Στον σχεδιασμό του μεγαλύτερου επιβατικού αεροσταθμού στον κόσμο συμμετέχουν δύο έλληνες αρχιτέκτονες. Ο κ. Ερμής Χαλβατζής και η κυρία Νατάσα Λιανού, εργαζόμενοι στο αρχιτεκτονικό γραφείο της Ζάχα Χαντίντ στο Λονδίνο –και στενοί συνεργάτες της -, είναι βασικά μέλη της σχεδιαστικής ομάδας του νέου διεθνούς αερολιμένος του Πεκίνου, στο πλαίσιο κοινοπραξίας στην οποία συμμετέχει η εταιρεία της διεθνούς φήμης ιρακινής αρχιτέκτονος.
Οι δύο έλληνες αρχιτέκτονες δουλεύουν στον σχεδιασμό του αεροσταθμού, στο πλαίσιο της σύμπραξης των αρχιτεκτονικών γραφείων ADP Ingeniérie (ADPI) και Zaha Hadid Architects, που ανέλαβαν για λογαριασμό της Beijing New Airport Headquarters (BNAH) τον σχεδιασμό του νέου διεθνούς αερολιμένος του Πεκίνου.

Ο μεγαλύτερος επιβατικός αεροσταθμός
Πρόκειται για ένα τεράστιο τεχνικό έργο καθώς το νέο αεροδρόμιο προορίζεται να γίνει ο μεγαλύτερος επιβατικός αεροσταθμός στον κόσμο. Θα αναπτυχθεί σε 700 στρέμματα (και σε άλλα 80 στρέμματα θα δημιουργηθεί συγκοινωνιακό κέντρο), σε πρώτη φάση θα εξυπηρετεί 45 εκατ. επιβάτες κατ’ έτος και 75 εκατομμύρια στη συνέχεια και θα διαθέτει ως και επτά αεροδιαδρόμους. Η συνολική πρόσοψη του αεροσταθμού εκτείνεται σε μήκος 5 χιλιομέτρων και θα υπάρχουν 90 θέσεις αεροσκαφών. Το κόστος εκτιμάται ότι θα ξεπεράσει τα 10 δισ. ευρώ.
Το αεροδρόμιο αναμένεται να ανοίξει το 2018. Ο αεροσταθμός θα αναπτυχθεί στην τοποθεσία Ντάσινγκ, νότια του Πεκίνου, καθώς το υφιστάμενο μητροπολιτικό αεροδρόμιο –και ένα από τα μεγαλύτερα στον κόσμο -, το οποίο ολοκληρώθηκε το 2008 σε σχεδιασμό του βρετανού αρχιτέκτονα Νόρμαν Φόστερ, είναι ήδη κορεσμένο.
Ο αρχιτεκτονικός διαγωνισμός πραγματοποιήθηκε το 2011 και ανάδοχος κατέστη η ADPI, η οποία στη συνέχεια συνεταιρίστηκε με το γραφείο της Χαντίντ. Οπως διηγούνται οι δύο αρχιτέκτονες, σε αυτά τα τέσσερα χρόνια έχουν μεσολαβήσει πέντε φάσεις βελτιώσεων του αεροσταθμού καθώς στόχος ήταν «μια νέα τυπολογία κτιρίου για τέτοιας κλίμακας υποδομές».
Εντονοι συμβολισμοί και συμμετρία


Οπως σημειώνει η κυρία Λιανού, από τον τερματικό σταθμό θα αναπτύσσονται ακτινωτά έξι πέταλα, θα υπάρχουν έντονοι συμβολισμοί –κάτι που αρέσει στους Κινέζους –και συμμετρία στον σχεδιασμό, με στόχο αφενός να διευκολύνεται η λειτουργία του αεροδρομίου, αφετέρου η όλη δομή να είναι ευέλικτη.

«Σχεδιάζονται πολλές καινοτομίες. Στον αεροσταθμό θα υπάρχει κεντρική πλατεία, ο προσανατολισμός θα είναι εύκολος, οι κολόνες θα φέρνουν φως, αλλά και θα συμβάλλουν στον προσανατολισμό του επιβάτη. Η συγκεκριμένη διάταξη κάνει εύκολο τον προσανατολισμό. Η γραμμικότητα θα δείχνει επακριβώς την κατεύθυνση στους χρήστες του αεροδρομίου»
εξηγεί. Μάλιστα, όπως λέει, ο σχεδιασμός είναι τέτοιος που η μεγαλύτερη απόσταση από το ένα σημείο στο άλλο θα είναι μόλις 500 μέτρα.
Η κυρία Λιανού μιλάει για έναν χώρο πλημμυρισμένο από φως που θα προσφέρει διαμπερή οπτική επικοινωνία σε όλα τα επίπεδα. Μάλιστα, καθώς οι κολόνες θα είναι λιγοστές, η αίσθηση της ευρυχωρίας θα είναι διάχυτη σε όλον τον χώρο του αεροδρομίου. Παράλληλα η διάταξη των καταστημάτων θα προτείνει μια νέου τύπου εμπειρία στη λιανική. «Η μορφή του αεροδρομίου συνδέεται με την κινεζική φύση και με αναφορές με τις οποίες οι Κινέζοι είναι προσδεδεμένοι» συνεχίζει.

