Από την άλλη άκρη της γραμμής, μια φωνή αλλοιωμένη, λες και ο μυστηριώδης συνομιλητής μου είχε βάλει πετσέτα στο ακουστικό για να μην αναγνωρίσω τη φωνή του, όπως κάνουν σε παρωδίες αστυνομικών έργων. Το τηλεφώνημα υπεραστικό, κάπου από τη Μεσσηνία. «Σε παίρνω με τηλεκάρτα, άμα κλείσει έκλεισε» με προειδοποίησε και αμέσως μετά άρχισε να μου λέει για μυστικές, παράνομες για την ακρίβεια, καλλιέργειες ινδικής κάνναβης.

«Φαντάσου το σαν τοκετό, πάνω-κάτω κρατάει εννέα μήνες. Βάζουμε τα φυντάνια μέσα σε μικρά κυπελλάκια στις αρχές του χρόνου, Γενάρη με Φλεβάρη, και μέχρι τον Μάρτιο οι σπόροι θα δείξουν αν είναι αρσενικοί ή θηλυκοί και τότε φυτρώνουν, εκεί κοντά στις 25 Μαρτίου. Γι’ αυτό λέμε στο σινάφι μας ότι είναι ορόσημο οι εθνικές γιορτές: τέλη Μαρτίου αρχίζει η όλη ιστορία και τέλη Οκτωβρίου, κοντά στην 28η, τελειώνει, τα μαζεύουμε» άρχισε να εξηγεί και ξαφνικά μου έδωσε την εντύπωση ότι η διάθεσή του έγινε πιο ρομαντική: «Ιδανικά το κάνουμε στην Πανσέληνο. Για παράδειγμα, τώρα που έχει Πανσέληνο στις 29 Οκτωβρίου είναι το τέλειο, δεν κόβουμε τα φυτά προτού γεμίσει το φεγγάρι, οι σωστοί καλλιεργητές τα μετράνε αυτά, κάθε φυτό έχει τα χούγια του».

Από εδώ και πέρα, λοιπόν, οι ποσότητες ινδικής κάνναβης που διακινούνται στην αγορά είναι νέας εσοδείας, με άλλα λόγια είναι η εποχή της. Δεν είναι ολόκληρο το φυτό απαγορευμένο. Η ευφορική ουσία τετραϋδροκανναβινόλη (THC) βρίσκεται κυρίως στις ανθισμένες κορφάδες του φυτού (φούντες). «Με σπόρους, φύλλα και κοτσάνια δεν κάνεις κεφάλι» συμπλήρωσε ο καλλιεργητής από τη Μεσσηνία και κάπου εκεί τελείωσε η τηλεκάρτα. Το ευλογημένο ελληνικό κλίμα, με το καλοκαίρι να παρατείνεται ως τον Οκτώβριο, θεωρείται ιδανικό για να καλλιεργήσεις το «χόρτο του Θεού» – όπως το αποκαλούν χαϊδευτικά οι λάτρεις του. Η παρατεταμένη ηλιοφάνεια και το καλό χώμα κάνουν την ινδική κάνναβη made in Greece να έχει μία από τις υψηλότερες περιεκτικότητες σε THC στον κόσμο – για την ακρίβεια, έχουν εντοπιστεί καλλιέργειες σε 114 χώρες, γι’ αυτό και είναι πολύ δύσκολη η εκτίμηση των παγκοσμίως παραγόμενων ποσοτήτων. Οσοι, πάντως, έχουν επισκεφθεί το Αμστερνταμ, ενισχύοντας, μεταξύ άλλων, τον τοπικό ναρκοτουρισμό και δοκιμάζοντας κάποια ποικιλία κάνναβης στα περιβόητα coffee shops, θα διαπιστώσουν ότι τα ελληνικά προϊόντα λανσάρονται ως… gourmet και οι τιμές τους είναι συνήθως υψηλότερες από των υπολοίπων.

