Ο Μπάγεβιτς και το μυστικό της επιτυχίας του

ΜΕΤΑ την ανάδειξή του σε αυτοκράτορα του ευρωπαϊκού μπάσκετ, τη νέα χρυσή εποχή του Ολυμπιακού σηματοδοτεί και η κατάκτηση του ελληνικού πρωταθλήματος ποδοσφαίρου. Ο Ολυμπιακός, σαν άλλος Οδυσσέας, αφού περιπλανήθηκε για δέκα χρόνια, ξαναβρήκε την Ιθάκη του με την κατάκτηση του ποδοσφαιρικού τίτλου. Πέρασαν «δέκα χρόνια φαγούρας» από εκείνο το καλοκαίρι του ’87, όταν οι «ερυθρόλευκοι» έπαιρναν το τελευταίο πρωτάθλημα.

Από την πρώτη αγωνιστική με την Καστοριά ως την τελευταία της επόμενης Κυριακής με την Καβάλα οι «ερυθρόλευκοι» ξεκίνησαν και έμειναν ως το τέλος στην πρώτη θέση. Από τη μιζέρια των προηγούμενων ετών στην πρώτη θέση. Ο Ντούσαν Μπάγεβιτς, όταν αποφάσισε να αναλάβει την ευθύνη της τεχνικής ηγεσίας του Ολυμπιακού, ίσως να έπαιρνε το μεγαλύτερο ρίσκο στην προπονητική καριέρα του.

Ο Μπάγεβιτς άλλαξε πολλά στους «ερυθρόλευκους». Πρώτα πρώτα άρχισε τη δουλειά του σε χαμηλούς τόνους. Ο μοναδικός ποδοσφαιριστής του Ολυμπιακού που δεν έχασε ούτε ένα λεπτό συμμετοχής στο πρωτάθλημα, ο αρχηγός της ομάδας Κυριάκος Καραταΐδης, αξιολογεί το έργο Μπάγεβιτς: «Τόσα χρόνια υπήρχε η άποψη ότι ο Ολυμπιακός ήταν καταδικασμένος… πρωταθλητής. Ο Ντούσαν Μπάγεβιτς είναι το άλφα και το ωμέγα στην πορεία του Ολυμπιακού. Οι ποδοσφαιριστές οπλίστηκαν με αυτοπεποίθηση. Ηρθαν η ηρεμία και η πειθαρχία στην ομάδα· σοβαρότητα και οργάνωση σε όλους τους τομείς. Ο Ντούσαν Μπάγεβιτς μας μετέφερε τη νοοτροπία του νικητή. Επικράτησε αρμονία σε όλους τους τομείς. Προπονητής, διοίκηση, παίκτες, φίλαθλοι έκαναν αυτό που έπρεπε. Ακόμη και η νοοτροπία της «ερυθρόλευκης εξέδρας» ήταν σαφώς διαφορετική. Οι οπαδοί μάς έδωσαν την πίστωση χρόνου που χρειαζόμασταν. Οι αποδοκιμασίες αυτή τη χρονιά απουσίαζαν, παρά το ότι η ομάδα παραχώρησε τέσσερις ισοπαλίες στο Καραϊσκάκη με θεωρητικά εύκολους αντιπάλους».

Ο «Ντούσκο» αντιμετώπισε τη μεγαλύτερη πρόκληση: να στέψει τον Ολυμπιακό πρωταθλητή Ελλάδας ύστερα από 10 χρόνια αποτυχίας. Ο Κ. Καραταΐδης εξηγεί πώς ο Ολυμπιακός έφθασε στο πιο ψηλό σκαλί: «Ο πρωταρχικός μας στόχος ήταν να δεθεί η ομάδα. Από κάποιο σημείο και μετά καταλάβαμε ότι μπορούσαμε να διεκδικήσουμε την πρώτη θέση. Αξια βγήκαμε πρωταθλητές. Ημασταν η πιο σταθερή ομάδα του πρωταθλήματος· η ομάδα που έκανε εκπληκτική πορεία έξω από την έδρα της και υπερίσχυσε των άλλων ομάδων στα ντέρμπι. Οσο για τη λέξη θέαμα, κάθονται και συγκρίνουν τον Ολυμπιακό με την ΑΕΚ, που είναι επτά χρόνια ομάδα και η οποία παίζει με την ίδια τακτική και σχεδόν τους ίδιους ποδοσφαιριστές. Προσπαθήσαμε από την αρχή του πρωταθλήματος να χτίσουμε κάτι καλό. Είδαμε ότι δημιουργώντας ερχόταν και το πρωτάθλημα. Ηταν φυσιολογικό να κοιτάξουμε και την ουσία».

