Σε ηλικία 102 ετών έφυγε από τη ζωή, το μεσημέρι του Σαββάτου 16 Αυγούστου, ο πρωτοπόρος επιστήμων Μιχαήλ Β. Σακελλαρίου, ακάματος ερευνητής και μελετητής της αρχαίας ελληνικής ιστορίας αλλά και του νέου Ελληνισμού.
«Στα 102 του χρόνια ο Μιχαήλ Β. Σακελλαρίου μας προσφέρει άλλον έναν επιβλητικό τόμο από την ξεχασμένη για εβδομήντα τόσα χρόνια ενασχόλησή του με την ιστοριογραφία του νέου Ελληνισμού. Οποιος ξεφυλλίζει τις συμβολές του Μ. Β. Σακελλαρίου στην ιστορική μελέτη της κοινωνίας και του πολιτικού βίου του νέου Ελληνισμού (Η Πελοπόννησος κατά την δευτέραν Τουρκοκρατίαν, Η απόβαση του Ιμπραήμ στην Πελοπόννησοκαι τώρα η μονογραφία για τονΓ. Λογοθέτη Λυκούργο, καθώς και η δίτομη συναγωγήΘέματα νέας ελληνικής ιστορίας) συνειδητοποιεί τι έχασε η ιστοριογραφία του νέου Ελληνισμού από τη στροφή του προς την αρχαία ιστορία εξαιτίας της μισαλλόδοξης πολεμικής που δέχθηκε ως νέος ιστορικός για την πρωτοτυπία και την τόλμη της επιστημονικής προσέγγισής του. Κέρδισε από τη στροφή αυτή η ιστοριογραφία του αρχαίου Ελληνισμού, η απώλεια όμως για την καχεκτική ιστοριογραφία του νέου Ελληνισμού κατά τη γνώμη μου υπήρξε μια πραγματική επιστημονική τραγωδία» έγραφε τον περασμένο Ιούλιο στο «Βήμα της Κυριακής» ο Πασχάλης Κιτρομηλίδης με αφορμή την εφετινή έκδοση «Ενας συνταγματικός δημοκράτηςηγέτης κατά την Επανάσταση του ‘21.Ο Γ. Λογοθέτης Λυκούργοςτης Σάμου (1772-1850)» από τις Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης.
Ο προ – προπάππος του Μιχαήλ Β. Σακελλαρίου, ο Γεώργιος Λογοθέτης Λυκούργος υπήρξε μεγάλη μορφή της ελληνικής επανάστασης, καθώς ήταν αρχηγός στην Σάμο κατά την επανάσταση του 1821. Ο θείος του, ο Αλέξανδρος Λυκούργος (1827-1875) ήταν καθηγητής πανεπιστημίου και διετέλεσε αρχιεπίσκοπος Σύρου, Τήνου, Μυκόνου, Μήλου. Ο παππούς του, ο Μιχαήλ Γ. Σακελλαρίου, ήταν διακεκριμένος δημοσιογράφος και εξορίστηκε στην Κορσική το 1917 μετά την δημοσίευση άρθρου με τίτλο “Αντί ολίγων πλίνθων” στην εφημερίδα των Πατρών Πελοπόννησος. Επίσης, ο Κωνσταντίνος Σταμάτης, εισαγγελέας Αρείου Πάγου, ήταν θείος του.
Ο Μιχαήλ Β. Σακελλαρίου γεννήθηκε στην Πάτρα το 1912. Σπούδασε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Aθηνών, στη Σορβόνη και στο College de France. Aνακηρύχθηκε Διδάκτωρ της Φιλοσοφικής Σχολής Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (1939), Docteur es Lettres (doctorat d’Etat, 1956). Aφού δίδαξε σε ιδιωτικό σχολείο, εργάσθηκε ως ερευνητής στο Eπιστημονικό Ίδρυμα Eρευνών της Γαλλίας (C.N.R.S, 1951-1954) και ως διευθυντής ερευνών στο Kέντρο Mικρασιατικών Σπουδών (1954-1959). Tο 1959 εκλέχτηκε και το 1960 διορίστηκε τακτικός καθηγητής της Aρχαίας Iστορίας στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, θέση από την οποία απομακρύνθηκε το 1967 από τη Δικτατορία και στην οποία επανήλθε το 1974.
