Η οικογενειακή θαλπωρή των εορτών, η ζεστασιά, το αντάμωμα γύρω από μεγάλα τραπέζια, γεμάτα καλούδια και χαμόγελα, δεν είναι δυστυχώς αυτονόητα για όλους. Παιδιά μακριά από τους γονείς τους, οικογένειες που δεν έχουν στο τραπέζι ούτε τα βασικά, ηλικιωμένοι μόνοι. Η διαφήμιση γερμανικής αλυσίδας σουπερμάρκετ, με τον συμπαθητικό παππού ο οποίος σκαρφίστηκε ένα μακάβριο κόλπο για να φέρει πίσω για τα Χριστούγεννα παιδιά και εγγόνια που τον έχουν ξεχάσει, μας άγγιξε όλους.
Αντίδοτο στη μοναξιά και στην κατάθλιψη, που συνδέεται με τις ημέρες των εορτών, αποτέλεσαν κι εφέτος οι εθελοντές. Ανθρωποι που δίνουν πραγματικό νόημα στις έννοιες της προσφοράς και της αλληλεγγύης, κάθε ηλικίας, αλλά και διαφορετικών εθνικοτήτων, μοιράζονται με το «Βήμα» μικρές ιστορίες αγάπης.
«Ο Αϊ-Βασίλης πάλι θα ‘ρθει»


Παραμονή Πρωτοχρονιάς και ο «Αϊ-Βασίλης» του Χαμόγελου του Παιδιού, όπως κάνει τα τελευταία δέκα χρόνια, έτσι κι εφέτος, φόρεσε την κατακόκκινη στολή του, γέμισε τον σάκο του πολύχρωμα πακέτα και κατηφόρισε στα σπίτια του Οργανισμού. Τα πρώτα χρόνια κατέβαινε από την ταράτσα του σπιτιού στη Νίκαια εν μέσω πυροτεχνημάτων. Μια χρονιά τον οδήγησε στα παιδιά η Αστυνομία με χειροπέδες. «Σας φέραμε τον Αϊ-Βασίλη. Τον συλλάβαμε καθώς ερχόταν σε εσάς» είπαν οι αστυνομικοί στα παιδιά. Από όταν έκλεισε το σπίτι της Νίκαιας, οι γείτονες αποζητούν την έλευση του αγαπημένου γενειοφόρου αγίου των παιδιών.
«Τα μεγαλύτερα παιδιά με αναγνωρίζουν πια, μου κλείνουν το μάτι αλλά δεν μαρτυρούν στα μικρότερα το μυστικό μας» αναφέρει μιλώντας στο «Βήμα» ο εθελοντής «Αγιος Βασίλης», ο οποίος δεν θέλει να αποκαλύψει το όνομά του, διατηρώντας τη μαγεία του ρόλου του. Εφέτος, επισκέφθηκε τα σπίτια σε Μαρούσι, Μελίσσια, Καρέα, όπου τα παιδιά περίμεναν κρυμμένα στο σκοτάδι. Το τραπέζι πλάι στο χριστουγεννιάτικο δέντρο έστεκε, όπως πάντα, φορτωμένο γλυκίσματα και όταν εκείνος μπήκε από το παράθυρο, τα φώτα άναψαν και τα παιδιά έτρεξαν να τον αγκαλιάσουν. «Αυτά που ζουν τα παιδιά του Χαμόγελου δεν τα έχουν ζήσει τα δικά μου παιδιά, που έχουν δει τον Αϊ-Βασίλη μόνο στην τηλεόραση και στα πολυκαταστήματα» σχολιάζει.
Η αγάπη επιστρέφει και επιστρέφεται


