«Μάθημα» εθελοντισμού στα σχολεία

«Είχα την ιδέα ότι είναι πάρα πολύ δύσκολο για έναν άνθρωπο ή μια ομάδα ανθρώπων να φέρουν κάποια ουσιαστική αλλαγή σε αυτόν τον κόσμο. Μέσα από τον Δεσμό όμως κατάλαβα ότι ο εθελοντισμός βοηθάει εκατομμύρια ανθρώπους. Μέσα από τον εθελοντισμό κατάλαβα τι θέλω να κάνω στη ζωή μου, να βοηθάω τους ανθρώπους γύρω μου, αυτούς που το έχουν ανάγκη. Κατάλαβα πόσο ωραίο είναι το συναίσθημα να προσφέρει ο ένας άνθρωπος στον άλλον, πόσο σημαντική είναι η αλληλεγγύη σε κάθε κοινωνία» λέει η Δανάη, μαθήτρια Γ’ Λυκείου, περιγράφοντας την εμπειρία της ως εθελόντριας τον τελευταίο ενάμιση χρόνο. Η μαρτυρία της καλωσορίζει εκπαιδευτικούς, γονείς και μαθητές στο έργο «Νοιάζομαι και Δρω» που υλοποιεί το μη κερδοσκοπικό σωματείο Δεσμός σε συνεργασία με το Ιδρυμα Λαμπράκη.

«Πρόκειται για ένα πρόγραμμα που στοχεύει να εμφυσήσει το πνεύμα της ενεργού εθελοντικής προσφοράς στους νέους μπαίνοντας μέσα στις σχολικές τάξεις οργανωμένα και συντονισμένα. Οραμά μας είναι να μπει σε όλα τα σχολεία της χώρας» εξηγεί μιλώντας στο «Βήμα» η κυρία Κατερίνα Ματιάτου, υπεύθυνη του προγράμματος εκ μέρους του Δεσμού. Στην πιλοτική του φάση υλοποιείται σε συνολικά 60 σχολεία μέσω της πραγματοποίησης βιωματικών δράσεων με βασικούς πυλώνες τον εθελοντισμό, την αλληλεγγύη και τον ενεργό πολίτη.

Αναμένεται ότι θα εμπλακούν σε αυτό 205 εκπαιδευτικοί και 3.300 μαθητές, ηλικίας 11-15 ετών, από την Ξάνθη ως την Κρήτη και από τη Λέσβο ως τη Ζάκυνθο. Το «Νοιάζομαι και Δρω» περιλαμβάνει τη χρήση εκπαιδευτικού υλικού που έχει δημιουργηθεί ειδικά για το εν λόγω πρόγραμμα και έχει εγκριθεί από το υπουργείο Παιδείας προκειμένου να εισαχθεί στο ακαδημαϊκό πρόγραμμα των 60 σχολείων. Οδηγοί για τους εκπαιδευτικούς, βιβλίο για τον μαθητή, ψηφιακές δραστηριότητες και ασκήσεις θα είναι προσβάσιμα για όλους τους ενδιαφερομένους μέσω της σελίδας noiazomaikaidrw.gr.

«Το έργο επενδύει στην εκπαίδευση των εκπαιδευτικών ενθαρρύνοντας την καλλιέργεια δεξιοτήτων και εργαλείων» αναφέρει η κυρία Ματιάτου. Στο πλαίσιο αυτό υλοποιήθηκε στην Αθήνα βιωματική επιμόρφωση 120 εκπαιδευτικών από τα σχολεία της πιλοτικής φάσης το τριήμερο 9-11 Οκτωβρίου 2015. «Χάρηκα πολύ που σας είδα σε αυτό το δημιουργικό τριήμερο. Θέλω πραγματικά να σας συγχαρώ για την πρωτοβουλία να δημιουργηθεί αυτό το πρόγραμμα. Εχω ξετρελαθεί με τα μηνύματα που θέλει να περάσει, μου έχει δημιουργήσει ελπίδα για το μέλλον και για μια καλύτερη κοινωνία. Σας ευχαριστώ που μου θυμίσατε ότι μπορώ να αλλάξω τον κόσμο» είπε για την εμπειρία εκπαιδευτικός από σχολείο της άγονης γραμμής του Αιγαίου.

