Τα στημένα από το Α ως το Ω

Α Αγάπη – αγαπώ

Η λέξη αγάπη και τα παράγωγά της είναι μία από τις δημοφιλέστερες αναφορές στις συνομιλίες. Ισως μόνο η λέξη διαιτητής και τα δικά της παράγωγα («μεσαίος», «πλαϊνός», «λαμόγιο» και κάθε λογής διαθέσιμη βωμολοχία) να κερδίζει σε συχνότητα αναφοράς. Οι συνομιλητές, ακόμη και αν δεν αγαπούσαν ο ένας τον άλλον με τη ρομαντική έννοια, χρησιμοποιούσαν το ρήμα χωρίς να ντρέπονται. Κάπως σαν τα φιλιά των οικογενειών σε παλιές μαφιόζικες ταινίες. «Σ’ αγαπάω, φιλιά, να μου φιλήσεις τα μωρά, αγαπούλα μου, μη με ξεχνάς, να ξέρεις πως σε αγαπώ». Μόνο η αγάπη θα μας σώσει.

Β Βιταμίνη

Συνώνυμα: «δυναμωτικό»/«φάρμακο» /«πράγμα». Διάφορες οι παραλλαγές, μία η – προφανής – εξήγηση: αναβολικά. Αυτά που έκαναν ομάδες να πέφτουν στο τέλος της σεζόν, αυτά που ανάγκαζαν μπασκετμπολίστες να τηλεφωνούν από την Αθήνα στην Καβάλα, επειδή «τους τελείωσε το φάρμακο».

Γ Γιούρο

Τα λεφτά πάντα είχαν την τιμητική τους σε κάθε είδους αργκό. Από τα «μπικικίνια» των ρεμπετών, τα φράγκα, τα χρυσαφιά, ως τις αμερικανικές παραλλαγές του δολαρίου, πάντα τα χρήματα άλλαζαν όνομα σε κάθε είδους πιάτσα. Εν προκειμένω λέγονταν «γιούρο» και ενίοτε «ταλιράκι». Μοιάζει με χαϊδευτικό/υποκοριστικό που βάζεις σε κάτι που αγαπάς πολύ πολύ. Και μάλλον έτσι είναι.

Δ «Δημοτικού»

Χρησιμοποιείται ως δείγμα αθωότητας, άγνοιας, αγνότητας, όταν κάποιος παράγοντας θέλει να δείξει την απόστασή του από όλα αυτά: «Εγώ δεν ξέρω, είμαι της Α΄ Δημοτικού». Ή, διαφορετικά, και απαξιωτικά: «Αυτός είναι της Α΄ Δημοτικού». Απευθύνεται σε κάποιον αφελή τύπο που πραγματικά αγνοεί την «υψηλή τέχνη» της διαφθοράς.

Ε Εγινε

«Εγινε, αγόρι μου, συγχαρητήρια, λεβέντη μου». Και μετά σιωπή. Πρόκειται για την τελευταία ατάκα από το πιο διάσημο τηλεφώνημα των ημερών. Αυτό της κουβέντας του μπασκετμπολίστα του Ολυμπιακού Γιάννη Μπουρούση με τον Μάκη Ψωμιάδη. Η συνομιλία ξεκινά με το «Συγχαρητήρια, αγόρι μου, να πούμε» και κορυφώνεται με την ατάκα «Κύριε Μάκη, μου τελείωσε το φάρμακο».

Ζ Ζημιά

Η ακριβής αναφορά είναι «κάνω τη ζημιά». Δεν πρόκειται για κάτι παράνομο, για φασαρίες, πραγματικές ζημιές και βία. Αυτά περιγράφονται με άλλους, πλάγιους και πολύ πιο ευρηματικούς τρόπους. Το «κάνω τη ζημιά» χρησιμοποιείται όταν η ομάδα ενός παράγοντα κερδίζει απλώς εκτός έδρας. Η χρήση πρώτου ενικού προσώπου είναι δείγμα τρυφερότητας ή απλώς μεγαλομανίας.

Η Ηττα

Κυριολεκτική ήττα. Πρόκειται για μία από τις πιο ανέμπνευστες, πιο κοινές αναφορές στην επιφανειακή, εύκολη αργκό. «Εφαγα ήττα». Το προφανές «έχασα», στο στοίχημα ή στο ποδόσφαιρο ή απλώς στη ζωή, ακόμη και αν δεν το ξέρω.

Θ Θάνατος

Πρόκειται για κατάσταση που μπορεί να προκαλέσει ένας «μεσαίος», ίσως και ένας «πλαϊνός». Ενας διαιτητής, δηλαδή, ή ένας βοηθός διαιτητή, όπως αποκαλούνται και αυτοί στην αργκό. Και ο θάνατος; Δεν είναι βιολογικός αλλά δηλώνει την κίνηση του διαιτητή να οδηγήσει, με τα υστερόβουλα σφυρίγματά του, μια ομάδα σε ήττα: «Πάει για θάνατο». Ο κυριολεκτικός θάνατος έχει άλλα παρατσούκλια.