Αυτές τις ημέρες, όλα τα σπίτια του Χαμόγελου μετατρέπονται σε μεγάλη αγκαλιά. «Οπως σε μια φωλιά επιστρέφουν όλα τα πουλιά μέσα σε ένα αίσθημα ασφάλειας και κάτι όμορφο πλανιέται στην ατμόσφαιρα, έτσι ακριβώς γίνεται και στα σπίτια μας» περιγράφει στο «Βήμα» η κυρία Στεφανία Τέκου, κοινωνική λειτουργός και υπεύθυνη του σπιτιού στο Μαρούσι, στο οποίο συνδράμουν ενεργά 50 εθελοντές. Μια φωλιά πάντα ανοιχτή και για τα μεγαλύτερα παιδιά που, αν και σπουδάζουν, «χρειάζονται κι εκείνα να περάσουν τις γιορτές με τους δικούς τους ανθρώπους».
«Στις γιορτές, όπως κάνουμε με την οικογένειά μας, μαγειρεύουμε εορταστικά, στολίζουμε το σπίτι, βλέπουμε γιορτινές ταινίες, τραγουδάμε γύρω από το τραπέζι, κάνουμε κατασκευές για να τις πάμε και εμείς με τη σειρά μας σε άλλους ανθρώπους που έχουν δυσκολίες». Οπως η καθιερωμένη επίσκεψη στο Γηροκομείο Αμαρουσίου, όπου τα παιδιά προσφέρουν με τη σειρά τους χαρά στους ηλικιωμένους. «Είναι ένα μάθημα για τα παιδιά μας, αλλά και μια πράξη αγάπης που έτσι τη βιώνουν και τα ίδια» λέει η κοινωνική λειτουργός.
Η «κυρία Μουσική»


Για τα 23 παιδιά, ηλικίας 2,5-5,5 ετών, που φιλοξενούνται στο Πρότυπο Εθνικό Νηπιοτροφείο (ΠΕΝ) Καλλιθέας και πέρασαν τις γιορτές σε εθελόντριες οικογένειες, όλος ο Δεκέμβριος ήταν μήνας εορταστικής προετοιμασίας. «Τα παιδιά αυτά είναι δύσκολες περιπτώσεις, γιατί είναι έγκλειστα με εισαγγελική παρέμβαση. Οπότε, την έλλειψη της οικογένειας την αισθάνονται όλον τον χρόνο και ανυπομονούν για κάθε επαφή με τον έξω κόσμο» λέει στο «Βήμα» η μουσικός κυρία Σταματία Χωρεψιμά, εθελόντρια του ιδρύματος.
«Αυτές τις ημέρες τα πρόσωπά τους φωτίζονται. Υπάρχουν όμως και στιγμές που σκοτεινιάζουν. Παρ’ όλο που ως παιδιά παρασύρονται από τη μουσική, βλέπεις ότι κάτι τους λείπει και όχι απλώς ζητούν τη δική σου αγάπη, αλλά εκδηλώνουν και τη δική τους» περιγράφει η «κυρία Μουσική», όπως την αποκαλούν τα παιδιά.
Για την ίδια είναι δύσκολο να κρατήσει ισορροπίες. «Ειδικά όταν και εσύ ο ίδιος έχεις παιδιά, είναι δύσκολο. Δεν θα ξεχάσω μια τετράχρονη η οποία μετά το τέλος του μαθήματος με ρωτούσε πού θα πάω. Οταν της είπα ότι θα πάω σπίτι, στα παιδιά μου, σκοτείνιασε. Προσπάθησα να την παρηγορήσω λέγοντάς της ότι και εκείνη μένει σε ένα όμορφο σπίτι που όλοι την αγαπούν. Τότε μου απάντησε ότι σπίτι είναι εκεί που είναι η μαμά σου. Εκεί δεν μπορείς, λυγίζεις».
Γιορτές στις παιδιατρικές κλινικές


Ο ψυχρός χώρος ενός νοσοκομείου είναι σίγουρα ένα μέρος όπου κανείς δεν θέλει να περάσει τις γιορτές, πόσω μάλλον ένα παιδί. Οσο όμως υπάρχουν οι άνθρωποι και οι εθελοντές κάθε ηλικίας του Χαμόγελου, οι μικροί ασθενείς όλων των παιδιατρικών κλινικών θα ζουν τη χριστουγεννιάτικη ατμόσφαιρα… «Είναι δύσκολο για τα παιδιά αυτές τις ημέρες να βρίσκονται σε ένα νοσοκομείο, μακριά από τους αγαπημένους τους ανθρώπους. Δεν είναι στον χώρο τους, στο ωραία στολισμένο σπίτι τους» λέει στο Βήμα η κυρία Βέρα Τσίχλη, μουσικοπαιδαγωγός, υπεύθυνη δημιουργικής απασχόλησης του Οργανισμού για τα Νοσοκομεία Παίδων.

