάζεται να ακολουθήσουν κάποια δίαιτα».
«Δεν κάνουμε κάτι καινούργιο. Τα θετικά αποτελέσματα αυτού του είδους μουσικοθεραπείας είναι γνωστά εδώ και 900 χρόνια τουλάχιστον», προσθέτει ο Σονμέζ σηκώνοντας τους ώμους. Ωστόσο, τονίζει πως η μουσική δεν είναι υποκατάστατο της συμβατικής ιατρικής περίθαλψης : «Πρόκειται για καθαρά συμπληρωματική θεραπεία. Πέντε με δέκα λεπτά ενός συγκεκριμένου μουσικού κομματιού μπορούν να μειώσουν την καρδιακή συχνότητα και την αρτηριακή πίεση χωρίς την πρόσληψη επιπλέον φαρμάκων».
Είναι χαρακτηριστικό ότι οι δύο γιατροί – μουσικοί έχουν εμπνεύσει και άλλους συναδέλφους τους να ακολουθήσουν το παράδειγμα τους. Καμία φορά, παράλληλαμε τις ολιγόλεπτες θεραπευτικές συναυλίες, παίζουν και για την δική τους ευχαρίστηση με ακροατήριο γιατρούς, νοσηλευτές και συγγενείς ασθενών.