«Όπως κάθε άνθρωπος, είμαι αμαρτωλός· απατεώνας όμως δεν είμαι…». Ο αρχιμανδρίτης Εφραίμ κατέθεσε τη δική του αλήθεια κατά την απολογία του ενώπιον του Τριμελούς Εφετείου Κακουργημάτων που δικάζει την υπόθεση της Μονής Βατοπαιδίου και των ιερών ανταλλαγών με ακίνητα του Δημοσίου –είχε συγκλονίσει την πολιτική ζωή του τόπου επί διακυβέρνησης Κώστα Καραμανλή.
Ο κ. Εφραίμ δήλωσε ότι θλίβεται για την εμφάνισή του -βάσει του κατηγορητηρίου- ως απατεώνα, σε αντίθεση με την πραγματική του ταυτότητα, αυτή του ακτήμονα, που έχει αφιερώσει τη ζωή του ολόκληρη στη μονή, ενώ επέμεινε ότι σε όλες τις επίδικες διαδικασίες δεν πίεσε ποτέ κανέναν.
Είχε άλλωστε την απόλυτη πεποίθηση ότι βρισκόταν «εν δικαίω», ότι δηλαδή η λίμνη Βιστωνίδα και οι παρόχθιες εκτάσεις ανήκουν στη μονή. Για του λόγου το αληθές, επικαλέστηκε τη σχετική στήριξη νομικών και τεχνικών συμβούλων καθώς και την κάλυψη του Οικουμενικού Πατριαρχείου.
«Θυσιάζομαι κάθε μέρα εκεί για το μοναστήρι, για το έθνος, και έρχεται το κατηγορητήριο να μου πει στην ουσία ότι είμαι ένας απατεώνας. Θέλαμε όλα τα ζητήματα να τα λύνουμε συμβιβαστικά. Πηγαίναμε με αφοσίωση και με γνώμονα την ακτημοσύνη, και μας λένε ότι πήγαμε να κλέψουμε το κράτος; Εμείς οι μοναχοί είμαστε διδάσκαλοι του έθνους για μία ζωή. Για όλες τις νομικές ενέργειες ακολουθούσαμε την άποψη των νομικών μας συμβούλων. Δεν υπήρξε καμία παρέμβαση της μονής. Δηλώνω με πάση συνείδηση ότι έκανα το έργο μου. Θα έκανα ξανά το ίδιο, γιατί στην καρδιά μου βασιλεύει ότι η λίμνη αυτή ανήκει στη μονή».
Ειδικοί, πολιτικοί και ανταλλαγές
Σε ερώτηση της έδρας ως προς το πώς έφθασε η μονή να αξιοποιεί τα επίμαχα ακίνητα μέσω συγκεκριμένων εταιρειών, ο αρχιμανδρίτης διαφοροποίησε τη μονή από τα πρόσωπα που την υπηρετούν. Οι μοναχοί είναι ακτήμονες, εξήγησε, η μονή όμως όχι, και έχει υποχρέωση να κήδεται της περιουσίας της με τη βοήθεια ειδικών, οι οποίοι δρουν και συμβουλεύουν μέσω των εταιρειών αυτών.
Ο κ. Εφραίμ ανέφερε ότι είχαν συναντήσει μαζί με τον μοναχό Αρσένιο τέσσερις υπουργούς: Απόστολο Φωτιάδη (επί ΠαΣοΚ) και Πέτρο Δούκα, Σάββα Τσιτουρίδη και Ευάγγελο Μπασιάκο (επί ΝΔ).
«Ο κ. Τσιτουρίδης μάς είπε ότι είναι δύσκολο να μας αποζημιώσουν. Έτσι πρότεινε τις ανταλλαγές. Εμείς δεν το είχαμε σκεφτεί, μας ενδιέφερε η μονή να έχει παρουσία στην περιοχή και για εθνικούς λόγους. Φάνηκε η ανταλλαγή να ήταν κρυσταλλωμένη απόφαση της κυβέρνησης γιατί δεν ήθελε να ακούσει άλλη συζήτηση. Οι φορείς, όπως μάθαμε, δεν συμφωνούσαν ότι η λίμνη ήταν της μονής. Γι’ αυτό και έβαλαν ως όρο οι ανταλλαγές των ακινήτων να ήταν εκτός των Νομών Ροδόπης και Ξάνθης. Αυτό δεν ήταν πρωτοβουλία της μονής, ούτε το διανοηθήκαμε ποτέ να φύγουμε από την περιοχή».