«Οταν όμως συμμετέχουμε σε όλες αυτές τις δράσεις με τους εθελοντές μας που παίζουν μαζί τους, με τις κατασκευές που φτιάχνουμε, τα παιδιά ξεχνιούνται. Είμαστε δίπλα τους σαν φίλοι, για να μπορέσουμε να αφουγκραστούμε τη στενοχώρια τους, να τους μεταδώσουμε το χαρούμενο κλίμα των ημερών». Στις χορωδίες που οργανώθηκαν μέσα στις γιορτές, τα παιδιά κράτησαν δικά τους οργανάκια, τα πρόσωπά τους ήταν πάλι χαμογελαστά. «Φαντάζονται πάντα την ημέρα που θα τους φέρει ο Αγιος Βασίλης τα δώρα που έχουν ζητήσει και θέλουν να φτιάξουν όμορφες κάρτες για τα αγαπημένα τους πρόσωπα» επισημαίνει.
Μεταξύ των εθελοντών βρίσκονται και παιδιά «τα οποία πραγματικά χαίρονται με αυτό που κάνουν και ενώ η συμμετοχή στη δημιουργική απασχόληση είναι μία φορά την εβδομάδα, κάποιοι έρχονται δύο και τρεις φορές. Περνάνε ωραία. Εχουν αυτή την ανεμελιά, τραγουδούν με τα παιδιά και μεταδίδουν τη δική τους ζωντάνια στους μικρούς ασθενείς. Οταν ένα παιδί απασχολεί ένα άλλο παιδί, καταλαβαίνει και τη δυσκολία τού να είναι μέσα στο νοσοκομείο. Δίνουν και παίρνουν πολλά, ωριμάζουν, βλέπουν μια άλλη πλευρά της ζωής και η επιβράβευσή τους είναι τα χαμόγελα που εισπράττουν από τα παιδιά» αναφέρει η κυρία Τσίχλη.
Από τη Γερμανία με αγάπη


Για τη 18χρονη Ντέσι Κρανλ από τη Γερμανία, οι εφετινές γιορτές ήταν μια ξεχωριστή εμπειρία, αφού τις πέρασε στη χώρα μας, μακριά από την οικογένειά της. Οπως συνηθίζουν πολλοί συνομήλικοί της, μετά την αποφοίτηση θέλησε να συμμετάσχει σε ένα εθελοντικό πρόγραμμα στο εξωτερικό. Ετσι, από τα μέσα Σεπτεμβρίου εργάζεται εθελοντικά στο «Δημήτρειον», κέντρο δημιουργικής απασχόλησης παιδιών, του φιλανθρωπικού οργανισμού της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών «Αποστολή». «Δεν είχα σκεφτεί να έρθω στην Ελλάδα, όταν όμως μου το πρότειναν, εξηγώντας μου ότι υπάρχουν μεγάλες ανάγκες και περιορισμένοι πόροι, δέχθηκα αμέσως» αναφέρει μιλώντας στο «Βήμα».
«Εκείνο που θυμάμαι χαρακτηριστικά από τον πρώτο μήνα είναι ότι, αν και δεν γνωρίζω ελληνικά, η διάθεση των παιδιών για επαφή είναι τόσο έντονη, που επικοινωνούσαμε με κάθε δυνατό τρόπο». Πολύ σύντομα, τα δημιουργικά απογεύματα, με εργαστήρια, χειροτεχνίες, μουσική, αθλοπαιδιές και μελέτη αγγλικών, μαζί με τα περίπου 60 παιδιά (6-12 ετών) ευπαθών οικογενειών, έγιναν κομμάτι της καθημερινότητάς της. Οπως και τα εντατικά μαθήματα ελληνικών, επειδή θέλει να επικοινωνεί πιο αποτελεσματικά με τα παιδιά, αλλά και με τους εργαζομένους, «οι οποίοι με περιβάλλουν με μεγάλη υπομονή και αγάπη».
Προτού περάσει τις γιορτές παραδοσιακά, με συμπατριώτες της –επίσης εθελοντές στη χώρα μας -, ανάμεσα στα τραγούδια, τα κάλαντα, τα παιχνίδια και τους στολισμούς, έδειξε στα παιδιά κι ένα γερμανικό έθιμο. Κατασκεύασε ένα σπιτάκι με πολλές πόρτες και παράθυρα, πίσω από τα οποία κρυβόταν ένα πολύ μικρό δωράκι για κάθε παιδί. Ευχή της για τη νέα χρονιά να υπάρχουν περισσότεροι πόροι, ώστε μεγαλύτερος αριθμός εθελοντών να φτάσει στη χώρα μας για να προσφέρει χαρά και φροντίδα.
Δύο σούπερ γιαγιάδες


