«Μπορώ να γίνω Γιατρός Χωρίς Σύνορα;»

«Πάντα παρακολουθούσα τις δράσεις των Γιατρών Χωρίς Σύνορα και ζήλευα, με την ευγενή έννοια της λέξης, όσα έκαναν με αυτοθυσία και αφοσίωση και αξιοποιώντας τις επιστημονικές τους γνώσεις για κάτι τόσο αξιόλογο όπως η άμεση υποστήριξη της ζωής. Ετσι, ας πούμε «στα κρυφά», φλέρταρα με την ιδέα, την οποία όμως –δεσμευμένος από τις ανάγκες της οικογένειάς μου που μεγάλωνε –αναγκαζόμουν να καταπιέζω και δεν μπορούσα να συμμετέχω» περιγράφει στο «Βήμα» ο κ. Θανάσης Σπυράτος, μηχανικός. Οταν πια τα παιδιά του μεγάλωσαν τόσο ώστε να μπορούν να διαχειριστούν κάθε ζήτημα που θα μπορούσε να προκύψει, έγινε μέλος των αποστολών από τους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα (ΓΧΣ).

Εφέτος ο εορτασμός των 25 χρόνων δράσης του ελληνικού τμήματος της διεθνούς οργάνωσης είναι αφιερωμένος στους ανθρώπους, στους αφανείς «ήρωες», που προσφέρουν υποστήριξη σε συνανθρώπους μας σε κάθε γωνιά του πλανήτη, με όποιον τρόπο μπορεί ο καθένας. Για τον κ. Σπυράτο η απόφαση αυτή ήταν μία από τις σημαντικότερες της ζωής του, αλλά καθόρισε και τη στάση της ίδιας της οικογένειάς του. Οπως λέει στο «Βήμα», πλέον η σύζυγός του και οι κόρες του συμμετέχουν επίσης σε διάφορες εθελοντικές οργανώσεις. «Ας ελπίσουμε ότι οι συνάνθρωποί μας θα ανακαλύψουν –όχι σιγά-σιγά αλλά γρήγορα –τη μεγάλη χαρά που επιστρέφει η ανθρώπινη αλληλεγγύη, τις δυνατότητες δράσης, γνωριμιών και όλον τον μαγικό κόσμο που κρύβουν οι ανθρωπιστικές δράσεις» εύχεται.

Οι ερωτήσεις, οι ανησυχίες, η αγωνία είναι εύλογες. Θα μπορέσω να ανταποκριθώ στις δυσκολίες που «κρύβει» κάθε αποστολή στις πλέον ευάλωτες περιοχές του κόσμου; Θα αντεπεξέλθω; Ποια εμπόδια θα συναντήσω; Μπορώ να γίνω Γιατρός Χωρίς Σύνορα ακόμη και αν δεν είμαι γιατρός; Οι απαντήσεις θα δοθούν αυτό το Σάββατο 21 Νοεμβρίου στην Τεχνόπολη του Δήμου Αθηναίων, στο πλαίσιο της Recruitment Info Day, από τις 10.00 το πρωί ως τις 6.00 το απόγευμα.

Η Ομάδα Ανθρώπινου Δυναμικού της οργάνωσης θα περιμένει τις ερωτήσεις όλων των ενδιαφερομένων στο «MSF Café», στο κτίριο Αεριοφυλάκιο 1 (10.00-13.00 και 17.00-18.00), ενώ στο ενδιάμεσο (13.30-15.00) θα διεξαχθεί το «Recruitment Info Session». Εκεί οι παρευρισκόμενοι θα έχουν την ευκαιρία να ενημερωθούν για τις αποστολές, τις ανάγκες σε ειδικότητες, τις δυσκολίες. Αμέσως μετά, το διάστημα 15.30-17.00, θα ακολουθήσει ένας άκρως ενδιαφέρων διάλογος ανάμεσα στο κοινό και στα… ζωντανά παραδείγματα. Στο «Debate with our Expats» άνθρωποι που συμμετείχαν σε αποστολές των ΓΧΣ θα δώσουν απαντήσεις και θα μοιραστούν προσωπικές εμπειρίες, ξεχωριστές ιστορίες, νίκες αλλά και απώλειες. Η εκδήλωση θα μεταδοθεί και μέσω live streaming στον σύνδεσμο https://www.livemedia.gr/25msf.

