Μαθήματα ζωής με εθελοντισμό από τα θρανία

«Αν με ρωτάτε αν ο εθελοντισμός διδάσκεται, θα απαντήσω «ναι». Η διάθεσή μας να προσφέρουμε μοιάζει με το ταλέντο. Αν δεν έχεις την ευκαιρία να το διερευνήσεις και να το εκφράσεις, τότε αυτό θα εξαφανιστεί» λέει η Μαρίνα, απόφοιτος του προγράμματος International Baccalaureate (IB) του Κολεγίου Ανατόλια. Για το μη κερδοσκοπικό εκπαιδευτικό ίδρυμα που εδρεύει στη Θεσσαλονίκη ο εθελοντισμός δεν αποτελεί μόνο μέρος της ακαδημαϊκής διαδικασίας, αλλά και αναπόσπαστο κομμάτι της ιστορίας του.

Από το Δημοτικό ακόμη οι μικροί μαθητές ενθαρρύνονται να συμμετέχουν σε εθελοντικές δράσεις, όπως η συλλογή ειδών πρώτης ανάγκης, τροφίμων, καθώς και βιβλίων για τον εξοπλισμό βιβλιοθηκών σε όλη την Ελλάδα. Μόλις την περασμένη σχολική χρονιά συγκεντρώθηκαν περισσότερα από 80 κουτιά με είδη ένδυσης και υπόδησης, καθώς και 180 κιλά μη ευπαθών τροφίμων.

«Τα παιδιά του Δημοτικού έχουν κατά κάποιον τρόπο «υιοθετήσει», με αυτόν τον τρόπο, 17 οικογένειες της περιοχής μας, που έχουν ανάγκη στήριξης. Στο άμεσο μέλλον θέλουμε να ενισχύσουμε τη βιωματική εμπλοκή των μαθητών σε αυτές τις δράσεις, επειδή βλέπουμε ότι αποδίδει. Ολα ξεκινούν συγκρατημένα, με δυσκολίες, όμως τώρα πια παίρνουν τα ίδια πρωτοβουλίες» αναφέρει μιλώντας στο «Βήμα» ο πρόεδρος του Κολεγίου Ανατόλια κ. Πάνος Βλάχος.

«Η εμπλοκή των μαθητών και φοιτητών μας σε δράσεις κοινωνικής ευθύνης είναι ένα μαγικό ταξίδι αυτογνωσίας. Διαμορφώνει το σύστημα αξιών τους» σχολιάζει ο πρόεδρος. Αυτός είναι και ο λόγος που οι μαθητές Γυμνασίου και Λυκείου τα δύο τελευταία χρόνια συμμετέχουν ακόμη πιο ενεργά σε προγράμματα εθελοντισμού ομαδικά, αλλά και ατομικά. Οσο για τους 150 μαθητές του IB έχουν εφέτος ενταγμένες στο ακαδημαϊκό πρόγραμμα 150 ώρες δημιουργικής ενασχόλησης, δράσης και κοινωνικής προσφοράς ο καθένας.

Καθαρισμοί παραλιών, δενδροφυτεύσεις, προγράμματα προστασίας της άγριας ζωής, αποκαταστάσεις χώρων σχολείων της ευρύτερης περιοχής. Οπως πέρυσι που 100 μαθητές της Δ’ Δημοτικού μαζί με συμμαθητές τους από το 12ο Δημοτικό Σχολείο Θεσσαλονίκης καθάρισαν μια έκταση 100 τ.μ. στην ακτή Σοφούλη, συγκεντρώνοντας 106 κιλά αποβλήτων. Σε ατομικό επίπεδο, οι μαθητές μπορούν να γίνουν σύντροφοι-υποστηρικτές ενός παιδιού με αναπηρία.

Ενα ακόμη παράδειγμα αποτελεί η αναμόρφωση των χώρων του Κέντρου Αποθεραπείας και Αποκατάστασης Παιδιών με Αναπηρία «Αγιος Δημήτριος», για την οποία 60 μαθητές του IB συνεργάστηκαν –για δεύτερη συνεχή χρονιά –με 26 συνομηλίκους τους από το Upper Canada College. Για μία εβδομάδα φύτεψαν στους κήπους, έβαψαν και ζωγράφισαν τους εξωτερικούς τοίχους, συντήρησαν κούνιες και παγκάκια και διαμόρφωσαν δύο δωμάτια δημιουργικής απασχόλησης.

Το πρόγραμμα όμως στο οποίο ξεδιπλώνεται όλη η δυναμική του εθελοντισμού ως μέρους της ακαδημαϊκής διαδικασίας –γι’ αυτό αποτελεί και το «μονοπάτι» στο οποίο βαδίζουν και οι υπόλοιπες εκπαιδευτικές βαθμίδες του Κολεγίου Ανατόλια –είναι το Study Abroad, παρόμοιο με το γνωστό μας Erasmus. Συνολικά, 3.000 φοιτητές από τα δημοφιλέστερα πανεπιστήμια των ΗΠΑ έχουν προσφέρει από το 1997 χιλιάδες ώρες εθελοντικής εργασίας στη Θεσσαλονίκη, «φέρνοντας», όπως λέει ο κ. Βλάχος, «μια νέα κουλτούρα στην πόλη μας».

