Τους δίνουν 100 εκατ. ευρώ και αδιαφορούν

Την ώρα που η υπερφορολόγηση έχει δραματικές συνέπειες στα νοικοκυριά και στις επιχειρήσεις και τα δημόσια έσοδα σπανίζουν, μόνο εντύπωση προκαλεί το γεγονός ότι το υπουργείο Οικονομικών δεν σπεύδει εδώ και έναν χρόνο να εκδώσει διάταξη με την οποία θα επιστρέψουν στο δημόσιο ταμείο αχρεωστήτως καταβληθείσες αποζημιώσεις ύψους ως και 100 εκατ. ευρώ για απαλλοτριώσεις που έγιναν σε υπερβολικά υψηλές τιμές για τις ανάγκες κατασκευής σιδηροδρομικών έργων.

Πρόκειται για μια σκανδαλώδη υπόθεση, το νήμα της οποίας ξεκινά από την περίοδο μελέτης των μεγάλων έργων της ΕΡΓΟΣΕ, η οποία έχει καταβάλει εκατοντάδες εκατ. ευρώ από εθνικούς πόρους για απαλλοτριώσεις γηπέδων, σε εφαρμογή δικαστικών αποφάσεων, με τις οποίες επιδικάστηκαν τιμές πολλαπλάσιες των αγοραίων αξιών των επίμαχων ακινήτων.

Ο προηγούμενος επικεφαλής της ΕΡΓΟΣΕ Γιάννης Πετρόπουλος (έφυγε από τη ζωή τον Φεβρουάριο του 2013), όταν διαπίστωσε το πρόβλημα, επιστράτευσε το Σώμα Ορκωτών Εκτιμητών (ΣΟΕ), προχώρησε σε μαζικές επανεκτιμήσεις και προσέφυγε στα δικαστήρια για την ανατροπή των προηγούμενων αποφάσεων.

Ο διάδοχός του στην εταιρεία και νυν πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος κ. Κώστας Σπηλιόπουλος συστηματοποίησε τις συγκεκριμένες αλλαγές, είδε τα δικαστήρια να δικαιώνουν την ΕΡΓΟΣΕ στο ανώτατο επίπεδο και, σε συνεργασία με το υπουργείο Υποδομών, προώθησε νομοθετική ρύθμιση με την οποία άνοιξε ο δρόμος για επιστροφή των χρημάτων όχι μέσω χρονοβόρων δικαστικών διαδικασιών αλλά μέσω των ΔΟΥ.

Η συγκεκριμένη τροπολογία ψηφίστηκε πέρυσι από τη Βουλή. Ηδη η ΕΡΓΟΣΕ έχει στα χέρια της δικαστικές αποφάσεις που διατάσσουν την επιστροφή από τους δικαιούχους ποσών που ξεπερνούν αθροιστικά τα 30 εκατ. ευρώ και αναμένεται το επόμενο διάστημα να προσεγγίσουν ή και να ξεπεράσουν τα 100 εκατ. ευρώ. Πρόκειται, δηλαδή, για μια σπάνια νίκη του Δημοσίου σε μια υπόθεση που χρήζει εντατικής διερεύνησης από τις αρμόδιες αρχές, αφού οι διαφορές μεταξύ των ποσών είναι τεράστιες.

Δεδομένου ότι ο νόμος ορίζει πως καταβάλλεται το 70% του ποσού για την εκκίνηση της απαλλοτρίωσης, είναι χαρακτηριστικό των μεγάλων αποκλίσεων ότι στις περισσότερες των περιπτώσεων η ανάκτηση του «καπέλου» των αχρεωστήτως καταβληθέντων ποσών αφορά την προκαταβολή και όχι το συνολικό ποσό που επιδικάστηκε στους δικαιούχους.

Ωστόσο προκαλεί εντύπωση, τηρουμένων των δημοσιονομικών συνθηκών, ότι το υπουργείο Οικονομικών εδώ και έναν χρόνο δεν έχει εκδώσει την απαιτούμενη υπουργική απόφαση που προβλέπεται από τον νόμο προκειμένου τα χρήματα να ξεκινήσουν να επιστρέφουν στο Δημόσιο μέσω των ΔΟΥ. Σημειωτέον ότι οι περισσότερες περιπτώσεις απαλλοτριώσεων αφορούν την Κορινθία, ενώ αρκετές και τη Φθιώτιδα, εκλογική έδρα του αρμόδιου αναπληρωτή υπουργού Οικονομικών κ. Χρήστου Σταϊκούρα.

Ερευνα του ΣΟΕ σε ιδιοκτησίες στην Πελοπόννησο που είχαν απαλλοτριωθεί τόσο από την ΕΡΓΟΣΕ για τις ανάγκες της νέας σιδηροδρομικής γραμμής όσο και από τη σημερινή Γενική Γραμματεία Υποδομών για την κατασκευή της Ολυμπίας Οδού έδειξε ότι οι αποζημιώσεις που κλήθηκε να πληρώσει η πρώτη ήταν ως και έξι φορές υψηλότερες.

Μάλιστα η προηγούμενη διοίκηση της ΕΡΓΟΣΕ είχε καταθέσει φάκελο στον εισαγγελέα για υπόθεση απαλλοτρίωσης κτημάτων για τα οποία, ενώ βρίσκονταν εκτός σχεδίου δόμησης, οι αποζημιώσεις που έλαβαν οι ιδιοκτήτες ήταν σε τιμές εντός σχεδίου.

Μάλιστα η πιο ιδιαίτερη περίπτωση όλων ήταν η απαλλοτρίωση αγροτεμαχίων στην Κορινθία, στην αποζημίωση των οποίων το δικαστήριο είχε συμπεριλάβει χωρίς όμως να ποσοτικοποιήσει φυτώρια που απαλλοτριώθηκαν αλλά είχαν δωρηθεί νωρίτερα στον Δήμο Ζαχάρως επί δημαρχίας του κ. Πανταζή Χρονόπουλου.

Μελέτη κτηματολογίου της ΕΡΓΟΣΕ του 2004 είχε δείξει σε επίμαχο κτήμα 35 λεμονιές και εσπεριδοειδή, ενώ αεροφωτογραφία του 2005 βρήκε τα χωράφια κενά. Στο δικαστήριο όμως ο ιδιοκτήτης προσκόμισε βεβαίωση του τότε δημάρχου Ζαχάρως με την οποία δηλώθηκε ότι παραδόθηκαν προς φύτευση στην πυρόπληκτη Ηλεία 1.220 φοίνικες, 340 μανόλιες και 780 φυτά, ενώ το Εφετείο δέχθηκε έκθεση αγροφυλάκων της περιοχής που έδειχνε την ύπαρξη λεμονιών. Σημειωτέον ότι παρακείμενα κτήματα που απαλλοτριώθηκαν για την Ολυμπία Οδό διέθεταν μόνο εσπεριδοειδή.