Φυτά υπάρχουν

Τι συμβαίνει λοιπόν με την ελληνική κάνναβη; Πολλά χρόνια πριν από το αλησμόνητο «Λεφτά υπάρχουν» του Γιώργου Παπανδρέου, και συγκεκριμένα σε εφ’ όλης της ύλης συνέντευξη που έδωσε ως υφυπουργός Πολιτισμού στην εφημερίδα «Τα Νέα» στις 16 Ιουνίου 1986, έκανε νύξη για το ενδεχόμενο της αποποινικοποίησης, όπως είχε κάνει και στο τότε Διυπουργικό Συμβούλιο, διαχωρίζοντας τη θέση του από αρκετά στελέχη της τότε κυβέρνησης. Εντεκα χρόνια αργότερα, επανέλαβε πιο σθεναρά τις απόψεις του και σε συνέντευξη στο περιοδικό «Κλικ» τον Ιούνιο του 1997. Τασσόμενος πλέον ανοιχτά υπέρ της αποποινικοποίησης της χρήσης κάνναβης, προσανατολιζόταν στο «φυτά υπάρχουν». Το ισχύον νομικό πλαίσιο στην Ελλάδα τιμωρεί μόνο με φυλάκιση, και όχι με κάθειρξη, όποιον προμηθεύεται ή κατέχει ναρκωτικά ή καλλιεργεί φυτά κάνναβης σε αριθμό ή έκταση που δικαιολογούνται για δική του χρήση. Αν βρουν πάνω σου ένα τσιγαριλίκι θεωρείται πλημμέλημα και μερικά γλαστράκια που ποτίζεις στο μπαλκόνι σου θεωρούνται επίσης ότι είναι για προσωπική κατανάλωση. Ο μαγικός αριθμός είναι τα 50 γραμμάρια – μέχρι τόσο, υπό διάφορες προϋποθέσεις – μπορεί να αποδειχθεί ότι είναι αποκλειστικά για σένα. Και πάλι, όμως, τα όρια είναι ασαφή, παραθυράκια υπάρχουν, με αποτέλεσμα να συναντούμε διαφορετικές δικαστικές αποφάσεις για ίδιες ποσότητες. Και κάπως έτσι, απλοί χρήστες καταδικάζονται για εμπορία και έμποροι αποχωρούν αθωωμένοι, έχοντας βάλει λυτούς και δεμένους να αποδείξουν ότι είναι χρήστες.

Αυτό ακριβώς το παραθυράκι του νόμου μέσα από το οποίο οι έμποροι εμφανίζονται πολύ συχνά ως βαριά εξαρτημένοι για να γλιτώσουν τα ισόβια ευελπιστεί να κλείσει οριστικά ο νέος Κώδικας περί ναρκωτικών που προωθεί ο υπουργός Δικαιοσύνης, Αντώνης Ρουπακιώτης. Μεταξύ άλλων θεμάτων που έθιξε σχετικά με την ιατρική αντιμετώπιση του χρήστη και την αυστηρή τιμωρία του μεγαλεμπόρου, ο υπουργός σε πρόσφατες δηλώσεις του τόνισε ότι «η χρήση στον ιδιωτικό χώρο γίνεται ένα πολύ ελαφρύ αδίκημα». Και συμπληρώνοντας, θέλοντας να διευκρινίσει ότι τέτοιου είδους συμπεριφορές δεν επιδοκιμάζονται από την πολιτεία: «Δεν αποποινικοποιείται ο χαρακτήρας του, αλλά κινείται στα όρια της πταισματικής παράβασης».

Πολλοί θέτουν το ερώτημα

Τι θα γινόταν άραγε αν ξαφνικά το κράτος έλεγε «ναι» στην αποποινικοποίηση της κάνναβης; Τα επίσημα στοιχεία δείχνουν ότι ένας σημαντικός αριθμός ανθρώπων τη χρησιμοποιεί. «Σήμερα η απλούστερη παράνομη πράξη για να βγάλεις τη γλώσσα σου στο κατεστημένο είναι να κάνεις έναν μπάφο» λέει χαρακτηριστικά ο κοινωνιολόγος Ζήσης Μηνάς. Και αν αναλογιστούμε ότι το 1% των ενήλικων Ευρωπαίων (περίπου 3 εκατομμύρια άτομα) κάνει καθημερινή χρήση ινδικής κάνναβης, προφανώς υπάρχουν πολλοί μπαφιασμένοι-αγανακτισμένοι εκεί έξω.

