Οι διάδοχοι των θρόνων

Καθώς οι αξίες της μεταπολίτευσης τίθενται υπό αμφισβήτηση από φωστήρες σε σύγχυση, το να υπογράφει κάποιος ως Παπανδρέου, Μπακογιάννης ή Καραμανλής αποτελεί σύνθετη υπόθεση. Οι προσδοκίες με τις οποίες έρχονται αντιμέτωποι οι απόγονοι πρωθυπουργών και προέδρων δεν είναι τόσο αδυσώπητες όσο τα παρόντα κοινωνικά αδιέξοδα. Ωστόσο, απλώνονται σαν σκιά πάνω από τη ζωή τους, ενώ εκείνοι οφείλουν να είναι δυνατοί σαν βράχοι, να είναι ευγενείς και άνετοι, να διαθέτουν ισχυρή θέληση και, βεβαίως, να σπουδάζουν σαν τρελοί. Είναι, όμως, ο Κώστας Μπακογιάννης, ο Κώστας Αχ. Καραμανλής, ο Ανδρέας Γ. Παπανδρέου και η Μαργαρίτα Παπανδρέου πιστοί στο οικουμενικό πρότυπο του «νεαρού διαδόχου»; Δίχως «κίτρινη», ισοπεδωτική ή κολακευτική διάθεση, ακολουθούν κάποιες πληροφορίες για τη ζωή τους.

«Η γιαγιά μας αγαπούσε πολύ τη μουσική και τη διασκέδαζε να σιγοτραγουδάει αυτό το τραγούδι (σ.σ.: τα «Δυο πράσινα μάτια» από τη Στέλλα Γκρέκα), οδηγώντας για τη θάλασσα, με επτά εγγόνια στο πίσω κάθισμα» έγραψε πέρυσι τον Μάιο ο Κώστας Μπακογιάννης για τη γιαγιά του, Μαρίκα Μητσοτάκη, η οποία πέθανε ανήμερα των γενεθλίων της μητέρας του, Ντόρας Μπακογιάννη. Εχοντας συχνά υπάρξει ένα από τα επτά εγγόνια του πίσω καθίσματος, ο 35χρονος δήμαρχος του Καρπενησίου, του τόπου καταγωγής του δολοφονημένου από τη 17η Νοέμβρη πατέρα του, Παύλου Μπακογιάννη, και εγγονός του πρώην πρωθυπουργού Κωνσταντίνου Μητσοτάκη, στέκει στις άκρες του οικογενειακού δέντρου της οικογένειας Μητσοτάκη.

Μεγαλωμένος στην Αθήνα και μόλις 11 ετών, όταν, εν μέσω προσπαθειών «οικουμενικής» συνεννόησης, δολοφονήθηκε ο πατέρας του, άρχισε το σχολείο στο Κολλέγιο Αθηνών, αλλά τελικά αποφοίτησε ως αριστούχος του σχολείου Μίλφιλντ στο Σόμερσετ της Βρετανίας. Επειτα κατευθύνθηκε στο Ροντ Αϊλαντ των Ηνωμένων Πολιτειών, όπου σπούδασε Ιστορία και διεθνείς σχέσεις, εξειδικεύθηκε στη μακροοικονομία στην John F. Kennedy School of Government του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ, ενώ σήμερα, παράλληλα με τη δραστηριότητά του στην Τοπική Αυτοδιοίκηση, ολοκληρώνει το διδακτορικό του στις πολιτικές επιστήμες και στις διεθνείς σχέσεις στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης. Προτού «προσγειωθεί» στον μικρό δήμο της Στερεάς Ελλάδας εργάστηκε στο Ευρωκοινοβούλιο ως βοηθός ευρωβουλευτή, καθώς και στα γραφεία της Παγκόσμιας Τράπεζας στο Κόσοβο. Με τη μητέρα του συνεργάστηκε ενόσω εκείνη ήταν υπουργός Εξωτερικών στην κυβέρνηση του Κώστα Καραμανλή, οπότε είχε διοριστεί ως ειδικός συνεργάτης της και, ανεπισήμως, «σπιτσράιτερ». Στο παραπάνω καταιγιστικό πρόγραμμα της ενήλικης ζωής του, ο Κώστας Μπακογιάννης «χώρεσε» μια περιπετειώδη στρατιωτική θητεία ως αλεξιπτωτιστής στις Ειδικές Δυνάμεις, έναν γάμο και δύο παιδιά. Ο ίδιος και η οικογένειά του ζουν μόνιμα στην Ευρυτανία από τότε που εξελέγη, το 2010.