Ι Ιτέα

Σε μία από τις εξωποδοσφαιρικές κουβέντες, μία από τις πιο απολαυστικές απομαγνητοφωνήσεις, ο Μάκης Ψωμιάδης συνομιλεί με κάποιον Σταύρο τον οποίο ενημερώνει ότι «το φορτίο με τα πούρα πιάστηκε στην Ιτέα». Ο Μάκης απαντά «το έμαθε;» και ο Σταύρος επιμένει στην πληροφορία: «Στην Ιτέα, λέει, πιάσανε τέσσερα κοντέινερ με τσιγάρα και πούρα». Σχεδόν ρεμπέτικη κατάσταση, μόνο η αλλαγή του τόπου από Κορινθία σε Ιτέα διαφέρει.

Κ Κιλοτάκιας

Δεν ξέρουμε ποιον αφορά αυτός ο χαρακτηρισμός. Εντοπίζεται σε σημείο της δικογραφίας όπου ο Αχιλλέας Μπέος διαπληκτίζεται με άγνωστο άνδρα από τον Βόλο τον οποίο αποκαλεί προσβλητικά «κιλοτάκια». Η κουβέντα ολοκληρώνεται με απειλές και πολλά αποσιωπητικά σε λέξεις που ο απομαγνητοφωνητής της Αστυνομίας λογόκρινε τόσο στυγνά. Μόνο μία φορά, σε κάποια άλλη συνομιλία, εμφανίζεται η αξιοσημείωτη λέξη «κουβαρντόπαιδα», χωρίς εξηγήσεις.

Λ Λιμούρα

Μια κάπως βαριά λέξη που περιγράφει κάποιον που είναι νηστικός. Οχι αυτόν που δεν έχει φάει, οι περισσότεροι πρωταγωνιστές της ιστορίας, άλλωστε, το τρώνε το φαγητό τους, είναι φανερό. Ο νηστικός ή λιμούρας είναι αυτός που έχει χάσει πολλά λεφτά στο στοίχημα.

Μ Μπανάνας, Μπακάλης, Μούσιας

Στον διαγωνισμό με τα καλύτερα παρατσούκλια, σοβαρή υποψηφιότητα για τις πρώτες θέσεις διεκδικεί η ατάκα «Μπανάνας». Ο «Μπανάνας», που εμφανίζεται στη συνομιλία δύο παραγόντων, κατά πάσα πιθανότατα είναι o μεγαλομέτοχος νησιώτικης ομάδας που τυγχάνει αντιπρόσωπος μεγάλης εταιρείας εισαγωγής φρούτων. Το όνομά του εμφανίζεται μία μόλις φορά, αλλά αρκεί. Κάποια στιγμή, ακούγεται και ένας «Μπακάλης», αλλά ωχριά μπροστά στο «Μπανάνας». Οσο για το «Μούσιας», που αναφέρεται στον Νικόλα Πατέρα, είναι πολύ προφανές για να εκτιμηθεί.

Ν Να (μόριο προτρεπτικό)

Προτροπές. Πολλές προτροπές. Από το «να μη φάμε παπά», που ερμηνεύεται «να μη δεχθούμε λάθος πληροφορία», μέχρι το «να σου φέρνω τσιγάρα στη φυλακή» και το «να τους κοιμίσουμε», δηλαδή να τους δώσουμε λάθος πληροφορία. Οπως λένε και στον ιππόδρομο και ενίοτε και στο ποδόσφαιρο, «να τους ταΐσουμε σότο».

Ξ Ξηγούμαι, ξεθαρρεύω

Καθαρίζω, δεν κάνω κοίμισμα. Σε απλά ελληνικά, τηρώ τις υποσχέσεις μου, δεν λέω ψέματα. Απαντά και το «ξεθαρρεύω», το οποίο αναφέρεται στον παίκτη που όχι μόνο έχει παίξει παραπάνω από τις δυνατότητές του, αλλά προσπαθεί να στήσει και μόνος του κάποια ματς, ο αλήτης.

Ο Οπωσδήποτε

«Οπωσδήποτε είναι αυτό». Ο προφορικός λόγος έχει πολλούς τρόπους υπογράμμισης των σημαντικών θεμάτων. Γι’ αυτό και ο Αχιλλέας Μπέος, όταν προσπαθεί να επισημάνει στον Βαγγέλη Μαρινάκη την ανάγκη προστασίας των διαιτητών του Ολυμπιακός – Παναθηναϊκός μετά το ντέρμπι, το τονίζει χαρακτηριστικά. Ο πρόεδρος του Ολυμπιακού, μέσα στη μέθεξη της νίκης, δεν το καταλαβαίνει αρχικά και γι’ αυτό του το χρωματίζει: «Οπωσδήποτε είναι αυτό». Το μήνυμα εστάλη υπογραμμισμένο.

Π Παντελόνια,
Εγώ φοράω παντελόνια. Κοινή έκφραση, αλλά απαραίτητη σε κουβέντες με πούρα, ποδόσφαιρο και λόγους τιμής που δεν τηρούνται. Το «εγώ φοράω παντελόνια» ακούγεται σε πολλές συνομιλίες. Ακόμη και αν η επόμενη απομαγνητοφώνηση δείχνει πως δεν τηρούνται και τόσο οι υποσχέσεις, η επισήμανση του ανδρισμού είναι απαραίτητη.