Ο ψυχίατρος Γιώργης Οικονομόπουλος ασχολείται από τα τέλη της δεκαετίας του ’70 με την απεξάρτηση από την ηρωίνη. «Ως ψυχίατρος ήθελα να δω τι κάνουν τα ναρκωτικά στον άνθρωπο, πώς τον παγιδεύουν» εξηγεί. Στον δραστήριο χώρο του ΕΛΕΥ. ΣΥΝ.Α (Ελευθεριακός Σύνδεσμος Απεξάρτησης), που βρίσκεται στην οδό Αναπαύσεως, προσπαθεί να επαναφέρει εξαρτημένα άτομα σε μια υγιή καθημερινότητα, μέσα από ποικίλες δραστηριότητες. Για τον ίδιο, όμως, η ινδική κάνναβη είναι η πιο άκακη ευφορική ουσία και δεν θα έπρεπε να διώκεται και να καταδιώκεται. «Κανείς δεν πέθανε ποτέ από κάνναβη. Δεν σου δημιουργεί ούτε στερητικό σύνδρομο ούτε ανάγκη για αύξηση της δόσης. Μπορεί να σου δημιουργήσει ψυχική εξάρτηση, αλλά αυτός είναι πολύ υποκειμενικός όρος. Ψυχικά εξαρτημένος μπορείς να είσαι και από μια ιδεολογία ή από μια γυναίκα» εξηγεί.

Οσο για τον βασικό λόγο δαιμονοποίησης της κάνναβης: «Ανταγωνίζεται τα δύο “νόμιμα” ναρκωτικά τού σήμερα, το αλκοόλ και τα ψυχοφάρμακα. Είναι ιστορικά αποδεδειγμένο ότι όπου γίνεται νόμιμη χρήση κάνναβης πέφτει η χρήση του αλκοόλ. Και δεν είναι τυχαίο ότι στις ΗΠΑ η κάνναβη απαγορεύτηκε το 1937, τέσσερα χρόνια μετά τη λήξη της ποτοαπαγόρευσης. Και το αλκοόλ και τα ψυχοφάρμακα, που είναι νόμιμα, προκαλούν πολύ μεγαλύτερες διαταραχές υγείας στην κατάχρησή τους από ό,τι η κάνναβη».

Ο ίδιος, βέβαια, διευκρινίζει ότι όταν γίνεται κατάχρηση κάνναβης, μπορεί να εμφανιστεί οξύ ψυχωσικό επεισόδιο στον χρήστη. Και ότι ένα ακόμη αμάρτημά της – ένα από τα επτά θανάσιμα, αν λάβουμε υπόψη τη θρησκεία – είναι η οκνηρία (amotivational syndrome). Οπως επίσης επισημαίνει ο Γιώργης Οικονομόπουλος, «το μόνο ευφορικό που δεν έχει ανάγκη αγοράς, αφού δύο γλαστράκια να έχεις στο μπαλκόνι σου καλύπτεσαι για όλον τον χρόνο», όσο πιο επίμονα θα απαγορεύεται, τόσο πιο κοντά θα φέρνει τους χρήστες του σε άλλες, πολύ πιο επικίνδυνες ναρκωτικές ουσίες: «Πιστεύω ότι αυτή η απαγόρευση προωθεί την ηρωίνη, γιατί, πολύ απλά, φέρνει τους χρήστες της κάνναβης σε επαφή με την παράνομη αγορά. Εφόσον το παιδί αψηφά πλέον την επικινδυνότητα της κάνναβης, αφού βλέπει ότι δεν παθαίνει τίποτα, περνάει καλά, γελάει, την κόβει και την ξαναρχίζει όποτε θέλει, πάει κάποια στιγμή στη μαύρη αγορά και του λένε “δεν έχω χασίς, αλλά γιατί δεν παίρνεις να δοκιμάσεις λίγη σκόνη;”. Αν δοκιμάσεις δύο-τρεις φορές ηρωίνη, μετά τελείωσε, αρρωσταίνεις. Το κέρδος από τις παράνομες ουσίες σήμερα σε παγκόσμιο επίπεδο ανέρχεται σε 12.500 ευρώ το δευτερόλεπτο. Αυτό τα λέει όλα».