Στο πλάι των εκπαιδευτικών βρέθηκαν άνθρωποι με εμπειρία στις εθελοντικές δράσεις και εκπρόσωποι μη κυβερνητικών οργανώσεων. Ενα καλό «μάθημα» εθελοντισμού εντός σχολικών τειχών έφτασε από το Ρέθυμνο, όπου η τοπική ομάδα μπάσκετ υλοποιεί το πρόγραμμα κοινωνικής ευθύνης «Rethymno Assist». Με τη δράση «Κηπουρέματα» οι μαθητές των σχολείων της πόλης μαθαίνουν να τρέφονται σωστά, να αθλούνται και να προσφέρουν φυτεύοντας λαχανόκηπους! Στον προαύλιο χώρο του σχολείου κατασκευάζονται ειδικά παρτέρια για αυτόν τον σκοπό και ό,τι παράγεται θα διατίθεται σε εκείνους που έχουν ανάγκη μέσω του σχολείου και της Εκκλησίας.

Σε μία από τις ψηφιακές δραστηριότητες του προγράμματος η Αντελίνα βρίσκεται στο πάρκο όπου διαπιστώνει ότι η τραμπάλα βγαίνει από τη θέση της, πράγμα επικίνδυνο για τα παιδιά. «Τι μπορεί να κάνει για να λύσει το πρόβλημα;». Υπάρχουν πολλές εκδοχές, μία μόνο όμως είναι η σωστή για έναν ευαισθητοποιημένο πολίτη. Ενέργεια Α: Να διαλύσει την τραμπάλα για να μην κάτσει κανείς πάνω της. Ενέργεια Β: Να ψάξει το τηλέφωνο της τεχνικής υπηρεσίας του δήμου για να το αναφέρει. Ενέργεια Γ: Να ψάξει το τηλέφωνο της τεχνικής υπηρεσίας του δήμου για να το αναφέρει και να γράψει σε ένα χαρτί που κολλά στην τραμπάλα «Προσοχή, σπασμένη». Ενέργεια Δ: Δεν είναι δική της δουλειά να ειδοποιήσει τον δήμο. Ας το κάνει κάποιος άλλος, υπάρχουν και φύλακες του πάρκου. «Ποια από τις ενέργειες αυτές έχει τα χαρακτηριστικά του εθελοντισμού;». Σε αυτό το ερώτημα θα πρέπει να απαντήσει το παιδί που περιηγείται στο «Νοιάζομαι και Δρω».

Στόχος του πιλοτικού σταδίου δεν είναι μόνο η αξιολόγηση και ο εμπλουτισμός, όπου καταστεί απαραίτητο, του υλικού αλλά και η ανάδειξη των σχολείων σε μικρές κοιτίδες εθελοντισμού που θα δρουν και ως ομάδες, μικρά δίκτυα δηλαδή με έναν συντονιστή. «Σημαντικός είναι και ο παράγοντας της βιωσιμότητας, δηλαδή ακόμη και μετά την πιλοτική φάση οι σχολικές κοινότητες να συνεχίσουν να είναι ενεργές, να παίρνουν πρωτοβουλίες και να προχωρούν σε συνέργειες» εξηγεί η υπεύθυνη του προγράμματος.

Ακόμη είναι σημαντικό μαθητές και εκπαιδευτικοί να επιδιώκουν μετρήσιμα αποτελέσματα στις εθελοντικές δράσεις τους που θα αφήνουν ένα κοινωνικό αποτύπωμα. «Μας εξέπληξε θετικά η ανταπόκριση των εκπαιδευτικών, οι οποίοι παρουσίασαν ιδέες, έκαναν προτάσεις. Στη διάρκεια της επιμόρφωσης επιβεβαιώθηκε ότι η ανάγκη ένταξης του εθελοντισμού στην εκπαιδευτική διαδικασία αποτελεί τελικά ανάγκη της ίδιας της κοινωνίας» καταλήγει η κυρία Ματιάτου.

Το έργο «Νοιάζομαι και Δρω» χρηματοδοτείται μέσω του προγράμματος «Είμαστε Ολοι Πολίτες», το οποίο είναι μέρος του συνολικού Χρηματοδοτικού Μηχανισμού του ΕΟΧ για την Ελλάδα, με διαχειριστή το Ιδρυμα Μποδοσάκη.

Στόχος του προγράμματος είναι η ενδυνάμωση της κοινωνίας των πολιτών στη χώρα μας και η ενίσχυση της κοινωνικής δικαιοσύνης, της δημοκρατίας και της βιώσιμης ανάπτυξης. Η επέκταση της πιλοτικής εφαρμογής του σε 50 επιπλέον σχολεία 12 περιφερειών της χώρας έγινε με ευγενική δωρεά του Ιδρύματος «Σταύρος Νιάρχος».