Ο Ελ Νίνιο προκαλεί… πολέμους και εμφύλιες συγκρούσεις

ΝΕΑ ΥΟΡΚΗ

Μια νέα αμερικανική έρευνα που δημοσιεύεται στο περιοδικό Nature ισχυριζεται πως υπάρχει άμεση σύνδεση ανάμεσα στο καιρικό φαινόμενο Ελ Νίνιο και την πιθανότητα εμφύλιων πολέμων και άλλων ένοπλων συρράξεων στις τροπικές χώρες τα χρόνια που αυτό εμφανίζεται

Όπως προκύπτει από την στατιστική μελέτη του Δρ Σόλομον Χσιάνγκ, οικονομολόγου στο Πανεπιστήμιο Πρίνστον, η πιθανότητα εμφύλιου πολέμου στις χώρες που επηρεάζονται από το Ελ Νίνιο εκτινάσσεται από το 3% στο 6% όταν βρίσκεται σε εξέλιξη το φαινόμενο, ενώ αντιθέτως στις χώρες που δεν επηρεάζονται από αυτή την κλιματική μεταβολή, η πιθανότητα παραμένει σταθερή τις τελευταίες δεκαετίες στο 2%.

Οι ερευνητές μελέτησαν τους κύκλους του «Ελ Νίνιο Νότια Ταλάντωση» (ENSO), όπως ονομάζεται επίσημα, της περιόδου 1950-2004 και συνδύασαν τα δεδομένα με εμφύλιες συρράξεις που οδήγησαν στο θάνατο τουλάχιστον 25 ανθρώπων το εκάστοτε έτος. Είδαν ότι στις 90 χώρες που επηρεάζονται από τον Ελ Νίνιο, ο κίνδυνος αναταραχής ήταν διπλάσιος σε σχέση με αυτές, όπου δεν παρατηρούνται σημαντικές αλλαγές. Συνολικά, σύμφωνα με τα αποτελέσματα της μελέτης τους, το Ελ Νίνιο ενδέχεται να σχετίζεται με το 21% των 240 εμφύλιων συγκρούσεων σε παγκόσμιο επίπεδο από το 1950 έως το 2004. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι οι εμφύλιες συγκρούσεις στο Τσαν, το Κογκό, την Ερυθραία, την Ινδονησία, τη Ρουάντα, τη Μιανμάρ και τον Νίγηρα στη διάρκεια του ισχυρού Ελ Νίνιο του 1997.

Το φαινόμενο Ελ Νίνιο στον Κεντρικό Ειρηνικό φέρνει ζέστη και ξηρασία στο ένα τρίτο της υδρογείου, κυρίως στους τροπικούς, κάθε 4 με 7 χρόνια. Οι ερευνητές θεωρούν πως τα καιρικά αυτά φαινόμενα επηρεάζουν την ανθρώπινη συμπεριφορά επειδή αφενός η ξηρασία του Ελ Νίνιο μειώνει τη διαθεσιμότητα των τροφίμων σε βαθμό που να οδηγεί στη βία, κι αφετέρου επειδή η ζέστη αυξάνει τα κρούσματα βίας. Οι ερευνητές θεωρούν πως η επισιτιστική κρίση που γνωρίζει φέτος το Κέρας της Αφρικής αποτελεί το «ιδανικότερο παράδειγμα» της αλληλεπίδρασης αυτής. «Πριν από δύο χρόνια οι ειδικοί προέβλεψαν το φετινό λιμό στη Σομαλία, όμως η διεθνής κοινότητα δεν έλαβε σοβαρά υπόψη τις προβλέψεις», λέει ο κ. Χσιανγκ.

Ο Ελ Νίνιο, που διαρκεί από εννέα μήνες έως δύο χρόνια, αρχίζει με τη συσσώρευση θερμών υδάτων στη δυτική πλευρά του τροπικού Ειρηνικού Ωκεανού και τη μετακίνησή τους προς τα ανατολικά. Το ρεύμα αυτό μπορεί να προκαλέσει τεράστιες καιρικές μεταβολές, όπως καύσωνα ή ξηρούς ανέμους σε μεγάλο τμήμα της Αφρικής, της νότιας και νοτιοανατολικής Ασίας και της Αυστραλίας. Το Ελ Νίνιο είναι το ένα άκρο μιας κλιματικής ταλάντωσης στον Ειρηνικό: το άλλο άκρο είναι το φαινόμενο Λα Νίνια, που φέρνει χαμηλότερες θερμοκρασίες, βροχές και, όπως φαίνεται, ειρήνη και ομόνοια.