Ο Κώστας Μπακογιάννης, ο μόνος εκ των λεγόμενων «διαδόχων» που έχει εκλεγεί σε δημόσιο αξίωμα, παρά τα σενάρια που τον υπολογίζουν «για υψηλότερα», επιθυμεί να είναι πάλι υποψήφιος για τον Δήμο Καρπενησίου στις ερχόμενες εκλογές της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. «Δεν κατεβαίνω υποψήφιος ως γιος του Παύλου, αλλά ως πατέρας του Παύλου» δήλωνε σε προεκλογική συνέντευξή του το καλοκαίρι του 2010.

Αυτοχαρακτηρίστηκε, μάλιστα, «βλαχοδήμαρχος», απαντώντας στις πρόσφατες εμπρηστικές δηλώσεις του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ, Αλέξη Τσίπρα, με μια πρόσκληση προς τον αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης να επισκεφθεί το Καρπενήσι «με όλα τα έξοδα φιλοξενίας πληρωμένα» προκειμένου να διαπιστώσει ιδίοις όμμασιν τι συμβαίνει. Παλαιότερα, είχε επίσης παρέμβει, όταν στη δημόσια συζήτηση κυριαρχούσε η παρουσία στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ ως συνηγόρων υπεράσπισης κατηγορουμένων στη δίκη των συλληφθέντων μελών της 17ης Νοέμβρη. «Λοιπόν, επειδή το σίριαλ ΣΥΡΙΖΑ – «17Ν» έχει κουράσει, αντί για αυριανιστικές επιθέσεις ας δεσμευτεί η ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ ότι ποτέ –μα ποτέ –δεν θα εισηγηθεί ή δεν θα αποδεχθεί αμνήστευση ή μείωση της ποινής των δολοφόνων. Απλό δεν είναι;» είχε αναρωτηθεί πριν από τις εκλογές του Ιουνίου του 2012.

Ο 39χρονος Κώστας Καραμανλής (συνήθως ο χαρακτηρισμός «τζούνιορ» ακολουθεί το όνομά του) είναι ο συνονόματος πρώτος εξάδελφος του πρώην πρωθυπουργού, γιος του πρώην βουλευτή Αχιλλέα Καραμανλή και, βεβαίως, ανιψιός του Κωνσταντίνου Καραμανλή. Σε αντίθεση με άλλους συγγενείς του, δεν ασχολήθηκε, ως τώρα, με την πολιτική της πρώτης γραμμής και η παρουσία του περιορίστηκε στην τελευταία μη εκλόγιμη και συμβολική θέση του ψηφοδελτίου της Νέας Δημοκρατίας στον Νομό Σερρών στις επαναληπτικές εκλογές του περυσινού Ιουνίου, οι οποίες έγιναν με λίστα. Την ώρα που η κριτική προς τον πρώην πρωθυπουργό εξάδελφό του ως «άνθρωπο ο οποίος δεν εργάστηκε ποτέ» αποτελεί μόνιμη επωδό των πολιτικών αντιπάλων του, ο Κώστας Αχ. Καραμανλής εργάζεται στην οικογενειακή, από την πλευρά της μητέρας του, ναυτιλιακή εταιρεία Mantinia Shipping με έδρα στον Πειραιά αφότου επέστρεψε από τη Βρετανία όπου εργαζόταν σε επενδυτική τράπεζα.

