Τουριστική ατραξιόν τα σκουπίδια στην Κέρκυρα

Το πιο «καυτό» αξιοθέατο τον τελευταίο καιρό στην Κέρκυρα δεν ήταν ούτε το Λιστόν, ούτε η Σπιανάδα, ούτε το Αχίλλειο. Ηταν τα βουνά των σκουπιδιών στους δρόμους –εντυπωσιακό φόντο για τις σέλφι των πρώτων τουριστών που άρχισαν ήδη να καταφθάνουν στο νησί. Οσοι κυκλοφορούσαν τις τελευταίες ημέρες, που οι δημοτικές υπηρεσίες ξεκίνησαν σιγά-σιγά να αδειάζουν τις αυτοσχέδιες… χωματερές της πόλης, είχαν φροντίσει να φορούν μάσκες στο πρόσωπο αφού η δυσωδία ήταν ανυπόφορη.

Η περίπτωση της Κέρκυρας έχει τα χαρακτηριστικά όλης της κακοδαιμονίας που χαρακτηρίζει την ελληνική διοίκηση και κοινωνία όσον αφορά τη διαχείριση των απορριμμάτων: κακό σχεδιασμό, παράνομη εναπόθεση, υπερσύγχρονες εγκαταστάσεις που δεν λειτουργούν, διαμαρτυρίες κατοίκων, οδομαχίες με την Αστυνομία, μηνύσεις, αυτόφωρα, ευρωκαταδίκες και πρόστιμα.

Το νησί διαθέτει μια υπερκορεσμένη χωματερή (εμφανίζεται ως ΧΥΤΑ –Χώρος Υγειονομικής Ταφής Απορριμμάτων) στο Τεμπλόνι, η οποία επισήμως είναι κλειστή. Δίπλα της λειτουργεί «προσωρινά» χώρος ενδιάμεσης διαχείρισης των σκουπιδιών, με Κέντρο Διαλογής Ανακυκλώσιμων Υλικών (ΚΔΑΥ) και δεματοποιητή για το υπόλειμμα, το οποίο θα έπρεπε να πηγαίνει στον υπερσύγχρονο ΧΥΤΥ (Χώρο Υγειονομικής Ταφής Υπολειμμάτων) της Λευκίμμης, ο οποίος ολοκληρώθηκε το 2010 και δεν λειτούργησε ποτέ. Μάλιστα, δύο φορές έχει καταστραφεί από εμπρηστικές ενέργειες. Κάπου εκεί ξεκινούν και οι διαχρονικές ευθύνες τόσο των τελευταίων κυβερνήσεων όσο και της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Αλλωστε τα σκουπίδια αποτελούν… προνομιακό πεδίο για πολιτικά παιχνίδια, ειδικά προεκλογικά.

Μερίδιο ευθύνης όμως έχει και η τοπική κοινωνία, η οποία δεν έχει ακόμη θεραπευτεί από το σύνδρομο «Not In My Backyard», που σε (πολύ) ελεύθερη μετάφραση σημαίνει «δεν με ενδιαφέρει τι θα κάνετε με τα σκουπίδια, αρκεί να τα πάτε όσο το δυνατόν πιο μακριά από την περιοχή μου».

Οι κάτοικοι Τεμπλονίου επιμένουν ότι τα ψέματα τελείωσαν και δεν μπορεί να γίνεται χρήση ενός κλειστού ΧΥΤΑ. Στη «φαρέτρα» τους έχουν την καταδικαστική απόφαση (2007) του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ενωσης για τη λειτουργία του συγκεκριμένου χώρου, στον οποίο ήδη από το 2010 είχαν διαπιστωθεί σοβαρά προβλήματα λειτουργίας. Το 2015 ομάδα κατοίκων του Τεμπλονίου αποφάσισε να προσβάλει στο Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ) την Απόφαση Εγκρισης Περιβαλλοντικών Ορων που είχε δοθεί για τη λειτουργία του χώρου. Σύμφωνα με τον συνταγματολόγο – δικηγόρο κ. Απόστολο Παπακωνσταντίνου, ο οποίος εκπροσωπεί τους κατοίκους στο ΣτΕ, η εκδίκαση της υπόθεσης ακόμη εκκρεμεί, καθώς έχει πάρει πολλές αναβολές. Η επόμενη δικάσιμος έχει οριστεί για τον Οκτώβριο.

