Γονείς ή εραστές;

Ο τρίχρονος γιος της φίλης μου έπαιζε αφοσιωμένος με τα κυβάκια του στην άλλη άκρη του σαλονιού. Αδραξα την ευκαιρία. «Αυτήν την εβδομάδα, ξέρεις, κάνω ένα ρεπορτάζ με θέμα το σεξ μετά τον ερχομό του παιδιού. Και θα ήθελα…». «Να με ρωτήσεις τι συμβαίνει» μου είπε κοφτά εκείνη προτού προλάβω να ολοκληρώσω τη φράση μου. «Δουλειά, μαγείρεμα και ο μικρός να κλαίει. Ε, ναι, όταν πέφτεις στο κρεβάτι το μόνο που δεν σκέφτεσαι είναι το σεξ.

Επιπλέον, στο μυαλό σου δεν βρίσκεται το πώς θα αποκτήσεις το τελευταίο σετ της Victoria’s Secret, αλλά αν πρόλαβες να αγοράσεις πάνες από το σουπερμάρκετ. Και αν έρθει εκείνη η άγια ώρα και τελικά βρεθείτε, μπορεί να ανοίξει η πόρτα και να μπει μέσα το παιδί και άντε να του εξηγείς ότι ο μπαμπάς ζεσταίνει τη μαμά και άλλα τέτοια χαριτωμένα. Αν όμως δεν υπάρξουν απρόοπτα και τελικά συμβεί, είναι υπέροχο: σαν να κλέβεις γλυκό από το βάζο.

Παρ’ όλα αυτά, δεν θα άλλαζα τίποτε από αυτά που ζω» κατέληξε ρίχνοντας ένα τρυφερό βλέμμα στον γιο της.

Η φίλη μου επιβεβαίωσε λίγο-πολύ αυτό που γνώριζα και φανταζόμουν. Ο ερχομός ενός παιδιού αλλάζει άρδην τη σχέση ενός ζευγαριού, συμπεριλαμβανομένης της σεξουαλικής του ζωής. Και είναι λογικό. Μια τρομοκρατημένη γυναίκα προσπαθεί να καταλάβει τι δεν κάνει καλά και το μωρό της κλαίει ασταμάτητα και ένας τρομοκρατημένος άνδρας βλέπει το θαύμα της ζωής να συντελείται μπροστά του. Την ίδια στιγμή, το σπίτι γεμίζει με εξωτικά αντικείμενα, όπως αποστειρωμένα μπιμπερό και θήλαστρα, μυρίζει ταλκ και οι συμπεθέρες μπαινοβγαίνουν καθημερινώς κάνοντας υποδείξεις για το αν το μωρό πρέπει να κοιμάται μπρούμυτα ή ανάσκελα. Λογικό είναι κάπως έτσι η ερωτική διάθεση να βγαίνει από το παράθυρο.

Σύμφωνα με μελέτη που πραγματοποιήθηκε το 2000 στη Βρετανία σε ζευγάρια που είχαν αποκτήσει το πρώτο τους παιδί –δημοσιεύθηκε στo επιστημονικό περιοδικό «Τhe British Jourmal of General Practice» -, οκτώ μήνες μετά τον ερχομό το 50% των ζευγαριών ανέφερε πως η σεξουαλική του ζωή είναι «κακή» ή «όχι πολύ καλή», ενώ ένας στους πέντε ήθελε να ζητήσει βοήθεια για αυτό.

Σε ποιον βαθμό, λοιπόν, επηρεάζει η έλευση ενός παιδιού τη σεξουαλική ζωή ενός ζευγαριού; «Απόλυτα» απαντά o Θάνος Ασκητής, νευρολόγος –ψυχίατρος και πρόεδρος του Ινστιτούτου Ψυχικής & Σεξουαλικής Υγείας, και εξηγεί: «Eίναι σαφές, μάλιστα, ότι στην αρχή επηρεάζεται αρνητικά, αλλά σε βάθος χρόνου το παιδί βοηθάει πολύ στη σχέση και ταυτοποιεί το ζευγάρι με τους ρόλους του, αυτούς του άνδρα και της γυναίκας. Ας πάρουμε, όμως, τα πράγματα από την αρχή. Στην κυοφορία η γυναίκα έχει μεγάλη σεξουαλική επιθυμία και όντως το ζευγάρι έχει μια καλή σεξουαλική ζωή. Παρ’ όλα αυτά, στο μυαλό τους κυριαρχεί το στοιχείο της έλευσης του παιδιού και ήδη από τον 5ο-6ο μήνα της εγκυμοσύνης βλέπουμε τη ζωή τους να περιστρέφεται γύρω από αυτό το γεγονός: φτιάχνουν το παιδικό δωμάτιο, αγοράζουν ρούχα, παιχνίδια. Οι εραστές μετατρέπονται σιγά σιγά σε γονείς και το «σου ανήκω – μου ανήκεις» υποχωρεί μπροστά στο μεγαλύτερο γεγονός της ζωής τους, τον ερχομό του παιδιού τους. Τι χάνεται; Η σεξουαλική φαντασίωση, δηλαδή η γυναίκα που κυριαρχεί στις σεξουαλικές φαντασιώσεις του άνδρα ως γυναίκα ερωμένη, ως γυναίκα προκλητική, ως γυναίκα αισθησιακή σβήνει μπροστά στην εικόνα του παιδιού. Οι ρόλοι γίνονται πλέον σοβαροί, υπεύθυνοι. Είναι ο πατέρας και η μητέρα, όχι οι εραστές».