Eχοντας σπουδάσει Ιστορία και Οικονομικά στο Hamilton College της Νέας Υόρκης και, στη συνέχεια, διεθνείς σχέσεις στη Fletcher School of Law and Diplomacy του Ταφτς της Βοστώνης, ο Κώστας Αχ. Καραμανλής αποφάσισε να εργαστεί στην ελεύθερη αγορά. Ακριβώς για αυτόν τον λόγο, σύμφωνα με κάποιους, οι πολιτικές απόψεις του δεν αντανακλούν την αποστασιοποίηση που χαρακτήριζε τις αντίστοιχες του πρώην πρωθυπουργού εξαδέλφου του, αλλά περιέχουν σαφείς αναγνώσεις των κοινωνικών και πολιτικών συνθηκών. Δηλώνει θαυμαστής των αγγλοσαξονικών προτύπων, τα οποία επιτρέπουν στους πολιτικούς να επιστρέφουν στον ιδιωτικό τομέα μετά την παύση τους από δημόσια αξιώματα. Επιπλέον, ήδη από μήνες εμφανιζόταν ανήσυχος με την ανεξέλεγκτη άνοδο της Χρυσής Αυγής, έχοντας εκφράσει την εκτίμηση ότι οι αλόγιστοι αφορισμοί μάλλον διογκώνουν το φαινόμενο των νεοναζί. Σχετικά με την οικονομία, δηλαδή το πεδίο της δραστηριότητάς του κατά την τελευταία εικοσαετία, έχει εκφράσει την άποψη ότι η απότομη δημοσιονομική προσαρμογή καθιστά την κρίση τελικώς… αυτοτροφοδοτούμενη.

Διατηρεί ασφαλώς πολύ στενές σχέσεις με την ιδιαίτερη πατρίδα του, την Πρώτη Σερρών, όπου πηγαίνει συχνά με την οικογένειά του, με την ελληνοϊρανή σύζυγό του Μιράντα Μιχαλοπούλου, καθώς και με τα τρία παιδιά του. Μάλιστα, σύμφωνα με τον διοικητή του ΤΕΙ Σερρών, Δημήτρη Πασχαλούδη, ήταν εκείνος ο οποίος μεσολάβησε προκειμένου να μη μετακινηθούν τα τμήματα του εκπαιδευτικού ιδρύματος στο αντίστοιχο ίδρυμα της Θεσσαλονίκης, προκαλώντας ποικίλα σχόλια στον τοπικό Τύπο.

Πλέον, ο Κώστας Αχ. Καραμανλής έχει εγκαινιάσει το πολιτικό γραφείο του στην πόλη των Σερρών, όπου περνάει πολλά Σαββατοκύριακα. Το αν θα είναι υποψήφιος στις επόμενες εκλογές, όποτε και αν αυτές διεξαχθούν, εξαρτάται τόσο από τον ίδιο όσο και από τη στάση που θα κρατήσει ο πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας, Αντώνης Σαμαράς.

Ο 31χρονος γιος του Γιώργου Παπανδρέου, σύμφωνα με αφηγήσεις, εκνευρίζεται όταν τον αποκαλούν Αντρίκο. Το όνομα του Ανδρέα Γ. Παπανδρέου τζούνιορ, του δισέγγονου του Γεωργίου Παπανδρέου, εγγονού του Ανδρέα και της Μαργαρίτας Παπανδρέου και γιου του Γιώργου Παπανδρέου και της πρώτης συζύγου του, Εύας Ζησιμίδου, μοιραία παραπέμπει στις πιο έντονες στιγμές της μεταπολεμικής Ελλάδας. Ο ίδιος έσπευσε να διαψεύσει δημοσιεύματα που τον ήθελαν να αναμένει «το πλήρωμα του χρόνου» προκειμένου να αναλάβει τα ηνία της «δυναστείας» καθώς και του ΠαΣοΚ. Μάλιστα, δεν δείχνει διόλου διατεθειμένος να «χρησιμοποιήσει» το επώνυμό του. Εκτός από το αμερικανικό κολέγιο, φοίτησε και σε δημόσιο σχολείο όπου μάλιστα συμμετείχε σε καταλήψεις την περίοδο που υπουργός Παιδείας ήταν ο πατέρας του και πρωθυπουργός ο παππούς του. Συμμετείχε σε πολλές πορείες με αιτήματα προς τις κυβερνήσεις του ΠαΣοΚ, και στον στρατό, στο τάγμα των Ειδικών Δυνάμεων όπου υπηρέτησε, απέφυγε να δώσει διευκρινίσεις για το γενεαλογικό του δέντρο, το οποίο έγινε γνωστό μόνο ύστερα από επίσκεψη των «δικών» του.