Μπάγεβιτς και παίκτες. Εδώ άλλαξαν πολλά. Οι περισσότεροι έβλεπαν με φόβο την άφιξη του νέου προπονητή. Είχαν κυκλοφορήσει διάφορα σενάρια ότι θα άλλαζε όλη την ομάδα. Ενας από τους πιο παλιούς, ο Βασίλης Καραπιάλης, επισημαίνει: «Με τον ερχομό του Μπάγεβιτς άλλαξαν όλα. Λες και πήρε μαγικό ραβδί και μεταμόρφωσε αυτή την ομάδα. Αυτός είναι το αφεντικό. Πήρε από όλους το καλύτερο. Οσα παιδιά χρειάστηκε να παίξουν σε στιγμές όπου τους είχε ανάγκη η ομάδα έδωσαν τον καλύτερο εαυτό τους. Και αυτό είναι σημαντικό, γιατί δεν έμεινε ο Ολυμπιακός να παλεύει με 12-13 παίκτες, όπως άλλες χρονιές. Ολοι ήταν ίσοι. Δεν υπήρχαν αγαπημένα παιδιά και αποπαίδια».

Η ομάδα στάθηκε στο ύψος της και όταν το καράβι έπεσε στη… φουρτούνα. Οι ισοπαλίες στο στάδιο Καραϊσκάκη και ο αποκλεισμός από την ΑΕΚ στο Κύπελλο δεν οδήγησαν στην καταστροφή. Ο Β. Καραπιάλης εξηγεί: «Είχαμε καλό καπετάνιο. Τα προηγούμενα χρόνια ξεκινούσαμε φιλόδοξα με νέες μετεγγραφές και καινούργια πρόσωπα και στόχους, αλλά στην πορεία όλα στράβωναν. Κάτι έλειπε και αυτό το έδωσε ο Μπάγεβιτς. Σε ένα πρωτάθλημα πάντα θα υπάρχουν κάποια παιχνίδια όπου δεν θα πάει καλά η ομάδα, αλλά εκεί είναι η ουσία: να μη σε πάρει η κάτω βόλτα. Αυτό ήταν ένα από τα μυστικά του Ολυμπιακού».

Ο Β. Καραπιάλης έδωσε αρκετές φορές τη λύση στο πρόβλημα του γκολ, αφού είχε τον ρόλο του κρυφού κυνηγού. Και τις προηγούμενες χρονιές, όμως, όπως την περίοδο 1995-96, σημείωσε 19 τέρματα, αλλά δεν έφτασαν στον Ολυμπιακό για να κατακτήσει το πρωτάθλημα. «Από εκείνα τα χρόνια μου έχει μείνει μια πικρία, αφού δεν είχαμε γευτεί τη χαρά της κατάκτησης του πρωταθλήματος. Ολα αυτά τα χρόνια πήγαν χαμένα γιατί έγιναν λάθη από παντού, και από παίκτες ή προπονητές. Με την παρουσία του Μπάγεβιτς επανήλθε η ηρεμία που τόσο έλειπε από την ομάδα. Ξεκινήσαμε σε χαμηλούς τόνους γιατί δεν ήμασταν το πρώτο φαβορί για το πρωτάθλημα».

Το μυστικό της ανάστασης του Ολυμπιακού ήταν η κίνηση του προέδρου κ. Σωκράτη Κόκκαλη να φέρει τον Ντούσαν Μπάγεβιτς, λέει ο παλιός διεθνής τερματοφύλακας των «ερυθρολεύκων» κ. Σάββας Θεοδωρίδης. «Ο Κόκκαλης έκανε τη μεγαλύτερη μετεγγραφή που μπορούσε να γίνει στο ελληνικό ποδόσφαιρο. Με τον ερχομό του Μπάγεβιτς απλουστεύτηκαν όλα. Κατ’ αρχήν έγινε σοβαρή ομάδα ο Ολυμπιακός. Στο παρελθόν περνούσαν κάθε τρίμηνο νέοι προπονητές. Εδιωχναν τους παίκτες, λες και δεν στοίχιζαν τίποτα. Χωρίς να αναλογίζονται ποιους θα πάρουν στη θέση τους και τι ανάγκες είχε ο Ολυμπιακός. Ο Μπάγεβιτς πήρε αυτούς που είχε ανάγκη και μάλιστα στην πορεία δεν έπαιξαν αυτό που μπορούν. Και εκεί είναι το μεγαλείο του προπονητή. Είδε τι υλικό είχε και ανάλογα έφτιαξε την ομάδα. Είδε ο Μπάγεβιτς ότι δεν πρέπει η ομάδα να τρώει γκολ για να κερδίζει. Κατόρθωσε και αξιοποίησε παίκτες που τους θεωρούσαν άχρηστους. Περιφρούρησε την ομάδα, το Ρέντη, τον πρόεδρο· δεν άφησε εκτεθειμένο τον πρόεδρο. Πλέον ο Ολυμπιακός λειτουργεί στα πρότυπα ευρωπαϊκής επαγγελματικής ομάδας».