«Πυρήνας του αρχιτεκτονικού σχεδιασμού είναι η κατασκευαστική απλότητα, η αρτιότητα, το λογικό κόστος και σε κάποιον βαθμό η περιβαλλοντική αειφορία»
συμπληρώνει ο κ. Χαλβατζής, ο οποίος εξηγεί ότι «μάθαμε πώς είναι να συνεργάζεσαι με ειδικούς σε τέτοια κτίρια τα οποία δεν συνηθίζουν να έχουν αρχιτεκτονικές ποιότητες σε αυτή την κλίμακα».

«Αυτό το αεροδρόμιο είναι η πύλη μιας χώρας που είναι υπερδύναμη»
εξηγεί ο κ. Χαλβατζής και σημειώνει ότι στην Ελλάδα δυστυχώς λείπουν αεροδρόμια που να είναι αντάξια του ρόλου της πύλης της χώρας. «Χρειάζονται παρεμβάσεις που θα τους επιτρέψουν να προβάλουν μια εικόνα για τη χώρα και να λειτουργήσουν ως τοπόσημα και κινητήρες ανάπτυξης» παρατηρεί, καθώς, όπως λέει, οι αεροσταθμοί αποτελούν την πρώτη και την τελευταία εικόνα ενός τόπου για έναν επισκέπτη.
Ο κ. Χαλβατζής υπογραμμίζει την ανάγκη αναβάθμισης της δημόσιας εικόνας των ελληνικών αεροδρομίων καθώς αυτό θα προσφέρει υπεραξία στο τουριστικό προϊόν. Οπως αναφέρει, υπάρχει αρκετή διεθνής εμπειρία για το ζήτημα. «Μπορούν να γίνουν πολλά πράγματα. Η αρχιτεκτονική είναι εδώ για να προσφέρει λύσεις, όπως εξωτερικές και εσωτερικές παρεμβάσεις, αλλαγές στον φωτισμό, προσόψεις κ.τ.λ. Βέβαια, ό,τι κάνεις πρέπει να έχει σχέση με τον τόπο. Το αεροδρόμιο δεν μπορεί να είναι κάτι «εξωγήινο»» εξηγεί. Σύμφωνα με τον κ. Χαλβατζή, ένα πρόσφατο διεθνές παράδειγμα αποτελεί το αεροδρόμιο του Μπακού, στο οποίο, με αφορμή την επέκτασή του, έγινε ανακαίνιση με δημιουργία νέας πρόσοψης (façade).


Αρχιτέκτονες και αγορά
«Γεφυρώσαμε τις επιθυμίες του πελάτη και τις οδηγίες ειδικών»

Το νέο αεροδρόμιο του Πεκίνου είναι το πρώτο που κατασκευάζεται σε σχέδια του γραφείου Χαντίντ, το οποίο είχε συμμετάσχει σε αρχιτεκτονικούς διαγωνισμούς για άλλα τρία διεθνή αεροδρόμια, χωρίς όμως να αναλάβει το έργο.
Η εμπειρία της συνεργασίας με τους Κινέζους, αναφέρουν οι δύο έλληνες αρχιτέκτονες, είναι πολύ χρήσιμη καθώς έχουν τον δικό τους τρόπο εργασίας με πολλά διαλείμματα και εξαντλητικό φιλτράρισμα των παραδοτέων. «Βρεθήκαμε στη μέση γεφυρώνοντας τις επιθυμίες του πελάτη μας και τις οδηγίες και συμβουλές πολλών ειδικών, μορφοποιώντας όλες τις δυναμικές και τις απαιτήσεις των Κινέζων. Αυτή είναι άλλωστε η δουλειά του αρχιτέκτονα. Μάλιστα, οι δυναμικές ενός αεροδρομίου διαφέρουν από αυτές ενός κτιρίου διότι αφορούν και τις επόμενες γενιές αλλά και μακρόπνοα σχέδια δεκαετιών. Αρα η επιλογή είναι μια πολύ δύσκολη διαδικασία διότι πρέπει να αποδείξεις και να δικαιολογήσεις την ορθότητα κάθε γραμμής που χαράσσεις» αναφέρει ο κ. Χαλβατζής.
Οπως εξηγεί, αυτά τα μεγάλα αρχιτεκτονικά πρότζεκτ έρχονται να δείξουν ότι διεθνώς πολλές αρχιτεκτονικές σχολές βρίσκονται έξω από τη λογική των πραγματικών αναγκών της αγοράς καθώς ωθούν τους φοιτητές στο να φτιάχνουν απλά ωραίες εικόνες. «Δυστυχώς δεν τους εμφυτεύονται κανόνες και ουσιαστική επιστημονική γνώση. Η αρχιτεκτονική είναι πολλά πράγματα μαζί και το στυλ είναι μόνο ένα από αυτά. Οι ελλείψεις του εκπαιδευτικού συστήματος είναι κάτι που βρίσκουν μπροστά τους οι αρχιτέκτονες μόλις βγουν στην αγορά» καταλήγει.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