Οπως εξηγεί ο Θάνος Ασκητής, η γέννηση του παιδιού και ο ερχομός του στο σπίτι αλλάζει μια για πάντα τις ισορροπίες. «Είναι φυσικό. Γιατί το παιδί υποχρεώνει το ζευγάρι σε έναν τακτικό τρόπο ζωής. Πρέπει να φάει συγκεκριμένες ώρες, να κοιμηθεί. Την ίδια στιγμή, στη λοχεία η γυναίκα δεν έχει σεξουαλικές ορμές, καθώς θηλάζει και η προλακτίνη της καλπάζει στα ύψη. Ο άνδρας τα παρακολουθεί όλα αυτά αμήχανα. Το κρεβάτι που ήταν κάποτε ο τόπος της ηδονής τώρα είναι το κρεβάτι που ξαπλώνει η λεχώνα με το παιδί. Αρχίζει, λοιπόν, να παραπονιέται ότι η σύντροφός του εμφανίζει μια ψυχρότητα, η οποία είναι όμως αναμενόμενη εξαιτίας των αλλαγών που συμβαίνουν στη ζωή της. Κάπως έτσι το 70%-80% της σεξουαλικής ζωής του ζευγαριού χάνεται. Για δύο χρόνια θα ψάχνονται με το παιδί που θα μεγαλώνει, με τους γονείς τους που θα μπαινοβγαίνουν στο σπίτι. Το σεξ θα είναι πολύ αραιό σε συχνότητα, πολύ λίγο και δεν θα έχει τη λαμπρότητα που είχε το πρώτο διάστημα».

«Δηλαδή το παιδί καταστρέφει τη σχέση;» τον ρωτώ σχεδόν αυθόρμητα, καθώς μου εξιστορεί τα πάθη των νέων γονέων. «Κοιτάξτε, το παιδί είναι μια πραγματική αποκάλυψη για τις σχέσεις. Αποκαλύπτει όλη την ασχήμια των κακών σχέσεων, που συνήθως διαλύονται, αλλά και δυναμώνει ποιοτικά τις καλές, δίνοντας αξίες σημαντικές στην ποιότητα της συντροφικότητας. Θα σας πω, όμως, κάτι που είναι ξεκάθαρο, αλλά ταυτόχρονα πολύ ωμό και κυνικό: όσο η συντροφικότητα ανεβαίνει, τόσο η σεξουαλικότητα μειώνεται. Η φύση μας είναι ζωώδης και μολονότι η συντροφικότητα, όπως έχουν δείξει και οι έρευνες, διατηρεί τη σεξουαλικότητα, το αρχικό πάθος και η απόλυτη ηδονή εκλείπουν».

Συνεχίζοντας την έρευνα στο Internet, διαπίστωσα ότι πρόκειται για ένα θέμα που αφορά αρκετά τα ζευγάρια με πληθώρα άρθρων να έχουν γραφεί για να προσφέρουν «ιδέες και λύσεις» –από μεταξωτά εσώρουχα μέχρι εξωτικές νύχτες σε kinky ξενοδοχεία. Στο forum sxeseis.gr, μάλιστα, ένας ματαιωμένος σύζυγος δήλωνε το πρόβλημά του ζητώντας συμβουλές. «Σαν ήρθε, λοιπόν, το παιδί στη ζωή μας, η συχνότητα του σεξ μειώθηκε σε ενοχλητικό βαθμό!» έγραφε. «Δεν υπήρχε πλέον χρόνος για αυτό ποτέ, ενώ υπήρχε για οτιδήποτε άλλο, ακόμη και για πράγματα που δεν αφορούσαν το παιδί, και γενικότερα έβρισκε κουτοπόνηρες δικαιολογίες για αποφυγή επαφής! Σε ό,τι και αν έκανα υπήρχε μεγάλος εκνευρισμός από μέρους της και συχνά καταλήγαμε σε καβγάδες και δυστυχώς μερικοί από αυτούς μπροστά στο παιδί!». Πώς κατέληγε το μήνυμά του, αφού εξιστορούσε τις επισκέψεις σε ψυχολόγο και σύμβουλο γάμου; «Εχουμε δύο μήνες χωρίς επαφή-τρυφερότητα! Μου την έχει «δώσει» αφάνταστα και είμαι στο τσακ για εξωσυζυγική σχέση!». Μάλιστα…