Μία από τις πιο δύσκολες σπαζοκεφαλιές σε σχέση με τη χρήση κάνναβης είναι αυτή που έχει να κάνει με την ιαματική της δράση. Από τη στιγμή που το φυτό περιέχει συνολικά 483 ουσίες, δεν αποκλείεται η ευεργετική χρήση της μίας να εξουδετερώνεται από κάποια άλλη. Ενώ λοιπόν υπάρχουν σημαντικότατες ενδείξεις ότι συμβάλλει στην καταπολέμηση των παρενεργειών της χημειοθεραπείας, αλλά και των συμπτωμάτων νόσων όπως Πάρκινσον, Αλτσχάιμερ, καρκίνος του εγκεφάλου, σκλήρυνση κατά πλάκας, γλαύκωμα, άσθμα, υπέρταση, ημικρανία, αϋπνία κ.ά., οι απανταχού ΕΟΦ δεν προχωρούν εύκολα στην αδειοδότηση. Το ότι είναι φυτό με πολλές χημικές ουσίες που έχουν άγνωστες επιπτώσεις στην υγεία, ότι καταναλώνεται μέσω βλαβερού καπνίσματος και ότι έχει αποδεδειγμένα επιπτώσεις στη γνωσιακή λειτουργία, κρατούν το μητρώο της μαύρο και την ίδια ακατάλληλη για ιατρική χρήση. Από το αντίπαλο στρατόπεδο, οι υποστηρικτές της επιμένουν ότι η φαρμακοβιομηχανία σαμποτάρει την απελευθέρωση της καλλιέργειας και χρήσης κάνναβης, θέλοντας να χορηγούν στον ασθενή ακριβά φάρμακα και όχι ένα δωρεάν ιαματικό φυτό.

Χασίς και θεωρία

Υπέρ της αποποινικοποίησης της κάνναβης τάσσεται δυναμικά και η δικηγόρος Λίνα Καρανασοπούλου, που ασχολείται εδώ και πολλά χρόνια με το Ποινικό Δίκαιο και έχει εξειδικευτεί σε θέματα ναρκωτικών: «Επειδή ακριβώς παράγουμε μία από τις καλύτερες “φούντες” στον κόσμο, έχουμε και τη σκληρότερη απαγόρευση, την αυστηρότερη νομοθεσία. Διότι, αν τα πράγματα ήταν αλλιώς, θα μπορούσαμε να βγάλουμε ωραία, νόμιμα λεφτά διακινώντας αυτό το προϊόν υπέρ του εθνικού μας πλούτου. Και ούτε θα το είχαμε στην παρανομία ούτε θα φέρναμε “σκουπίδια” απέξω, όπως είναι το αλβανικό, που αυτή τη στιγμή κυριαρχεί στην αγορά, ούτε θα καλλιεργούσαμε σε κλειστούς χώρους αυτά τα skunk, που είναι μεταλλαγμένα και εκατό φορές πιο δυνατά και πιο επικίνδυνα από την κατατρεγμένη κάνναβη. Χάρη στο ελληνικό κλίμα, θα μπορούσαμε να παράγουμε ένα προϊόν που θα ήταν ικανό να μας σώσει από το δημόσιο χρέος, έχουμε όλα τα φόντα να μετατραπούμε σε ένα νέο Αμστερνταμ, εξάγοντας σε ολόκληρο τον κόσμο. Εχουμε ανάγκη να προωθήσουμε τα δικά μας προϊόντα. Πρέπει να υπάρχει αυτάρκεια παραγωγής σε περιόδους κρίσης».