Τα τρία κύτταρα του ΧΥΤΑ έχουν επισήμως κλείσει, όμως το αίτημα των κατοίκων στο Τεμπλόνι για πλήρη αποκατάσταση του χώρου δεν έχει εκπληρωθεί. Αλλωστε, όπως καταγγέλλουν, στην ανάγκη ακόμη εναποθέτουν σκουπίδια στον χώρο. «Η χωματερή –ή ο ΧΥΤΑ όπως θέλουν να τον λένε –λειτουργούσε κανονικά έως τον Νοέμβριο του 2017, οπότε ξεκίνησαν η ενδιάμεση διαχείριση και η δεματοποίηση του υπολείμματος. Ομως, καθώς τα δέματα δεν είχαν πού να τα πάνε με τη Λευκίμμη κλειστή, ξανάνοιξαν ένα παλιό κύτταρο στον ΧΥΤΑ Τεμπλονίου για να τα ρίχνουν εκεί. Και ο δεματοποιητής μία μέρα δούλευε, μία όχι. Καλέσαμε το αρμόδιο κλιμάκιο της Περιφέρειας για έλεγχο και έβαλε πρόστιμο» σημειώνει η κυρία Μάγδα Παπανικολοπούλου από τον Πολιτιστικό – Εξωραϊστικό Σύλλογο Τεμπλονίου. Και συνεχίζει: «Αυτοί όμως συνέχισαν. Κάναμε επανειλημμένα αιτήματα στην Περιφέρεια. Τελικά ήρθαν και πάλι τον Απρίλιο και στις 16 Μαΐου πήρα την έκθεση που μιλούσε και πάλι για υπερκορεσμένα κύτταρα. Στο μεταξύ είχαμε ξεκινήσει, με βάρδιες, να επιτηρούμε για κανένα δεκαήμερο τον ΧΥΤΑ. Δεν μπορούσαν να ρίξουν παράνομα σκουπίδια και έτσι ο χώρος της ενδιάμεσης διαχείρισης «μπούκωσε». Είχαν μαζευτεί περί τους 300 τόνους σκουπιδιών. Τότε, στις 20 Μαΐου, επιχείρησε η δημοτική αρχή να κάνει και πάλι χρήση της χωματερής. Πάω στην Εισαγγελία για να εφαρμόσει τα νόμιμα, καταθέτω μηνυτήρια αναφορά και δίνω και την έκθεση της Περιφέρειας». Ετσι, καταδικάστηκαν για παράβαση περιβαλλοντολογικών διατάξεων ο δήμαρχος Κέρκυρας κ. Κώστας Νικολούζος και ο αντιδήμαρχος κ. Σπύρος Ασπιώτης.

Στην απέναντι όχθη, η τοπική κοινωνία της Λευκίμμης, με «συλλογικότητες» διαφόρων αποχρώσεων στο πλευρό τους, δεν δέχονται τη λειτουργία του ΧΥΤΥ στην περιοχή τους. Κατά καιρούς τα επεισόδια και οι συγκρούσεις με τις αστυνομικές δυνάμεις ήταν σφοδρά. Δεν διστάζουν μάλιστα να κατηγορήσουν μερίδα κατοίκων από το Τεμπλόνι αλλά και πολιτικούς παράγοντες του τόπου ότι κατά τη δεκαετία του 1990 και του 2000 άρχισαν να αγοράζουν αγροτικές και δασικές ιδιοκτησίες γειτνιάζουσες με την εγκατάσταση στο Τεμπλόνι σε εξευτελιστικές τιμές. «Ορισμένοι από αυτούς μάλιστα δόμησαν ακόμη και παρανόμως και περιμένουν να αξιοποιηθεί η περιουσία τους με την αποκατάσταση του χώρου. Γι’ αυτό αντιδρούσαν σε οποιαδήποτε προσπάθεια βελτίωσης της εγκατάστασης, στηρίζοντας μόνο την απομάκρυνσή της» αναφέρουν στο «Βήμα».

Ο κ. Νικολούζος λέει ότι ο μόνος νόμιμος αποδέκτης των επεξεργασμένων απορριμμάτων στο νησί είναι ο ΧΥΤΥ Λευκίμμης. Στην ερώτηση με ποιον τρόπο θα αντιμετωπίσει ο Δήμος πιθανές περαιτέρω αντιδράσεις των κατοίκων στη Λευκίμμη απαντά ότι «δεν μπορούμε να κάνουμε και πολλά πράγματα, η περιφρούρηση της εγκατάστασης είναι δουλειά της κυβέρνησης. Ως δήμαρχος δεν μπορώ ούτε να τα βάλω με τον κόσμο, ούτε να περιφρουρήσω τον ΧΥΤΥ».

«Αυτή τη στιγμή γίνεται κανονικά η αποκομιδή. Υπάρχουν ακόμα κάποια προβλήματα περιφερειακά που ελπίζουμε σύντομα να τα αντιμετωπίσουμε» σημειώνει ο κ. Νικολούζος και προσθέτει ότι «η λειτουργία του ΧΥΤΥ στη Λευκίμμη είναι μονόδρομος».

Ο δήμαρχος επισημαίνει ότι «η έκκληση που κάνουμε προς τους κατοίκους είναι να αναλάβουν και αυτοί το κομμάτι της ευθύνης που τους αναλογεί, καθώς και αυτοί παράγουν απορρίμματα που μεταφέρονται στο Τεμπλόνι. Εφόσον έγινε αυτή η δομή πρέπει να χρησιμοποιηθεί. Δεν υπάρχει άλλη λύση σήμερα».

Πάντως, όπως λέει, δεν είναι και πολύ αισιόδοξος στην ανταπόκριση των κατοίκων της Λευκίμμης. «Φαίνεται ότι η κοινωνία μας είναι ανώριμη. Ολη η Ελλάδα είναι κάπως έτσι. Παρά το γεγονός ότι οι πολίτες είναι κομμάτι του προβλήματος, καθώς όλοι μας παράγουμε απορρίμματα, έχουν απαίτηση από τη δημοτική αρχή ή κάποιον άλλον με κάποιον μαγικό τρόπο να λύσει το ζήτημα των σκουπιδιών. Αλλά δυστυχώς μαγικοί τρόποι δεν υπάρχουν» καταλήγει.