Ο Μπάγεβιτς έδειξε εμπιστοσύνη σε όλους τους παίκτες. Η πειθαρχία στην ομάδα προέκυψε από τον σεβασμό. Κανέναν δεν ευνόησε, κανέναν δεν αδίκησε. Ο κ. Θεοδωρίδης παρατηρεί: «Από την εποχή τη δική μου είχα να δω τους παίκτες να είναι όλοι αγκαλιασμένοι και να τραγουδούν τον ύμνο του Ολυμπιακού. Θυμάστε παλιά, όταν κάποιος γινόταν αλλαγή, πώς αντιδρούσε; Τώρα όλοι έδιναν το χέρι και φιλούσαν τον αντικαταστάτη τους».

Οσον αφορά τα όσα λέγονται για τη «χείρα βοηθείας» της διαιτησίας, ο κ. Θεοδωρίδης υποστηρίζει: «Ο καθένας λέει ό,τι θέλει, επειδή δεν αδικήθηκε ο Ολυμπιακός, όπως αδικούνταν τα δέκα τελευταία χρόνια. Μπορεί να πήρε ένα σφύριγμα παραπάνω, όπως όλες οι ομάδες κατά καιρό, όχι στην Ελλάδα μόνο, αλλά στον κόσμο. Δεν μπορούν να λένε ότι ευνοήθηκε από τη διαιτησία μία ομάδα που τρώει έντεκα γκολ σε όλο το πρωτάθλημα, όταν φεύγει δώδεκα βαθμούς από τον δεύτερο και έχει πάρει το πρωτάθλημα τρεις αγωνιστικές πριν από τη λήξη· είναι αστείο να λέγονται τέτοια πράγματα. Τον Ολυμπιακό επί δέκα χρόνια τον είχαν κάψει. Αν του έδωσαν ένα σφύριγμα παραπάνω φέτος, το άξιζε».

Στη σταθερότητα που παρουσίασε φέτος ο Ολυμπιακός και κυρίως στις εκτός έδρας επιτυχίες οφείλεται κατά τον πρώην ομοσπονδιακό τεχνικό κ. Χρήστο Αρχοντίδη η κατάκτηση του φετινού πρωταθλήματος από την ομάδα του Πειραιά. «Η παρουσία του Ντούσαν Μπάγεβιτς, οι νέοι παίκτες που ήρθαν και ο νέος αέρας που υπήρχε στα αποδυτήρια ήταν το κλειδί της επιτυχίας. Ο Ολυμπιακός ήταν αυτή τη χρονιά πιο αποφασιστικός, πιο πειθαρχημένος, ήρεμος και χωρίς εσωτερικά προβλήματα. Οι σχέσεις κερκίδας και ομάδας ήταν αρμονικές. Η ικανότητα του Ολυμπιακού στα εκτός έδρας παιχνίδια, σε συνδυασμό με την ανικανότητα της ΑΕΚ να απειλήσει τον Ολυμπιακό όταν έπρεπε, ήταν καθοριστικές. Ο Μπάγεβιτς έχει την ικανότητα να διοικεί. Και σε αυτό είχε μεγάλη διαφορά απέναντι στις άλλες ομάδες. Και όταν λέω διοίκηση, εννοώ καθοδήγηση και ταυτόχρονα εκπαίδευση. Το παιχνίδι του Ολυμπιακού, ιδιαίτερα στον πρώτο γύρο, ήταν συντηρητικό. Δικαιολογείται όμως γιατί ήρθε ένας νέος προπονητής και είχε και προβλήματα τραυματισμών, όπως των Ιβιτς και Τζόρτζεβιτς. Από τη στιγμή όπου κάνεις πρωταθλητισμό, η σκοπιμότητα αυτού του στόχου σού επιβάλλει την αποτελεσματικότητα. Το να κάνεις επιθετικό παιχνίδι με τη διευρυμένη έννοια που έχει γι’ αυτό ο κόσμος και να λες ότι παίζεις καλό ποδόσφαιρο, αλλά να μην παίρνεις ταυτόχρονα και αποτελέσματα, δεν βοηθά την ανταγωνιστικότητα».