Ο ίδιος κατέστησε πάντως σαφές ότι «τους περισσότερους κατηγορούμενους τους είδα εδώ πρώτη φορά. Μόνο σε ορισμένες περιπτώσεις πηγαίναμε σε εκπροσώπους της διοίκησης ύστερα από συμβουλές των δικηγόρων μας».
Ο κ. Εφραίμ εξήρε τον ρόλο της Μονής Βατοπαιδίου σε κρίσιμες περιόδους για τη χώρα, όπως αυτή της Τουρκοκρατίας, ενώ διατύπωσε την ευχή να τελειώσει γρήγορα αυτή η περιπέτεια, ώστε η μονή να συμβάλει και πάλι στην ανάπτυξη του τόπου.
Η απολογία του μοναχού Αρσένιου
Στις διαδικασίες των ανταλλαγών αναφέρθηκε κατά την απολογία του ο μοναχός Αρσένιος, δίδοντας ιδιαίτερη έμφαση στην καλοπιστία της μονής και στη διάθεση συνεργασίας που επέδειξε κατά την έκβαση της ιστορίας αυτής.
«Λάθη μπορεί να έκανα, αλλά απατεώνας δεν είμαι. Αγαπώ τον Θεό πάρα πολύ. Και θα ήθελα να συνεχίσω το διακόνημά μου στο Άγιον Όρος. Χαρά μας θα ήταν να δούμε τους ανθρώπους που ταλαιπωρήθηκαν να πάνε σπιτάκια τους» σημείωσε φορτισμένος.
«Μας εξουσιοδότησε η Γεροντία, πήγαμε και είδαμε τον κ. Φωτιάδη στο υπουργείο, όπως κάνουν όλες οι μονές» πρόσθεσε χαρακτηριστικά. «Μας είπε ότι είχε φόρτο εργασίας. Το θέμα δημιουργήθηκε μετά τον Αύγουστο του 2003, όταν κάποιοι από τους πολιτευτές άρχισαν να δημιουργούν θέματα. Πάντοτε είχαμε συμβιβαστική διάθεση. Όταν προχώρησε η διαδικασία, οι δικηγόροι ήρθαν και μας είπαν πάλι να κάνουμε προσπάθεια συμβιβασμού μέχρι να πετύχουμε το δίκιο μας. Με προτροπή των συμβούλων μας πήγαμε να κάνουμε παράσταση στο Νομικό Συμβούλιο του Κράτους. Κανένας δεν μπορούσε να φανταστεί τον ορυμαγδό των δημοσιευμάτων το 2008. Εμείς πάντα με καλή πίστη προσπαθούσαμε να βρούμε λύση και ζητούσαμε από το ελληνικό Δημόσιο, όπως θέλει, να αντιμετωπίσει αυτό το θέμα. Και ενώ περιμέναμε πρόταση για να κρατήσουμε τη διαχείριση, ακούμε ότι «εσείς πρέπει να φύγετε». Και μάθαμε λίγο αργότερα ότι ο τρόπος αυτός είναι οι ανταλλαγές γιατί δεν υπήρχαν χρήματα για να γίνουν οι αποζημιώσεις. Δεν μας άρεσε από την αρχή η ιδέα της ανταλλαγής. Ο κ. Μπασιάκος μάς είπε ότι ήταν κυβερνητική απόφαση η επιλογή αυτής της λύσης…»
Και πρόσθεσε: «Για τα συμβόλαια επιλέξαμε τον κ. Πελέκη. Εντιμότατος άνθρωπος, ο οποίος ήταν και στον Σύλλογο Φίλων του Αγίου Όρους.
Οι εκπρόσωποι όλων των κυβερνήσεων, και ο Μητσοτάκης και ο Σημίτης και ο Ανδρέας Παπανδρέου, πάντα με κάποια στοργή μας προστάτευαν. Δεν προβάλαμε συγκεκριμένες αξιώσεις. Θα δεχόμασταν οποιαδήποτε πρόταση του Δημοσίου για τον περιορισμό των ακινήτων. Μετά την ανταλλαγή των ακινήτων αποφασίσαμε να τα αξιοποιήσουμε».
Με τις απολογίες Εφραίμ και Αρσένιου ολοκληρώθηκε η αποδεικτική διαδικασία της δίκης και στις 15 Δεκεμβρίου αναμένεται πλέον η εισαγγελική πρόταση.