Εν τω μεταξύ στην Αλβανία η καλλιέργεια ινδικής κάνναβης ζει και βασιλεύει. Και ενώ ως τις αρχές της δεκαετίας του ’90 η Ελλάδα κάλυπτε τις όποιες ανάγκες της αποκλειστικά με δική της παραγωγή, οι εγχώριες καλλιεργούμενες εκτάσεις έχουν μειωθεί κατακόρυφα και η κάνναβη έρχεται από την Αλβανία στην κυριολεξία με το τσουβάλι. Οπως επισημαίνουν, μάλιστα, οι αστυνομικές αρχές, η αλβανική παραγωγή είναι τόσο τεράστια, που μπορεί να καλύψει ολόκληρη την Ευρώπη. Για παράδειγμα, το χωριό Λαζαράτι είναι τα Ζωνιανά της Αλβανίας. Ο νόμος δεν φτάνει ως εκεί και οι κάτοικοι ζουν αποκλειστικά από αυτό.

Στην Ελλάδα τα ύποπτα φορτία φτάνουν με διάφορους τρόπους. Οδικώς με φορτηγά – οι εικόνες της οροφής και του δαπέδου μιας νταλίκας που κρύβουν μέχρι και 500 κιλά ακατέργαστης θυμίζουν χολιγουντιανή ταινία – και με ΙΧ. Αλλά και με μουλάρια, που κουβαλούν στωικά πολλά κιλά και μετά περιμένουν ακόμη πιο στωικά σε αφύλαχτα σημεία των συνόρων κάποιον να έρθει και να τα ξαλαφρώσει από τα ασήκωτα δέματα. Και φυσικά, με ταχύπλοα που θα αράξουν στην Κέρκυρα, στη Λευκάδα και αλλού. Η Ελλάδα, άλλωστε, αποτελεί πλέον τη βιτρίνα της Αλβανίας, με μεγάλες ποσότητες που προορίζονται για το Ηνωμένο Βασίλειο, τη Γερμανία, την Ολλανδία και τη Γαλλία να κάνουν μια στάση στη χώρα μας «έτσι, για το ξεκάρφωμα», όπως λένε στην πιάτσα.

Στην Ελλάδα, βέβαια, υπάρχουν ακόμη φυτείες. Δαιμόνιοι καλλιεργητές προτείνουν εναλλακτικούς τρόπους αναδάσωσης, αφού η Δίωξη Ναρκωτικών ανακαλύπτει κάθε χρόνο δενδρύλλια σε Πεντέλη και Πάρνηθα, περιοχές που έχουν πληγεί από πυρκαγιές. Από τα «αουτσάιντερ» νησιά του Αιγαίου ως τους συνήθεις υπόπτους, Κρήτη, Μεσσηνία, Ηλεία και Αιτωλοακαρνανία, η λέξη «φούντα» είναι κοινό μυστικό. Τα δύο βουνά που ερίζουν για το ποιο βγάζει την καλύτερη, δεν είναι άλλα από τον Ταΰγετο και τον Ψηλορείτη. Οι αεροφωτογραφίες από ελικόπτερα, ένας κυνηγός που αντί για μπεκάτσες βρήκε κάτι άλλο στον δρόμο του, καθώς και πληροφόρηση από κάποια άτομα, οδηγούν σε εντοπισμό, κατασχέσεις και συλλήψεις.

