Βασιλική Θάνου-Χριστοφίλου: Η συνδικαλίστρια που έγινε πρόεδρος του Αρείου Πάγου

Το πρόσωπο της κυρίας Βασιλικής Θάνου-Χριστοφίλου, νέας προέδρου του Αρείου Πάγου, συγκεντρώνει χαρακτηριστικά που μόνον ως τετριμμένα δεν μπορούν να εκληφθούν. Ανώτατοι δικαστικοί επισημαίνουν σε κατ’ ιδίαν συνομιλίες ότι είναι ίσως η πρώτη φορά κατά την οποία πρόεδρος του ανωτάτου δικαστηρίου προέρχεται από τη δεξαμενή των συνδικαλιστών του χώρου. Η πρόεδρος της Ενωσης Δικαστών και Εισαγγελέων Ελλάδας διαθέτει μακρά πείρα και γνώση περί τα συνδικαλιστικά, χωρίς να διστάζει κατά καιρούς να γίνει αιχμηρή, ακόμη και καταγγελτική σε δημόσιες εμφανίσεις της.

Η κυρία Θάνου είναι επίσης 42ος πρόεδρος του Αρείου Πάγου, από το 1835 ως σήμερα, και μόλις η δεύτερη γυναίκα στην ιστορία του θεσμού, μετά την κυρία Ρένα Ασημακοπούλου. Οι πρωτοτυπίες δεν σταματούν εδώ. Η επιλογή της από το Υπουργικό Συμβούλιο στις 3 τα ξημερώματα της 29ης Ιουνίου έγινε χωρίς να τηρηθεί η «πεπατημένη» των τελευταίων ετών, αυτή της επετηρίδας: η κυρία Θάνου ήταν η τέταρτη αντιπρόεδρος κατά σειρά αρχαιότητας μεταξύ αυτών που πληρούσαν τις προϋποθέσεις.

Ο υπουργός Δικαιοσύνης κ. Ν. Παρασκευόπουλος υπεραμύνθηκε της προσωπικής επιλογής του για την κυρία Θάνου, τονίζοντας ότι αν το Σύνταγμα ήθελε ως μοναδικό κριτήριο την αρχαιότητα, δεν θα ανέθετε τη σχετική κρίση στο Υπουργικό Συμβούλιο. Εξήγησε δε ότι στην ουσία η κυρία Θάνου δεν ήταν τέταρτη, αλλά δεύτερη εκ των εκλογίμων που θα μπορούσαν να έχουν θητεία άνω του ενός έτους –καθώς το Σύνταγμα θέτει όριο το 67ο έτος της ηλικίας.

Στον Αρειο Πάγο η κυρία Θάνου παίρνει τη σκυτάλη από τον κ. Αθ. Κουτρομάνο, ενώ αναμένονται με ενδιαφέρον οι επιλογές της κυβέρνησης και για τα άλλα δύο ανώτατα δικαστήρια της χώρας, το Συμβούλιο της Επικρατείας και το Ελεγκτικό Συνέδριο (αποχωρούν ο κ. Σωτ. Ρίζος και ο κ. Νικ. Αγγελάρας, αντιστοίχως).

Ηταν Οκτώβριος του 2014 όταν η κυρία Θάνου έκανε αισθητή την παρουσία της από το βήμα πανδικαστικής συγκέντρωσης στο Εφετείο, καταφερόμενη εναντίον της κυβέρνησης του κ. Αντώνη Σαμαρά, ως «κυβέρνησης κράτους απολυταρχικού». Προτάσσοντας τα οικονομικά των δικαστών και τη μη εφαρμογή δικαστικών αποφάσεων, η κυρία Θάνου άστραφτε και βροντούσε, με προσωπικές επιθέσεις κατά του τότε επιτελείου στο υπουργείο Οικονομικών.

Η ίδια –πάντα με την ιδιότητα της προέδρου της Ενωσης Δικαστών και Εισαγγελέων Ελλάδας –διεκδικούσε ξανά τα φώτα της δημοσιότητας τον Φεβρουάριο του 2015 και μετά τις εκλογές, με ηχηρή παρέμβαση-επιστολή, με την οποία απευθυνόταν στον πρόεδρο της Κομισιόν κ. Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ. Η κυρία Θάνου καλούσε εκ μέρους όλων των δικαστικών λειτουργών της χώρας τον κ. Γιούνκερ να παρέμβει προς τα θεσμικά ευρωπαϊκά όργανα και τις κυβερνήσεις άλλων κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ενωσης υπέρ των ελληνικών προτάσεων για την εξεύρεση λύσης.

Η επιστολή εξελίχθηκε σε θρυαλλίδα καθώς μέλη του ΔΣ της Ενωσης –πρόεδροι Πρωτοδικών, ο κ. Χαράλαμπος Σεβαστίδης και ο κ. Χριστόφορος Σεβαστίδης –διατύπωσαν ευθέως ενστάσεις και για το περιεχόμενο της επιστολής και για τη σκοπιμότητά της.

Την ίδια επιστολή αξιοποίησε σε βάρος της κυρίας Θάνου, μόλις προχθές, και ο τέως υπουργός Δικαιοσύνης κ. Χαράλαμπος Αθανασίου, λέγοντας χωρίς ψιμύθια ότι το έγγραφο έπαιξε τον δικό του ρόλο στην παράκαμψη της επετηρίδας και την επιλογή της νέας προέδρου. Μίλησε, δε, για «δόγμα μεταμεσονύκτιας περιφρόνησης της δικαστικής εξουσίας» από τον ΣΥΡΙΖΑ.

Η παρέμβαση του κ. Αθανασίου ρίχνει λάδι σε μια φωτιά που σιγοκαίει χρόνια τώρα, στα όρια της προσωπικής αντιπαλότητας. Οι πάλαι ποτέ συμπλέοντες στα νερά του δικαστικού συνδικαλισμού είναι στα μαχαίρια αφότου η κυρία Θάνου αποσκίρτησε και αποφάσισε να πορευθεί με άλλη πυξίδα και προσανατολισμό.

Η ίδια δεν έμεινε πάντως άπραγη μετά την επίθεση, ζήτησε από τον κ. Σαμαρά να της διευκρινίσει αν και κατά πόσο οι απόψεις του κ. Αθανασίου απηχούν θέσεις του κόμματος της ΝΔ.

Σε κάθε περίπτωση, οι προσωπικές έριδες δεν μπορούν να σκιάσουν το γεγονός ότι η κυρία Θάνου έχει αναλάβει καίριο πόστο, κομβικό και για τα τεκταινόμενα των ημερών.

Οχι μόνον γιατί ο Αρειος Πάγος έχει την ευθύνη για το δημοψήφισμα της 5ης Ιουλίου. Αλλά και γιατί στην περίπτωση ενστάσεων επί του δημοψηφίσματος η κυρία Θάνου θα είναι εκείνη που θα προεδρεύσει του Εκλογοδικείου, ως η αρχαιότερη εκ των προέδρων των ανώτατων δικαστηρίων (οι δύο θα οριστούν τις προσεχείς ημέρες), για να τις εξετάσει.

Η ιδιότητα της «αρχαιότερης» της δίνει ακόμη μια δυνατότητα: να ασκήσει καθήκοντα Πρωθυπουργού στην περίπτωση συγκρότησης υπηρεσιακής κυβέρνησης. Κάτι που ίσως δεν είχε φανταστεί όταν ξεκινούσε την καριέρα της στο δικαστικό σώμα πριν από σαράντα χρόνια, το 1975.