Μία ακόμη ενδιαφέρουσα ανακάλυψη στην έρευνά μου ήταν το βιβλίο «How Not to Hate Your Husband After Kids» (εκδ. Little, Brown and Company), ελληνιστί «Πώς να μη μισήσεις τον σύζυγό σου μετά το παιδί». Ο τίτλος είναι ιδιαίτερα υπαινικτικός. Ουσιαστικά η συγγραφέας Τζάνσι Νταν δίνει μια ξεκαρδιστικά ειλικρινή περιγραφή της προσπάθειας μιας γυναίκας να ζωντανέψει τον γάμο της.

Οπως διαπιστώνει, οι μέλλοντες γονείς ξοδεύουν πολλή ώρα για να κάνουν έρευνα για την καλύτερη κούνια ή το ασφαλέστερο κάθισμα αυτοκινήτου, αλλά ελάχιστο χρόνο έως και καθόλου για να σκεφτούν την τεράστια επίδραση του παιδιού στον γάμο τους, καθώς και το πώς ο γάμος τους θα επηρεάσει το παιδί. Η ίδια, στο χείλος του συζυγικού Αρμαγεδδώνα, βουτά στις πιο πρόσφατες έρευνες, ζητά την καθοδήγηση καταξιωμένων συμβούλων σχέσεων και σεξολόγων, ακόμη και ενός διαπραγματευτή ομήρων του FBI, για τον αποτελεσματικό περιορισμό μιας «εκρηκτικής κατάστασης». Το συμπέρασμα; Η έλευση ενός παιδιού σε μια σχέση σημαίνει ότι πρέπει να επανεκτιμήσεις και να αναδημιουργήσεις τον δεσμό σου με τον άλλο.

Πόσο συχνά, όμως, τα ζευγάρια αναζητούν τη συμβουλή ειδικού σε τέτοιες περιπτώσεις; «Κοιτάξτε, δεν έρχονται συχνά στο ιατρείο άνθρωποι που μόλις έχουν αποκτήσει παιδί και αντιμετωπίζουν προβλήματα στη σεξουαλική τους ζωή. Αυτό είναι λίγο-πολύ αναμενόμενο» ξεκαθαρίζει η ψυχοθεραπεύτρια – οικογενειακή σύμβουλος Ζωή Στραβοπόδη: «Πολύ συχνά, όμως, έρχονται ζευγάρια με παγιωμένα σεξουαλικά προβλήματα, τα οποία μου επισημαίνουν ότι ξεκίνησαν από τότε που έκαναν παιδιά. Το παρατηρούμε το συγκεκριμένο πρόβλημα, σχεδόν ποτέ όμως στην αρχή της γέννησής του, αλλά δύο χρόνια μετά, πέντε χρόνια μετά, δέκα χρόνια μετά. Ερχεται κάποιος και σου λέει: «Εχω δέκα χρόνια να κάνω σεξ, από τότε που γεννήθηκε το παιδί μας»».

Σύμφωνα με την ειδικό, ο ερχομός ενός παιδιού αποτελεί μια νέα κατάσταση στη ζωή του ζευγαριού, η οποία δημιουργεί τελείως νέα δεδομένα. «Είναι αλήθεια ότι η γυναίκα, εμπλεκόμενη σαφώς περισσότερο με το μωρό, είναι αυτή από την οποία ξεκινά πρώτα η αλλαγή. Το παιδί γίνεται όλο της το είναι και είναι φυσικό πως αν άνδρας δεν μετέχει σε αυτό να νιώθει ότι απομακρύνεται από εκείνη. Η λύση, λοιπόν, είναι να εμπλέκεται όσο το δυνατόν περισσότερο και ο άνδρας στη φροντίδα του παιδιού, υποστηρίζοντας τη σύντροφό του. Η σχέση τους μπορεί να μην είναι τόσο σεξουαλική, αλλά τουλάχιστον θα είναι κοντινή και θα έχει εγγύτητα. Το γεγονός ότι μια γυναίκα μετά τη γέννα πολλές φορές δεν αισθάνεται επιθυμητή δεν ξεκινά τόσο από τα κιλά της εγκυμοσύνης όσο από τις ορμόνες της. Είναι φυσικό λόγω ορμονών, ιδιαίτερα όταν θηλάζει, να μην έχει διάθεση για σεξ. Τη δική της έλλειψη διάθεσης πολλές φορές την προβάλλει στον σύντροφό της, πιστεύοντας ότι εκείνος δεν την επιθυμεί. Αυτό, πάντως, που θα συνιστούσα σε κάθε νέο ζευγάρι που αποκτά παιδί είναι υπομονή. Πέρα από τις δυσκολίες είναι μια πάρα πολύ όμορφη περίοδος που δεν πρέπει να χαθεί μέσα στην ανησυχία και στην γκρίνια. Τα ζευγάρια μπορούν να την απολαύσουν».