Οσο για τον προϊστάμενο της Δίωξης Ναρκωτικών Αττικής, Γιώργο Καστάνη, είναι κατηγορηματικός: «Είμαστε κάθετοι κατά της νομιμοποίησης. Δεν θέλουμε μια χασισωμένη κοινωνία, αλλά μια κοινωνία που θα σκέφτεται και θα δρα νηφάλια. Είναι αποδεδειγμένο ότι η κάνναβη επηρεάζει την αντιληπτικότητα του ατόμου και είναι παραμύθι ότι το χασισάκι είναι πιο υγιεινό κι απ’ το τσιγάρο. Για παράδειγμα, στον καπνό και στην πίσσα της κάνναβης έχουν ταυτοποιηθεί περί τα 150 χημικά, ορισμένα από τα οποία είναι καρκινογόνα, όπως το βενζοπυρένιο. Εχει περάσει στη φιλοσοφία του κόσμου ότι δεν παθαίνεις τίποτα, αλλά ακόμη και όταν οδηγείς ενώ έχεις κάνει χρήση κάνναβης, τα αντανακλαστικά σου δεν είναι σε καμία περίπτωση τα ίδια. Και σε τελική ανάλυση, στην Ολλανδία δεν έχει μειωθεί ο αριθμός εξαρτημένων από άλλα, πιο σκληρά ναρκωτικά επειδή υπάρχουν τα coffee shops».

Η Ευρώπη επιδοτεί την ήμερη κάνναβη

Η κάνναβη είναι ένα φυτό με τρία υποείδη: Cannabis indica (ινδική), Cannabis sativa (ήμερη, κλωστική) και Cannabis ruderalis, η άγρια εξαδέλφη τους που φυτρώνει εκεί που δεν τη σπέρνουν. Και ενώ στο εξωτερικό ο διαχωρισμός μεταξύ ινδικής και κλωστικής είναι σαφέστερος, αφού η πρώτη λέγεται Cannabis και η δεύτερη Hemp, στην Ελλάδα, αυτή η συνωνυμία έχει προκαλέσει στην κλωστική βιομηχανική πολλά… τραβήγματα με τον νόμο. Και ενώ η ίδια περιέχει σε πολύ μικρό ποσοστό τη δραστική ουσία του χασίς (0,2%, που είναι το επιτρεπτό όριο σύμφωνα με την ΕΕ), σε αντίθεση με τις ποικιλίες της ινδικής που την περιέχουν από 7% ως 25%, η σύγχυση παραμένει μεγάλη.

Χαρακτηριστικότερο παράδειγμα, οι περιπέτειες που είχαν και συνεχίζουν να έχουν τα ελληνικά kannabishops με τον νόμο. Το πρώτο άνοιξε στα Γιάννενα το 1997 με τη λογική του franchise. Τα προϊόντα που πωλούνται είναι είδη ένδυσης και υπόδησης, αξεσουάρ, σημειωματάρια κτλ. αφού η συγκεκριμένη κάνναβη είναι γνωστή από αρχαιοτάτων χρόνων για την ανθεκτικότητά της. Το κόκκινο πανί, όμως, ήταν τα διάφορα τρόφιμα που έρχονταν συσκευασμένα από τη Γερμανία με όλα τα πιστοποιητικά τους, όπως αλεύρι, μακαρόνια, γλυκά, αναψυκτικά, τσάι κ.ά. Στις 29 Οκτωβρίου του 1998 κατασχέθηκε όλο το εμπόρευμα από το kannabishop του Σεραφείμ Κανδύλα στα Χανιά. Την επομένη ο ιδιοκτήτης έβαλε έξω από το μαγαζί του μια ταμπέλα που έγραφε: «Το κατάστημα θα παραμείνει κλειστό λόγω έλλειψης εμπορευμάτων. Το υπουργείο Δημόσιας Τάξης ψώνισε χονδρικώς». Ως σήμερα δεν έχει αποζημιωθεί.