Εχοντας εργαστεί πολλά χρόνια σε ελληνικό νοσοκομείο, η ψυχολόγος κυρία Μάνια Βιδαλάκη θέλησε να προσφέρει αξιοποιώντας την εμπειρία της και σε ένα διαφορετικό, ανθρωπιστικό πλαίσιο: αποστολές σε Κολομβία, Κονγκό, Φιλιππίνες και Ουκρανία. Δύσκολο, όπως λέει στο «Βήμα», να ξεχωρίσει ένα περιστατικό που έχει μείνει χαραγμένο στη μνήμη της. «Κάθε αποστολή, κάθε χώρα έχει τις δικές της έντονες εικόνες. Στην Κολομβία και στο Ανατολικό Κονγκό θυμάμαι πάντα την τρομαγμένη και πονεμένη ματιά των μετακινούμενων ανθρώπων στα χωριά όπου οι ένοπλες συγκρούσεις ανατρέπουν τη ζωή τους και τους τραυματίζουν ψυχολογικά ανεπανόρθωτα» αναφέρει.

Η πολιτισμική ετερότητα συχνά βάζει σημαντικά εμπόδια στο έργο των εθελοντών, εμπόδια που συχνά δεν ξεπερνιούνται. Οπως η απειλή της υποτροπής ενός υποσιτισμένου παιδιού επειδή μετά τη θεραπεία επιστρέφει σε ένα σπίτι με ακατάλληλες συνθήκες διατροφής και διαμονής. Η επικοινωνία με τους συμμετέχοντες στο πρόγραμμα ψυχολογικής υποστήριξης είναι συχνά αδύνατη, ενώ πολλές συναντήσεις διακόπτονται διότι δεν μπορούν να προσέλθουν λόγω των συνεχών μετακινήσεων ή της επικινδυνότητας των συγκρούσεων. «Ακόμη, είναι δύσκολο όταν οργανικά ή ψυχολογικά συμπτώματα ερμηνεύονται με διαφορετικούς τρόπους δημιουργώντας στους ανθρώπους των χωρών όπου βρισκόμαστε διχασμό και αντίφαση μεταξύ της δυτικής και της παραδοσιακής θεραπευτικής αντίληψης και επιλογής» εξηγεί.

Οι πεποιθήσεις και η καχυποψία αποτελούν τα σημαντικότερα εμπόδια και για την παιδίατρο κυρία Ελένη Πολυδώρου. Ιδίως στην Αφρική, όπως περιγράφει στο «Βήμα», αρκετοί γονείς είναι ιδιαίτερα δύσπιστοι απέναντι στους λευκούς γιατρούς. Μερικοί θεωρούν ακόμη και ότι θέλουν το κακό των παιδιών τους. «Ετσι έπαιρναν τα παιδιά από το νοσοκομείο προτού αναρρώσουν γιατί πίστευαν ότι θα τα σκοτώσουμε «με τα δηλητήρια που βάζουμε στις φλέβες τους». Αντί αυτού, τα πήγαιναν σε «μάγους» που τους έδιναν κάποια βότανα, πόσιμα ή με υποκλυσμούς, τα οποία αποδεικνύονταν τοξικά και συχνά προκαλούσαν τον θάνατο λόγω δηλητηρίασης» θυμάται.

Μια δυσκολία που ούτε η ίδια δεν περίμενε συνάντησε στην Ινδία, όπου πολλά παιδιά έχουν για κηδεμόνες τους άλλα παιδιά. «Είχε τύχει αρκετές φορές, σε οικογένειες που δεν υπήρχε κανένας από τους δύο γονείς, το μεγαλύτερο παιδί να πάρει το νοσηλευόμενο αδελφάκι του, το οποίο βρισκόταν σε κρίσιμη κατάσταση, και να φύγει από το νοσοκομείο. Ακόμη και μετά τις προσπάθειές μας να το μεταπείσουμε, η απάντηση που παίρναμε ήταν: «Ας πεθάνει. Εχω άλλα πέντε μωρά να προσέξω. Αν μείνουμε εδώ, θα πεθάνουν όλα τα υπόλοιπα»».