Ο κ. Αρχοντίδης επισημαίνει ότι όλες οι ομάδες που κατακτούν το πρωτάθλημα έχουν την εύνοια της διαιτησίας σε κάποια χρονική στιγμή. «Δεν πρέπει να ξεχνούν οι ανταγωνίστριες ομάδες, όταν έπαιρναν αυτές το πρωτάθλημα, πώς το κατακτούσαν. Το ποδόσφαιρο παράγεται από την ελληνική κοινωνία και για να αλλάξει πρέπει να αλλάξεις την ελληνική κοινωνία. Είναι λάθος να λέμε πάντα «να τι γίνεται στην Αγγλία». Ο Ολυμπιακός το παίρνει δίκαια γιατί πρώτα από όλα έχει δώδεκα βαθμούς διαφορά από τη δεύτερη ΑΕΚ».

Ο Ντούσαν Μπάγεβιτς δεν μίλησε στην αρχή της χρονιάς για πρωτάθλημα. «Θα φτιάξουμε πρώτα ομάδα και βλέπουμε», διεμήνυσε προς πάσα κατεύθυνση και κυρίως προς τους οπαδούς του Ολυμπιακού, που κάθε χρόνο δεν μπορούσαν να διανοηθούν ότι η ομάδα τους δεν θα είχε στόχο τον τίτλο. Ο πρώην διεθνής ποδοσφαιριστής του Ολυμπιακού Πέτρος Μίχος παρατηρεί σχετικά: «Ο τίτλος στο ποδόσφαιρο ήταν το απωθημένο κάθε Ολυμπιακού. Ο Μπάγεβιτς μετέδωσε τη νοοτροπία του νικητή και στους οπαδούς. Τους έβλεπες να το πιστεύουν και να κάνουν υπομονή ακόμη και όταν ο Ολυμπιακός είχε τα στραβοπατήματα στο Καραϊσκάκη. Κανείς δεν αποδοκίμασε και όλοι αποχωρούσαν χειροκροτώντας. Επιτέλους, μπορούμε να περπατάμε με ψηλά το κεφάλι. Δέκα ολόκληρα χρόνια ήμασταν καταρρακωμένοι ψυχολογικά».

Ο Π. Μίχος ανήκε στην ομάδα του Ολυμπιακού που κατέκτησε το τελευταίο πρωτάθλημα το 1987. Αλλά οι συνθήκες μοιάζουν περισσότερο με αυτές στις αρχές της δεκαετίας του ’80. «Το πρωτάθλημα αυτό μοιάζει με αυτό που πήρε ο Ολυμπιακός μετά την εποχή Γουλανδρή. Το παρομοιάζω με εκείνη την εποχή γιατί τώρα ξαναχτίζεται ο Ολυμπιακός, τουλάχιστον μιας πενταετίας. Θα έχει συνέχεια ανοδική πορεία. Ετσι ήταν και τότε που πήραμε τα συνεχόμενα πρωταθλήματα. Οι στόχοι της ομάδας και το πάθος του κόσμου μοιάζουν. Οταν πήραμε το πρωτάθλημα την περίοδο 1979-80 είχε καεί όλη η Ελλάδα».

Την αγωνιστική περίοδο 1987-88 άρχισαν τα «πέτρινα χρόνια» για τους «ερυθρόλευκους». Παίκτης του Ολυμπιακού αυτή την περίοδο ήταν ο Σωτήρης Μαυρομμάτης, που επισημαίνει: «Θα ήθελα να ήμουν παίκτης του Ολυμπιακού τώρα, αφού στο παρελθόν δεν τα κατάφερα να γευτώ τη χαρά της κατάκτησης ενός πρωταθλήματος. Φέτος πολλά πράγματα άλλαξαν, δεν υπήρχε η πίεση να πάρει οπωσδήποτε το πρωτάθλημα ο Ολυμπιακός. Την εποχή όπου ήμουν παίκτης του Ολυμπιακού ήμασταν καταδικασμένοι από την αρχή αν δεν το κατακτούσαμε. Εχει αλλάξει και η διοίκηση στην ομάδα. Τότε, με πρόεδρο τον Κοσκωτά και τον Σαλιαρέλη, η ομάδα είχε προβλήματα. Ο Κόκκαλης έβαλε τα πράγματα σε μια σειρά και γι’ αυτό απαιτήθηκαν χρόνος και υπομονή».