Αλλά και στην Αθήνα η κατάσταση δεν ήταν πολύ διαφορετική. Η Κρίστα Παππά, βιολόγος που έχει ασχοληθεί με την προστασία του περιβάλλοντος, άνοιξε kannabishop επί της Χαριλάου Τρικούπη το 2002, παίρνοντας θάρρος από τις 87 αθωωτικές αποφάσεις που είχαν βγει ως τότε για άλλα αντίστοιχα καταστήματα. Ομως η ανώνυμη καταγγελία, την οποία ακολούθησε επίσκεψη του ΕΦΕΤ που πήρε ως δείγμα τσάι από φύλλα κάνναβης και τσάι από φύλλα κάνναβης με φραγκοστάφυλο, λίγο έλειψε να την καταδικάσει σε δέκα χρόνια κάθειρξη για εμπόριο ναρκωτικών και ανάμειξη ναρκωτικών με τρόφιμα (λόγω του φραγκοστάφυλου): το Γενικό Χημείο του Κράτους έκανε ποιοτική και όχι ποσοτική έρευνα στα «ύποπτα» προϊόντα. Οπότε, ναι μεν βρέθηκε η ψυχοδραστική ουσία της κάνναβης, αλλά δεν επισημάνθηκε ποτέ ότι ήταν στο επιτρεπτό όριο του 0,2%. Τελικά αθωώθηκε κατά πλειοψηφία (2 προς 1), αλλά όλος αυτός ο διασυρμός την έκανε να αισθανθεί πολύ ευάλωτη και να κλείσει το μαγαζί.

Σήμερα το κατάστημα λειτουργεί σε νέα διεύθυνση, επί της Ιπποκράτους, από τον σύζυγό της, Αργύρη Μουντζούρη, ο οποίος μας είπε χαρακτηριστικά: «Εχουμε χάσει πολύτιμο χρόνο ως χώρα, επειδή η καλλιέργεια της κλωστικής κάνναβης έχει προχωρήσει πολύ διεθνώς, με εξαιρετικά αποτελέσματα. Εξαιτίας της δικαστικής μας περιπέτειας, αναγκάστηκα να βγάλω τα φαγώσιμα είδη από το κατάστημα, γεγονός που μου μειώνει τον τζίρο κατά 20%. Η Ελλάδα δεν ενδιαφέρθηκε ποτέ για τα ευρωπαϊκά προγράμματα επιδοτήσεων κάνναβης, ενώ ακόμη δεν έχει διαχωρίσει με νομοθεσία την κλωστική από την ινδική».

Τώρα που υπάρχει μεγάλη στροφή στις εναλλακτικές καλλιέργειες, η κλωστική κάνναβη θα μπορούσε να αποτελέσει καλή ευκαιρία για αγροτικά ξεκινήματα, και μάλιστα επιδοτούμενα. Οπως μας πληροφόρησε ο Σεραφείμ Κανδύλας: «Θεσσαλοί αγρότες που αντιμετωπίζουν μεγάλο πρόβλημα από το πράσινο σκουλήκι που πηγαίνει στο βαμβάκι και χρειάζεται επτά με οκτώ ψεκάσματα τη σεζόν και πλέον δεν τους αφήνει κανένα περιθώριο κέρδους, ενώ παράλληλα βλάπτει και την υγεία, έχουν δείξει ενδιαφέρον για την καλλιέργεια της κλωστικής κάνναβης». Επειδή ακριβώς είναι πολύ ψηλό φυτό, μπορεί να φτάσει και τα τέσσερα μέτρα, πνίγει μόνο του τα ζιζάνια και συμφέρει. «Από τη στιγμή, όμως, που κυνηγούν εμάς που την πουλάμε, δεν θα κυνηγήσουν αυτούς που θα την καλλιεργούν;» αναρωτιέται ο Αργύρης Μουντζούρης.

