Η διαδρομή από Θεσσαλονίκη για Κιλκίς και Δοϊράνη και από εκεί για Κερκίνη είναι μία από τις δικές μου τέλειες διαδρομές. Την έχω κάνει δεκάδες φορές και όλο και κάτι καινούργιο είτε απολαμβάνω είτε με εκνευρίζει. Δεν είχα παρατηρήσει, για παράδειγμα, ότι τέσσερα χιλιόμετρα πριν από το Κιλκίς υπάρχει ένα στρατόπεδο το οποίο είναι φουλ στο πεύκο. Γιατί άραγε το γέμισαν δίπλα και μέσα ακόμη και στις αποθήκες καυσίμων και πυρομαχικών με τα εύφλεκτα πεύκα; Για να καούν σαν τα ποντίκια; Αλλά γιατί να στενοχωρηθούμε όταν στην είσοδο του Κιλκίς μια ωραιότατη, στην αφέλεια και στην κατασκευή της, αφίσα μάς προσκαλεί νέος τίτλος σκυλάδικου στο «γλεντάδικο»;
Τη διαδρομή από το Κιλκίς ως τη Δοϊράνη, στα σύνορα με τη FYROM, θα ήταν δυνατόν να την ονομάσουμε «δρόμο του γερακιού». Από την άλλη, αν τη λέγαμε «δρόμο του ποντικιού», μάλλον θα ήταν καλύτερα. Γιατί τα πολλά γεράκια επιβιώνουν τρώγοντας τα πολύ περισσότερα ποντίκια τα οποία υπάρχουν. Χώρια που δεν είναι απαραίτητο να είσαι ειδικός για να καταλάβεις ότι στην περιοχή χαλάνε κόσμο τα ποντίκια. Ο δρόμος είναι γεμάτος από «πτώματα» πατημένων ποντικιών, τα οποία τρώνε καθαρίζοντάς τον κάτι τεράστια κοράκια.
Με τον δρόμο άδειο και το αυτοκίνητο να πετάει χαμηλά έφθασα στο χωριό Κερκίνη αφού διέσχισα τους ωραιότατους «λευκώνες» με τις ομώνυμες καλλιέργειες. Εκεί ακολούθησα την ταμπέλα «Προς λιμάνι (!)» και να σου μπροστά μου το πρώτο ευχάριστο γεγονός. Οι ιδέες της δεκαετίας του ’70 για τον οικολογικό τουρισμό εφαρμόζονται στην πράξη. Στάση, λοιπόν, στο Γραφείο Οικοπεριηγήσεων Κερκίνης, στο οποίο ο ευγενέστατος κ. Αβραμίδης μάς ενημερώνει για δραστηριότητες που ξεκινούν από την πληροφόρηση και την περιήγηση με κανό και φθάνουν ως την ορειβασία, την ποδηλασία και υπαίθρια παιχνίδια όπως η τοξοβολία. Πάρτε την παρέα, την οικογένεια, τα πιτσιρίκια και γραμμή για νέου τύπου απολαύσεις.
Οι κορμοράνο είναι μια χαρά
Η επόμενη στάση είναι στο «λιμάνι», όπου νέα ξύλινα κτίρια προσεγμένης κατασκευής είναι διαθέσιμα. Εδώ αποδεικνύεται για ακόμη μία φορά ο ανεπανάληπτος πλούτος της ορνιθοπανίδας, η οποία μέρα μεσημέρι χαλάει κόσμο.
Βλέποντας εκεί τους αναρίθμητους κορμοράνους ή καραμπατάκια ή μαυροπούλια κατά την τοπική ορολογία, σκέφθηκα ότι μία από τις κύριες αιτιάσεις των περιβαλλοντικών οργανώσεων για τις επιπτώσεις που θα προκαλέσει η εκτροπή του Αχελώου είναι το γεγονός ότι θα μειωθεί ο πληθυσμός των κορμοράνων. Το πουλί αυτό αναφέρεται ως ιδιαίτερα σπάνιο, προστατευόμενο από ειδικούς κοινοτικούς νόμους και διατάξεις, ο δε πληθυσμός του στη χώρα μας σύμφωνα με όσα γράφουν είναι μικρότερος από 1.000 άτομα.