Οταν στρέφομαι στον Θάνο Ασκητή για συμβουλές που θα βοηθήσουν ένα ζευγάρι μετά τη γέννηση του πρώτου παιδιού τους, εκείνος χαμογελά. «Μη φανταστείτε ότι αυτά που θα σας πω είναι σπουδαία πράγματα» ξεκαθαρίζει. «Πρόκειται για συμβουλές κοινής λογικής που χάνονται στη δίνη μιας σχέσης. Μία πρακτική συμβουλή που δίνω πάντα είναι το ζευγάρι να κρατήσει μακριά τους συγγενείς του. Θα πρέπει να αντιμετωπίσει τη νέα αυτή συνθήκη μόνο του, με τη βοήθεια ενός καλού παιδιάτρου. Την ίδια στιγμή, οι νέοι γονείς δεν πρέπει να ξεχνούν ότι είναι και σύντροφοι. Δεν πρέπει το παιδί να «μπαίνει» πάνω στο κρεβάτι τους, ανάμεσα στους δύο. Υπάρχει και το διπλανό δωμάτιο για τον ύπνο του και πολύ καλά τεχνικά συστήματα ώστε να το παρακολουθούν ανά πάσα στιγμή» λέει ο γνωστός ψυχίατρος.

Και συνεχίζει: «Κάτι ακόμη που θα συμβούλευα τους νέους γονείς είναι να μη βιαστούν να κάνουν δεύτερο παιδί. Να πάρουν πρώτα μια ανάσα, να ξεκουραστούν, και έπειτα να προχωρήσουν, εκτός αν η ηλικία της γυναίκας δεν τους επιτρέπει να το καθυστερήσουν. Επίσης, μια μικρή απόδραση, ένα τριήμερο χωρίς το παιδί –και εδώ παίζουν σημαντικό ρόλο οι γονείς του ζευγαριού –είναι μια καλή συνήθεια. Ενα Σαββατοκύριακο με τους φίλους θα τους θυμίσει ότι είναι ακόμη νέοι και ότι μπορούν να υπάρξουν το κέφι και το ξενύχτι. Τέλος, η γυναίκα θα πρέπει να έχει το «αλατοπίπερο της σχέσης» στην τσέπη της. Ποιο είναι αυτό; Η ζήλια. Να δείξει στον σύντροφό της ότι είναι ακόμη νέα, ωραία και ποθητή από άλλους άνδρες και να μην αφεθεί πίσω από ένα χάμπουργκερ και ένα σάντουιτς παίρνοντας κιλά. Θυμάμαι μια νεαρή γυναίκα που είχε έρθει στο ιατρείο λέγοντάς μου ότι ο σύζυγός της είναι πολύ ψυχρός απέναντί της. «Eχεις κάποιον καλό ανθοπώλη;» τη ρώτησα. «Στείλε λουλούδια στον εαυτό σου». Επειτα από τρεις ανθοδέσμες, σας πληροφορώ, που τις έστειλε κάποιος υποτιθέμενος συνάδελφος ή παλιός συμμαθητής, ο άνδρας της ταρακουνήθηκε, άρχισε να ασχολείται μαζί της, ενώ ξύπνησε και η σεξουαλική τους ζωή».

Ιδιαίτερα προβληματισμένη με όλα αυτά που είχα ακούσει, σκεφτόμουν αν θα πρέπει να ακούσω το βιολογικό μου ρολόι, όταν αυτό χτυπήσει, ή απλώς να αλλάξω πλευρό και να συνεχίσω μια ανέμελη ενήλικη ζωή χωρίς πορτμπεμπέ και βρεφικές κρέμες. Συζητώντας τις ανησυχίες μου και παίζοντας με τον τρίχρονο γιο της φίλης μου, εκείνη μου είπε: «Για σύνελθε λίγο. Αν ήταν τόσο δραματικά τα πράγματα, οι άνθρωποι θα σταματούσαμε να κάνουμε παιδιά».

* Δημοσιεύθηκε στο BHmagazino την Κυριακή 11 Ιουνίου 2017.