Εκτός από τα πανιά (από εκεί βγαίνει και ο όρος καναβάτσο), τα σχοινιά και τους σπάγκους, η κάνναβη είναι ιδανική και για την παραγωγή χαρτιού (με τετραπλάσιες ποσότητες ινών ανά στρέμμα απ’ ό,τι τα δέντρα και πολύ πιο φιλικά στο περιβάλλον από την τοξική κοπή), για την παραγωγή μονωτικών υλικών (για παράδειγμα, το καννάβι που χρησιμοποιεί ο υδραυλικός), όπως και για την παραγωγή ελαίων για σαπούνια, βερνίκια και καλλυντικά. Δεν είναι τυχαίο ότι τα υποαλλεργικά πάνινα παπούτσια και ρούχα κατασκευάζονται από ίνες κάνναβης, ενώ τα αμαξώματα των αυτοκινήτων αντικαθιστούν σταδιακά τις ίνες φάιμπεργκλας με εκείνες της κάνναβης. Αλλά και ως καύσιμο, η μεθανόλη και διάφορα άλλα είδη έχουν την ίδια καταγωγή. Θέλοντας να επιβραβεύσει όλες αυτές τις μαγικές επιδόσεις του παρεξηγημένου φυτού, η ΕΕ εξέδωσε ήδη από το 1990 την οδηγία 1308/1990, επιδοτώντας την καλλιέργεια κάνναβης.

Το μοντέλο της Λισαβόνας

Από μέρους των Οικολόγων Πρασίνων, ο Θανάσης Παπακωνσταντίνου διερωτάται αν, αντί για Αμστερνταμ, είναι καλύτερο να γίνουμε Λισαβόνα: «Διεκδικούμε πολιτικές ανάλογες με τις επιπτώσεις κάθε ουσίας, αποποινικοποίηση της χρήσης και ανοχή στην αυτοκαλλιέργεια της κάνναβης για προσωπική χρήση. Επανειλημμένα έχουμε καταδείξει τη δυναμική που μπορεί να προσφέρει στην οικονομία η αλλαγή πολιτικής για την κάνναβη, βιομηχανική και μη. Διαχωρίζοντας τις δύο περιπτώσεις, η βιομηχανική, ένα εξαιρετικά αδικημένο φυτό, αποτελεί μία από τις πράσινες λύσεις για την οικονομική κρίση με τις δεκάδες χρήσεις. Το σημερινό νομικό καθεστώς με τις παροιμιώδεις διατάξεις έχει στιγματίσει τη χώρα για τον νομικό της πολιτισμό και καταστρέψει δεκάδες πολίτες, όπως τους ιδιοκτήτες σχετικών καταστημάτων. Οσο για το μοντέλο αποποινικοποίησης της ινδικής κάνναβης που προτείνουμε, έχει ως γνώμονα τη μείωση της βλάβης και όχι την αύξηση του κέρδους από τη διακίνηση. Μιλώντας με δοκιμασμένα πρότυπα, αντί της Ολλανδίας αντιπροτείνουμε αυτό της Πορτογαλίας, που έχει σημαντικές θετικές συνέπειες στην οικονομία: μείωση μαύρου χρήματος και εξαγωγής συναλλάγματος, μείωση εγκληματικότητας και δαπανών σωφρονιστικού συστήματος και μείωση της αντίστοιχης επιβάρυνσης των ασφαλιστικών ταμείων και, φυσικά, μείωση της βλάβης στη δημόσια υγεία. Και όλα αυτά επειδή το 2001 η πορτογαλική κυβέρνηση ψήφισε ένα από τα πλέον τολμηρά νομοσχέδια, σύμφωνα με το οποίο η κατοχή ναρκωτικών για προσωπική χρήση δεν καταδικάζεται».

Στις 29 Οκτωβρίου το φεγγάρι θα έχει γεμίσει και η κάνναβη που έχει φυτρώσει σε κάθε μεριά της Ελλάδας θα αρχίσει το ταξίδι της προς όλους τους ανυπόμονους χρήστες της. Χόρτο του Θεού ή Ανθος του Κακού; Η πιο αμφιλεγόμενη από όλες τις ουσίες θα συνεχίσει να πονοκεφαλιάζει ειδικούς και μη για το αν θα μας ωφελούσε ή θα μας έβλαπτε η αποποινικοποίησή της. Σε μια Ελλάδα που πασχίζει να εξασφαλίσει τη δόση της από την τρόικα ως εξαθλιωμένο τζάνκι, η ελεύθερη κυκλοφορία μιας ευφορικής ουσίας, τι παραπάνω θα μπορούσε, άραγε, να προκαλέσει;