Η επιμόρφωσή του μάλλον χαρακτηρίζεται από κάποια αμφιταλάντευση. Αφησε τις σπουδές Οικονομικών στη Βοστώνη, προκειμένου να σπουδάσει Κοινωνιολογία στη Σουηδία, για να την αφήσει δύο χρόνια αργότερα παίρνοντας μεταγραφή στο Τμήμα Διεθνών Σχέσεων του Πανεπιστημίου του Κεντ. Εκεί γνώρισε το «Swinging London», όπου συναναστράφηκε με τον Πάρι Κασιδόκωστα, προτού προσγειωθεί στα… Χανιά, όπου παραμένει ως σήμερα για το μεταπτυχιακό του στο Μεσογειακό Αγρονομικό Ινστιτούτο με θέμα την ανάπτυξη περιβάλλοντος. Απολαμβάνει τη ροκ μουσική, τη συντροφιά του συνομήλικου πρώτου εξαδέλφου του, Ανδρέα Κατσανέβα, και της αδελφής του, Μαργαρίτας Παπανδρέου. Ο παππούς Ανδρέας Παπανδρέου τον αποκαλούσε «Σπίθα».

H Μαργαρίτα-Ελενα, κόρη του Γιώργου και της Αντας Παπανδρέου, γεννήθηκε την 8η Απριλίου του 1990, την ημέρα της εκλογικής ήττας του ΠαΣοΚ από τη Νέα Δημοκρατία υπό τη σκιά του σκανδάλου Κοσκωτά. Πρόκειται ίσως για τη μοναδική εκ των «διαδόχων» που μέχρι στιγμής δεν έχει αφήσει την παραμικρή χαραμάδα πολιτικής στη ζωή της. Εχοντας εκφράσει την επιθυμία της να ασχοληθεί με τη Βιολογία ήδη από την περίοδο που ολοκλήρωνε, αντί Γενικού Λυκείου, το πρόγραμμα σπουδών International Baccalaureate του Κολλεγίου Ψυχικού, κατευθύνθηκε το 2008 προς το Λονδίνο για σπουδές στο Imperial College, αφότου δεν έγινε δεκτή στην Οξφόρδη. Aκολούθησε μεταπτυχιακό με εξειδίκευση στη βιοϊατρική έρευνα, στην εμβρυολογία και στην αντιμετώπιση του καρκίνου και μόλις εφέτος επέστρεψε στην Ελλάδα για το διδακτορικό της. Κάτοχος υποτροφίας «Μαρία Κιουρί», φοιτά ως διδακτορική ερευνήτρια στο Ινστιτούτο Μοριακής Βιολογίας και Βιοτεχνολογίας στο Ηράκλειο της Κρήτης. Σε ανύποπτο χρόνο, το 2009, είχε αποδοθεί στη συνονόματη, φεμινίστρια γιαγιά της, η επιθυμία η τέταρτη γενιά των Παπανδρέου στην πολιτική να έχει ως εκπρόσωπο μια γυναίκα, τη Μαργαρίτα.

*Δημοσιεύθηκε στο BHmagazino το Σάββατο 26 Οκτωβρίου 2013