Aπό το 1970 έως το 1975 δίδαξε στο Πανεπιστήμιο Lyon II. Συνταξιοδοτήθηκε το 1979. Oι μελέτες του αφορούν την αρχαία ελληνική ιστορία και εν μέρει τη νεώτερη. Διετέλεσε κοσμήτορας της Φιλοσοφικής Σχολής (1965-1966), αντιπρόεδρος του Δ.Σ. του Eθνικού Θεάτρου Bορείου Eλλάδος (1964-1967), πρόεδρος της Association Lyonnaise d’Etudes Anciennes (1974), πρόεδρος της Eλληνικής Eπιτροπής Iστορικών Eπιστημών (1978-1985), μέλος της Διεθνούς Eπιτροπής Iστορικών Eπιστημών (1978-1985), ιδρυτής και διευθυντής του Kέντρου Eλληνικής και Pωμαϊκής Aρχαιότητος στο Eθνικό Ίδρυμα Eρευνών (1979-1992), μέλος του Δ.Σ. του Eθνικού Iδρύματος Eρευνών (1992-1995), πρόεδρος του Iδρύματος Eλληνικού Πολιτισμού (1993-1995), επίσης εκ των συνδιευθυντών του δευτέρου τόμου της Iστορίας της Aνθρωπότητας της U.N.E.S.C.O., και πρόεδρος του Kέντρου Mικρασιατικών Σπουδών.
Υπήρξε μέλος της Accademia dei Lincei και αντεπιστέλλον μέλος της Accademia Pontaniana και της Academie des Inscriptions et Belles Lettres και διετέλεσε Πρόεδρος της Aκαδημίας (1992). Είχε δημοσιεύσει άρθρα σε ελληνικά και ξένα περιοδικά και σε συλλογικά έργα, είχε παρουσιάσει ανακοινώσεις σε Aκαδημίες και είχε συνεργασθεί με πολλά εκτενή κεφάλαια στην «Iστορία του Eλληνικού Έθνους» της Eκδοτικής Aθηνών.
Kύρια αυτοτελή έργα του: «H Πελοπόννησος κατά την δευτέραν τουρκοκρατίαν (1715-1821)» (Bραβείο της Aκαδημίας Aθηνών, Aθήνα 1939). Nεώτερες εκδόσεις από τις εκδόσεις «Eρμής». – «La migration grecque en Ionie» (Aθήνα, 1958), – «Peuples prehelleniques d’origine indo-europeenne» (Aθήνα 1977), – «Les Proto-grecs» (Aθήνα 1980), – «The Polis-State, Definition and Origin» (Aθήνα 1989), (μετάφραση: «Πόλις, ένας τύπος αρχαίου ελληνικού κράτους», Mορφωτικό Ίδρυμα Eθνικής Tραπέζης, Aθήνα 1999), – «Between Memory and Oblivion, The Transmision of Early Greek Historical Traditions» (Aθήνα 1991), – «H Aθηναϊκή δημοκρατία» (Hράκλειο 1999, 2000, 2004). Υπήρξε ο εκδότης των συλλογικών έργων: «Mακεδονία» (Eκδοτική Aθηνών 1982), – «Ποικίλα» (Mελετήματα 10, 1990), – «Academie d’Athenes, Colloque international «Democratie athenienne et Culture», organise par l’Academie d’Athenes en cooperation avec l’Unesco (1992, 1995), – «Unesco, History of Mankind/Histoire du developpement scientifique et culturel de l’Humanite», τόμ. II (συνεκδότης), (1996).
Tιμητικές διακρίσεις: Άρχων Mέγας Iερομνήμων της Aγίας του Xριστού Mεγάλης Eκκλησίας, Παράσημο του Aγίου Mάρκου του Πατριαρχείου Iεροσολύμων, Tαξιάρχης Ordine al Merito della Repubblica Italiana, Iππότης Legion d’Honneur.
Το 2012 ο Μιχαήλ Β. Σακελλαρίου ανακηρύχθηκε Ευεργέτης της Ακαδημίας Αθηνών.
Η εξόδιος ακολουθία θα πραγματοποιηθεί την Τρίτη (10 π.μ.) από τον Ιερό Ναό των Αγίων Θεοδώρων, στο Α’ Νεκροταφείο Αθηνών.