Για την 80χρονη Ειρήνη Δασκαλοπούλου οι παραμονές των μεγάλων εορτών είναι γεμάτες άγχος, γιατί, όπως και όλες οι εθελόντριες στο συσσίτιο του Καρέλλειου –μια παράλληλη δράση του Κέντρου -, θέλει να μη μείνει κανένας συνάνθρωπός μας χωρίς τα αυτονόητα. «Ξεκινήσαμε πριν από τέσσερα χρόνια και δίνουμε μεγάλο αγώνα. Καθημερινά, δύο εθελόντριες έρχονται και προετοιμάζουν τα απαραίτητα για να φτιάξει ο μάγειρας του Καρέλλειου το γεύμα που θα πάρουν 80 συνάνθρωποί μας» λέει στο «Βήμα», λίγη ώρα αφού έλεγξε εάν τα αποθέματα της αποθήκης επαρκούν.
«Η ικανοποίηση που αντλούμε είναι μεγάλη. Δεν εξετάζουμε τους ανθρώπους που έρχονται εδώ, δεν ερευνούμε. Προσφέρουμε αυτό που μπορούμε, με τη στήριξη της «Αποστολής», των ιερέων μας, αλλά και των πιστών». Οσο και αν τα τρία παιδιά της αγωνιούν επειδή κουράζεται πολύ, εκείνη συνεχίζει να προσφέρει, όπως συνηθίζει από τα νιάτα της.
Κάθε μεσημέρι που επιστρέφει από το συσσίτιο, η κυρία Αντωνία Κλαδιά έχει ανάμεικτα συναισθήματα. «Χαρά που βοηθώ και θλίψη για τους ανθρώπους που έχουν βρεθεί σε ανάγκη» αναφέρει μιλώντας στο «Βήμα». Στα 81 της χρόνια, αφιερώνει κάποια πρωινά την εβδομάδα για λάντζα και πλύσιμο λαχανικών στο μαγειρείο του Καρέλλειου. «Οσο ο Θεός με έχει καλά, γιατί να μη βοηθώ τους ανθρώπους που έχουν ανάγκη;» αναρωτιέται γλυκά.
«Ξεκινήσαμε με 35 και φτάσαμε τις 80 μερίδες φαγητό. Αυτές τις ημέρες υπήρξαν κάποιοι γονείς που μου είπαν «κρύψε μου κανένα κουλουράκι να βρω για τα παιδιά μου». Τις παραμονές πήραν όλοι μελομακάρονα και κουραμπιέδες. Δεν αφήνουμε κανέναν έτσι αν θέλει μία παραπάνω μερίδα φαγητό» επισημαίνει. Στη διανομή πολλοί μοιράζονται το παράπονό τους, γιατί ενώ ζούσαν με αξιοπρέπεια, τώρα φτάνουν στο συσσίτιο.