Για το τρέχον εξάμηνο, 300 φοιτητές από ιδρύματα όπως τα Brown University, Rutgers University, University of Illinois Chicago, University of Mississippi, θα προσφέρουν συνολικά 7.000 ώρες εθελοντικής εργασίας σε νοσοκομεία, εκκλησίες, κέντρα νεότητας, σχολεία, συνδράμοντας το έργο 30 σωματείων και οργανώσεων της πόλης. Συνολικά, στη διάρκεια του έτους οι αμερικανοί φοιτητές που θα περάσουν μέρος των σπουδών τους στο American College of Thessaloniki (ACT) του Κολεγίου Ανατόλια θα ανέλθουν σε 500. Ο μεγαλύτερος αριθμός που έχει έρθει ως σήμερα στην Ελλάδα και στη Νοτιοανατολική Ευρώπη σε μια ακαδημαϊκή χρονιά.

«Η εθελοντική εργασία έδωσε νόημα στην παραμονή μου στην Ελλάδα και προσέθεσε σπουδαίες αναμνήσεις παρέα με πολύ έξυπνα παιδιά» σχολίασε η Κέλσεϊ, που βοήθησε εθελοντικά στο Δημοτικό Σχολείο Αγίας Μαρίνας στην Τούμπα. Στις ώρες που περνούν οι αμερικανοί φοιτητές με τους μαθητές δημοσίων σχολείων τα μαθήματα αγγλικών γίνονται πιο ευχάριστα και αποδοτικά. Με τη σειρά του, ο Γουίλιαμ αισθάνθηκε ότι οι ώρες που πέρασε κοντά σε παιδιά που αντιμετωπίζουν δυσκολίες στην «Αρσις» τον έκαναν «καλύτερο άνθρωπο».

Ο Ραχίτ, που εργάστηκε στην Κοινωνική Κουζίνα του Κέντρου «Αγιος Θεράπων», πήρε ένα σημαντικό μάθημα ζωής. «Ως σήμερα στη ζωή μου δεν είχα ασχοληθεί καθόλου με τον εθελοντισμό. Είμαι συνηθισμένος οι άλλοι να με φροντίζουν, να μου μαγειρεύουν και εγώ να μην κάνω τίποτε. Τώρα ήρθε η ώρα να φροντίσω εγώ εκείνους που βρίσκονται σε ανάγκη και να αποδείξω ότι είμαστε όλοι ίσοι, ακόμη κι όταν ο ένας δουλεύει για τον άλλον».

Για μία από τις σημαντικότερες πτυχές της εμπειρίας του στην Ελλάδα έκανε λόγο ο Ράιαν, ο οποίος στη διάρκεια της παραμονής του στη χώρα μας εργάστηκε εθελοντικά στο Σώμα Φίλων ΑμεΑ «Δράση για το Κάτι Αλλο», όπου οι εθελοντές του ACT θα βρεθούν εφέτος για δεύτερη χρονιά, ως βοηθοί και συνοδοί παιδιών με αναπηρία. Το σωματείο δραστηριοποιείται στην παροχή εκπαίδευσης, απασχόλησης και ψυχαγωγίας σε ΑμεΑ, μέσω ενός Κέντρου Δημιουργικής Απασχόλησης και άλλων υποστηρικτικών δομών.

Οπως λέει στο «Βήμα» ο κ. Πέτρος Παπαδόπουλος, εκ των ιδρυτικών μελών, από την αρχή της λειτουργίας του το Σωματείο στηρίχθηκε στον εθελοντισμό, οπότε υπάρχουν η απαραίτητη εμπειρία και η τεχνογνωσία για την προετοιμασία και την προσαρμογή των εθελοντών στις δράσεις, χωρίς να απαιτούνται εξειδικευμένες γνώσεις. «Η διαφορά αυτή τη φορά έγκειται στο γεγονός ότι οι εθελοντές είναι νέοι φοιτητές, 17-18 ετών, οι οποίοι στην αρχή έρχονται αγχωμένοι και μαγκωμένοι για το εάν τελικά θα μπορέσουν να βοηθήσουν ουσιαστικά με την παρουσία τους» εξηγεί.

Αν και όλοι στην αρχή είχαν τις επιφυλάξεις τους, η πραγματικότητα έδειξε ότι όχι μόνοι οι φοιτητές ύστερα από δύο-τρεις επισκέψεις «λύνονται» και αισθάνονται άνετα, αλλά και βοηθούν τους νέους με αναπηρία στην κοινωνική τους ενεργοποίηση και ενσωμάτωση. Ούτε καν η διαφορετική γλώσσα επικοινωνίας δεν έχει μέχρι σήμερα αποτελέσει εμπόδιο για την προσέγγιση των παιδιών μεταξύ τους. «Η ανατροφοδότηση που λαμβάνουμε από τους φοιτητές είναι ότι στην αρχή πίστευαν πως δεν υπήρχε περίπτωση να τα καταφέρουν, στην πορεία όμως είδαν ότι με ενδιαφέρον και αγάπη όλα πάνε καλά» λέει ο κ. Παπαδόπουλος.

Οπως δείχνουν και τα λόγια του Ράιαν, η εμπειρία αυτή χαράσσεται με έντονες αναμνήσεις στο μυαλό των φοιτητών. «Η εθελοντική εργασία ήταν μια από τις πολυτιμότερες πτυχές της εμπειρίας μου στην Ελλάδα. Εμαθα πολλά για τον πληθυσμό που εξυπηρέτησα και τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει. Ηταν η πρώτη φορά που πραγματικά αισθάνθηκα ότι ενσωματώθηκα στην ελληνική κουλτούρα».