ΤΕΧΕΡΑΝΗ
«Επιβλαβή και δηλητηριώδη» χαρακτήρισε ο κορυφαίος θρησκευτικός και πολιτικός ηγέτης του Ιράν, Αγιατολάχ Αλί Χαμενέι, βιβλία, τα οποία, όπως δήλωσε, «εμφανίζονται ως έργα πολιτισμού αλλά διαθέτουν κρυφά πολιτικά κίνητρα».
Δεν αναφέρθηκε σε βιβλία άγνωστα στο ευρύ κοινό ή με αμφίβολη απήχηση και αξία, αλλά σε κορυφαίους συγγραφείς όπως ο Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες, ο Πάολο Κοέλιο, ο Τζέιμς Τζόις και ο Πλάτωνας με το «Συμπόσιό» του.
«Δεν είναι όλα τα βιβλία απαραιτήτως καλά ούτε ακίνδυνα. Ορισμένα βιβλία είναι βλαβερά» είπε ο Αλί Χαμενέι υποστηρίζοντας εμφανώς την επιβολή λογοκρισίας.
Ο πρώην Υπουργός Πολιτισμού του Ιράν, Αταολάχ Μοχατζερανί, κατέκρινε τις δηλώσεις του Χαμενέι. «Θεωρώ», είπε, «ότι ανησυχεί υπερβολικά για βιβλία που είτε έμμεσα είτε άμεσα στοχεύουν την θέση του ως ανώτατου ηγέτη και στη νομιμοποίηση των προσωπικών του απόψεων».
Η σύγκρουση των δύο ανδρών δεν είναι καινούργια. Το φιλελεύθερο πνεύμα του Μοχατζερανί και η απόφασή του να επαναφέρει βιβλία που είχαν κριθεί απαγορευμένα, ευθύνονται ίσως, σύμφωνα με αναλυτές, για την επίθεση που δέχτηκε από συντηρητικούς κύκλους του θεοκρατικού καθεστώτος. Σε συνδυασμό μάλιστα με την κριτική του στάση απέναντι στις αποφάσεις-νόμο του Χαμενέι ο πρώην υπουργός οδηγήθηκε πιθανώς στην τελική παραίτησή του.
Παρόλο που το Σύνταγμα του Ιράν απαγορεύει την λογοκρισία, φαίνεται ότι όταν παίρνει μια τέτοια απόφαση ο ανώτατος ηγέτης, τότε οι νόμοι περιττεύουν. Ο λόγος του ακολουθείται πιστά από μεγάλη μερίδα του λαού, , γι’ αυτό ο Μοχατζερανί καυστικά σχολίασε ότι «τα σχόλιά του απορρέουν από μια παραδοσιακή νοοτροπία των κληρικών ότι αυτοί, ως ποιμένες, καθοδηγούν τα πρόβατά τους. Αυτή όμως η άποψη δεν έχει καμία θέση στην σημερινή ζωή».
Τις δημόσιες ανακοινώσεις του Χαμενέι πυροδότησαν πιθανώς οι διαμαρτυρίες ιρανών εκδοτών ότι περιμένουν πολλούς μήνες, έως και χρόνια, μέχρι να εγκριθούν τα βιβλία τους από την αρμόδια τριμελή επιτροπή του Υπουργείου Πολιτισμού.
Ο γνωστός συγγραφέας βιβλίων φαντασίας Μοχάμαντ Μοχάμαντ-Άλι ανέφερε ότι περίμενε περισσότερο από δυόμισι χρόνια μέχρι να εξεταστεί η έκδοση 10 βιβλίων του. Μόνο ένα από αυτά πήρε όμως τελικά την πολυπόθητη άδεια.
Οι λόγοι που διάφορα βιβλία κρίνονται «ακατάλληλα» ποικίλουν. Η βωμολοχία, η έλλειψη ρυθμού και οι σεξουαλικές αναφορές είναι μόνο μερικές αιτίες για την απαγόρευση δημοσίευσης ενός βιβλίου.