Ρ Ράδια

«Να κελαηδούν τα ράδια»: Πρόκειται για μία από τις πιο ποιητικές, αφαιρετικές, όμορφες φράσεις των απομαγνητοφωνήσεων. Η στιγμή που ο Μάκης Ψωμιάδης διατάζει ομερτά για να μη γίνει ντόρος, να μην αρχίσουν «να κελαηδούν τα ράδια», όπως λέει χαρακτηριστικά. Ενας ανέμπνευστος ποιητής ίσως και να ζήλεψε διαβάζοντάς το.

Σ Σπόρια, σαρδέλες, σκαμπίλια

Το σπόρια βγαίνει από το «κουκούτσια», από μια παλιά ποδοσφαιρική έκφραση που δείχνει την ελαφριά εύνοια ενός διαιτητή προς μια ομάδα, «έκοψε το καρπούζι στη μέση και έδωσε τα κουκούτσια στη μία ομάδα». Δεν είναι το μόνο φαγώσιμο. Σε μια συνομιλία ένας άγνωστος Γιώργος καλεί τον Αχιλλέα Μπέο και τον ρωτάει τι έγινε με τις «Σαρδέλες της Καλλονής». Το τι είναι οι σαρδέλες προέλευσης, παραμένει προς διερεύνηση. Αξια αναφοράς και τα «σκαμπίλια στα πόδια». Η πιάτσα δεν εννοεί κυριολεκτικά σκαμπίλια, αλλά καταστάσεις με καυτό μολύβι.

Τ Τσιμπούρης

Χωρίς να το γνωρίζει, ο Ράφικ Τζιμπούρ, αλγερινός ποδοσφαιριστής του Ολυμπιακού, μετονομάστηκε σε «Τσιμπούρη», ειδικά τις επιθεωρησιακές στιγμές όπου ο Αχιλλέας Μπέος προσπαθεί να εξηγήσει στον Βαγγέλη Μαρινάκη ότι ο «Τσιμπούρης ήταν οφσάιντ» στο ντέρμπι του Ολυμπιακού με τον Παναθηναϊκό.

Υ Υλικό

«Δώσε καινούργιο υλικό, του είπα, αλλά αυτός είπε “δεν δίνω τίποτα”». Στην αρχή το «υλικό» θεωρήθηκε ότι αναφέρεται σε πληροφορίες για στημένα παιχνίδια. Στην πορεία ξεκαθάρισε: Υλικό είναι τα αναβολικά.

Φ Φέρε, φάρμακο

«Φέρε να παίξουμε το παιχνίδι, είναι αβαβά». Η εξήγηση είναι πολύ απλή. Σε απλά ελληνικά: «Βάλε χρήματα στον λογαριασμό, το παιχνίδι είναι στημένο, συμφωνημένο και θα κερδίσουμε σίγουρα». Η λέξη «φάρμακο», επίσης, εμφανίζεται διαρκώς για προφανείς λόγους φαρμακευτικής υποστήριξης.

Χ Χοντρός, χημικοί, χαρζιλίκι

Τι σχέση έχουν οι χημικοί με το ελληνικό ποδόσφαιρο; Ποιητικά έχουν, αφού έτσι αποκαλούνται αυτοί που φτιάχνουν τις αποδόσεις των στοιχημάτων. Η λέξη «χοντρός» επίσης, το παρατσούκλι του πληθωρικού Αχιλλέα Μπέου, χωράει στο γράμμα, χωρίς να υποτιμάται και η αναφορά στο «χαρζιλίκι». Ακόμη και όταν προφέρεται, προφέρεται ανορθόγραφα.

Ψ Ψηλός

Στην αρχή υπήρχε η απορία ποιος είναι ο «Ψηλός Σισέ» που εμφανιζόταν στις πρώτες απομαγνητοφωνήσεις. Σύντομα ξεκαθάρισε το τοπίο. Πρόκειται για τον πρόεδρο της ΕΠΟ Σοφοκλή Πιλάβιο, ο οποίος, εκτός από το ότι είναι ψηλός, είχε εργαστεί στο παρελθόν στον Παναθηναϊκό, συνδέοντας το όνομά του μαζί του. Εξ ου και η σύνθεση: «Ψηλός Σισέ».

Ω Ωωωω! Τι κόσμος, μπαμπά

Αν οι απομαγνητοφωνήσεις ήταν μια ταινία με μαφιόζους, γεύματα, μπριγιαντίνη και μια λάμψη από Χόλιγουντ, σίγουρα θα εμφανιζόταν το παρατσούκλι της ματαιοδοξίας «ωραίος». Στην πραγματική ζωή του ελληνικού ποδοσφαίρου, όμως, ωραίος δεν υπάρχει. Το γράμμα ωμέγα εμφανίζεται μόνο ως επιφώνημα. Πρώτα ακούγεται ένα μακρόσυρτο «ωωω…» και έπειτα κάποια βωμολοχία.