Τα διάβαζα αυτά και τα ξαναδιάβαζα εδώ και μερικούς μήνες και μονίμως είχα την απορία: Οταν οι κορμοράνοι γεμίζουν τη Βόρεια Ελλάδα και στη λίμνη της Κερκίνης, για παράδειγμα, τους βλέπεις παντού, πώς στην ευχή κινδυνεύουν; Θυμάμαι μια άλλη φορά στην Κερκίνη τους ψαράδες που έδειχναν τους κορμοράνους και διαμαρτύρονταν σε όλους τους τόνους: «Τους βρίσκουμε ακόμη και μέσα στους κύρτους (τις παγίδες) των ψαριών. Βουτάνε κυνηγώντας τα ψάρια και βρίσκονται μέσα».
Δεν μπορεί, θεωρούσα, κάποιο λάθος κάνω. Δεν είναι δυνατόν εγώ να βλέπω χιλιάδες κορμοράνους και οι ειδικοί να λένε ότι είναι λίγοι.
Από το περυσινό φθινόπωρο ηρέμησα. Διάβασα τότε ανακοίνωση σύμφωνα με την οποία στις εκδηλώσεις που οργάνωσε την Κυριακή 8 Οκτωβρίου η Ορνιθολογική Εταιρεία «περισσότεροι από 3.500 Ελληνες είδαν τη φύση με άλλα μάτια (…). Οι πιο τυχεροί βέβαια ήταν αυτοί που βρέθηκαν στην Κερκίνη. Ηταν εκπληκτική η στιγμή που 6.000 (σ.σ.: ναι, έξι χιλιάδες!) κορμοράνοι άνοιξαν τα φτερά τους σχηματίζοντας μια ατέλειωτη μαύρη κλωστή στον ουρανό!».
Αρα καλά θεωρούσα ότι η Ελλάδα είναι γεμάτη κορμοράνους. Οταν μόνο στη μία πλευρά της Κερκίνης υπήρχαν 6.000, σκεφθείτε πόσοι είναι στη Μακεδονία και στη Θράκη, για να μην πάω νοτιότερα και ανατολικότερα.
Οι κορμοράνοι «ταΐζουν» τους πελεκάνους!
Ως και πριν από δέκα χρόνια μετρούσαμε τους πελεκάνους στη Β. Ελλάδα δύο φορές. Τούτο επειδή τα ίδια πουλιά μετακινούνται από την Πρέσπα στην Κερκίνη. Κάτι αντίστοιχο είχε συμβεί και με τις μετρήσεις της φώκιας στις Β. Σποράδες, των οποίων ο αριθμός θεωρούσαμε ότι δεν έχει σχέση με τον πληθυσμό τους στο νησί Αγιος Ευστράτιος. Αν, βέβαια, κάποιος δει τον χάρτη, εύκολα διαπιστώνει ότι τέτοιου είδους μετακινήσεις είναι πανεύκολες. Τόσο για ό,τι πετάει όσο και για ό,τι κολυμπάει.
Ευτυχώς τα τελευταία χρόνια οι γνώσεις μας συνεχώς μεγαλώνουν και έτσι και η προστασία των ειδών που κινδυνεύουν γίνεται ευκολότερη.
Γνωρίζουμε, για παράδειγμα, σήμερα ότι οι κορμοράνοι είναι απαραίτητοι για την επιβίωση των πελεκάνων. Τουλάχιστον στην Πρέσπα και στην Κερκίνη. Τούτο επειδή οι πρώτοι κάνουν βουτιές στα βαθιά και τρομάζουν, όπως τα κυνηγούν, τα ψάρια, τα οποία ανεβαίνουν στα ρηχά. Οπότε βρίσκουν την ευκαιρία και τα τρώνε οι πελεκάνοι.
Σε ό,τι αφορά τους πελεκάνους στην Κερκίνη υπάρχουν δύο είδη. Το ένα είναι οι ροδοπελεκάνοι και το άλλο οι αργυροπελεκάνοι. Το πρώτο συνήθως φεύγει τον χειμώνα. Οι αργυροπελεκάνοι όμως είναι μοναδικοί μια και φωλιάζουν και αναπαράγονται μόνο στη Μικρή Πρέσπα και στον Αμβρακικό. Οταν χαλάσει ο καιρός, φεύγουν αλλά πάνε κοντά. Ως το Δέλτα του Εβρου, για παράδειγμα. Στην Κερκίνη συνήθως βρίσκουμε τους πελεκάνους της Πρέσπας οι οποίοι έρχονται για φαγητό. Σήμερα, παρ’ όλες τις διαμαρτυρίες, δεν φαίνεται να κινδυνεύουν οι πελεκάνοι ούτε στην Πρέσπα ούτε στον Αμβρακικό.