Το μεταπτυχιακό στην ανθρωπιά του Μανουέλ Ντίας
Από την Ισπανία, δίπλα στους γέροντες της Λευκάδας
Την έλευση του νέου χρόνου στην Ισπανία συνοδεύει το έθιμο των δώδεκα σταφυλιών. Ο κόσμος συγκεντρώνεται το βράδυ της παραμονής στις πλατείες των πόλεων και μόλις το ρολόι δείξει μεσάνυχτα, οι καμπάνες χτυπούν 12 φορές. Σε κάθε χτύπο, όλοι τρώνε μια ρώγα σταφύλι. «Οσοι φάνε εγκαίρως και τις 12 ρώγες θα έχουν καλοτυχία όλη τη χρονιά» εξήγησε την παραμονή της Πρωτοχρονιάς ο 27χρονος κοινωνικός λειτουργός Μανουέλ Ντίας στους περίπου 35 γέροντες που διαμένουν στον Οίκο Πρόνοιας της Ιεράς Μητροπόλεως Λευκάδος και Ιθάκης.
«Ολοι οι γέροντες εδώ έχουν μια μεγάλη οικογένεια» εξηγεί στο «Βήμα» σε άπταιστα ελληνικά. Αφού ολοκλήρωσε το μεταπτυχιακό του στη Γεροντολογία, ενημερώθηκε μέσω Διαδικτύου για ένα πρόγραμμα εθελοντισμού. «Ηταν η πιο δύσκολη, έως σήμερα, απόφαση της ζωής μου, επειδή πρέπει να είμαι μακριά από την οικογένειά μου. Αποφάσισα να έρθω στην Ελλάδα για να αποκτήσω εμπειρία. Ξεκίνησα από τη Λιβαδειά και τα δύο τελευταία χρόνια είμαι εδώ, δίπλα στον πατέρα Παναγιώτη Ζαβιτσάνο. Εδώ έχω μάθει περισσότερα από ό,τι στο μεταπτυχιακό μου» αναφέρει.
Η χριστουγεννιάτικη θαλπωρή «τυλίγει» το γηροκομείο από τις αρχές Δεκεμβρίου. Οι ηλικιωμένοι παρακολούθησαν ταινίες με θέματα των ημερών και έφτιαξαν χειροτεχνίες που στολίζουν τον χώρο. «Τώρα στα γεράματα, μάθε γέρο γράμματα» λένε χαμογελώντας στους εθελοντές, τον Μανουέλ και δυο κοπέλες, από τη Ρωσία και τη Γαλλία, που μένουν μαζί τους. Δεν έλειψαν, φυσικά, τα μεγάλα τραπέζια, τα παραδοσιακά γλυκά και τα κάλαντα από παιδιά της περιοχής. «Οσοι γέροντες έχουν παιδιά κι εγγόνια δέχτηκαν επισκέψεις, εμείς ήμασταν ακόμη πιο κοντά σε εκείνους που είναι μονάχοι» λέει ο Μανουέλ.
Δώρα ανεκτίμητης αξίας στο Καρέλλειο

Στη ζεστή γιορτινή ατμόσφαιρα του Καρέλλειου – Πρότυπου Κέντρου Aλτσχάιμερ της «Αποστολής», με τα στολίδια και τα χριστουγεννιάτικα τραγούδια, προστέθηκαν και οι γνώριμες μυρωδιές από τα χριστουγεννιάτικα που έφτιαξαν σιγοτραγουδώντας οι περίπου 20 ανοϊκοί ασθενείς, άνω των 65 ετών, που διαμένουν στο Οικοτροφείο. «Προσπαθούμε να δημιουργούμε ευχάριστο κλίμα για τους ανθρώπους που διαμένουν στη μονάδα, μέσα από ξεχωριστές δραστηριότητες. Οσο για εμένα, προσπαθώ να ανακαλέσουν στη μνήμη τους έθιμα των ημερών, ιστορίες, παραδοσιακές συνταγές» λέει η κυρία Ηλιάννα Χρυσικάκου, ψυχολόγος, εθελόντρια στο Καρέλλειο.
Οι περισσότεροι θυμούνται με νοσταλγία τα μεγάλα οικογενειακά τραπέζια, με τον πολύ κόσμο και κυρίως οι γυναίκες θυμούνται τις εποχές που ως νοικοκυρές υποδέχονταν τους επισκέπτες τους. «Είναι μεγάλη δέσμευση, όμως αυτά που προσφέρουν τελικά αυτοί οι άνθρωποι σε εμάς τους εθελοντές είναι ανεκτίμητης αξίας» τονίζει η εθελόντρια, η οποία γνώρισε τον χώρο κατά την πρακτική της μετά το πανεπιστήμιο, αποφάσισε όμως να μείνει από προσωπικό ενδιαφέρον, καθώς και οι δύο παππούδες της έπασχαν από Αλτσχάιμερ.
«Γνωρίζοντας τις μεγάλες δυσκολίες των συγγενών, θέλω να σημειώσω ότι το μόνο που έχει σημασία για αυτούς τους ανθρώπους είναι η αγάπη. Γιατί, ακόμη κι αν εκείνοι δεν μας θυμούνται, εμείς θυμόμαστε τι σημαίνουν εκείνοι για εμάς» λέει χαρακτηριστικά.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