«Δεν μας πέρασε από το μυαλό να μην κάνει φροντιστήριο, γιατί αν δεν περάσει σε σχολή της Αθήνας, δεν θα μπορέσουμε να τη στηρίξουμε οικονομικά. Με αυτά τα μαθήματα θα έχει περισσότερες πιθανότητες να επιτύχει, έτσι νομίζουμε» λέει η κυρία Σταυρούλα Κωνσταντοπούλου, μητέρα της Αφροδίτης-Δήμητρας, που μένουν στα Aνω Πατήσια. Η μαθήτρια της Γ’ Λυκείου, που ακολουθεί τεχνολογική κατεύθυνση, ξεκίνησε το φροντιστήριο από το περασμένο καλοκαίρι: «Παρακολουθώ όλα τα πανελλαδικώς εξεταζόμενα μαθήματα. Το κόστος είναι 260 ευρώ μηνιαίως, συνολικά δηλαδή η προετοιμασία από τον Ιούλιο αγγίζει τις 2.860 ευρώ».
Στον αστερισμό των φροντιστηρίων βρίσκονται οι συμμαθητές της Αφροδίτης-Δήμητρας, ενώ στο «κόλπο» φαίνεται να μπαίνουν και τα «πρωτάκια». Από τις αρχές του μήνα η πλειονότητα των μαθητών της Γ’ Λυκείου που προετοιμάζονται για να δώσουν πανελλαδικές εξετάσεις στις 28 Μαΐου ήδη έχουν μετακομίσει από τις αίθουσες των σχολείων τους στις αίθουσες των φροντιστηρίων. Ολα αυτά βεβαίως κάνοντας χρήση των αδικαιολόγητων απουσιών τους.
Αδειες αίθουσες
«Οι μαθητές απουσιάζουν αδικαιολόγητα ή δήθεν δικαιολογημένα με τη στήριξη των γονιών τους και κατά τα άλλα ασχολούμαστε με την αναπλήρωση των ωρών» λέει στο «Βήμα» ο καθηγητής και συνδικαλιστής της ΟΛΜΕ κ. Ν. Παπαχρήστου. Η ίδια εικόνα παντού. Στο 5ο Λύκειο Πετρούπολης από τους 42 μαθητές κάθε τμήματος της Γ’ Λυκείου στην τάξη βρίσκονταν οι 14. Σε μια τάξη Λυκείου της Αργυρούπολης βρέθηκαν τις προηγούμενες ημέρες μόνο πέντε μαθητές. Στο ερώτημα του «Βήματος» πόσοι απουσιάζουν κατά μέσο όρο τον Μάιο, καθηγητής κεντρικού σχολείου της Αθήνας απαντά: «Πάνω από 50%, γύρω στο 70% με 80% των μαθητών»… Οι ίδιοι οι γονείς των μαθητών δεν σχολιάζουν το θέμα, και σίγουρα όχι επώνυμα.
«Πρόκειται για τη γάγγραινα του εκπαιδευτικού συστήματος, η οποία και δεν είναι εύκολο να θεραπευτεί» λέει ανώτατο στέλεχος του υπουργείου Παιδείας. Ηδη από στελέχη του χώρου της εκπαίδευσης έχει κατατεθεί στο γραφείο του υπουργού Παιδείας κ. Κωνσταντίνου Αρβανιτόπουλου πρόταση σύμφωνα με την οποία οι 50 αδικαιολόγητες απουσίες να κατανεμηθούν ανά μήνα του συνολικού σχολικού χρόνου, ώστε να μη μένουν όλες για το τέλος του σχολικού έτους. Ο θεσμός των αδικαιολόγητων απουσιών δεν αποτελεί ελληνική πρωτοτυπία. Στην πλειονότητα των χωρών της Ευρωπαϊκής Ενωσης πάντως για κάθε απουσία από το σχολείο απαιτείται η δικαιολόγησή της.
Οι μαθητές απουσιάζουν. Οι καθηγητές παραμένουν άπραγοι. Τα φροντιστήρια θησαυρίζουν. Το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα δεν εμπνέει στις οικογένειες την ασφάλεια ότι μπορεί να σηκώσει την προετοιμασία τις τελευταίες ημέρες πριν από τις πανελλαδικές. Παρενέργεια του εκπαιδευτικού συστήματος; Προβλήματα ενός απαιτητικού εξεταστικού μηχανισμού;
«Αυτή τη στιγμή η γενικότερη αντίληψη είναι να βοηθούν οι γονείς τα παιδιά στα θεωρητικά δύσκολα μαθήματα, όπως είναι τα γλωσσικά και τα μαθηματικά. Η Βιολογία, π.χ., θεωρείται πιο βατό μάθημα στην Α’ Λυκείου» λέει ο κ. Νάσος Παπαευσταθίου, καθηγητής Βιολογίας σε φροντιστήρια και γονιός. «Ο γιος μου φοιτά στη Β’ Λυκείου. Επειδή έχει οριακή μαθησιακή δυσκολία τον στηρίξαμε όσο μπορούσαμε αλλά στοχευμένα και προληπτικά στα μαθήματα εκείνα που θέλαμε να είναι «καλυμμένος»» εξηγεί.
«Δυστυχώς τα σχολεία δεν προσφέρουν πολλά πλέον. Οι ώρες μαθημάτων στη Γ’ Λυκείου είναι λίγες σε σχέση με την εξεταστέα ύλη, οπότε αναγκαστικά τα παιδιά τρέχουν σε φροντιστήρια και ιδιαίτερα μαθήματα» λέει αφοπλιστικά στο «Βήμα» η Αγγελική Πετράτου από την Κεφαλλονιά, μαθήτρια της Γ’ Λυκείου στη θεωρητική κατεύθυνση. «Οι περισσότεροι μαθητές, όπως και εγώ, παρακολουθούν όλα τα πανελλαδικώς εξεταζόμενα μαθήματα, με όποιον τρόπο μπορούν να αντεπεξέλθουν οι οικογένειές τους».
Τα… πρωτάκια
Ο συνολικός ετήσιος «τζίρος» των φροντιστηρίων στη χώρα μας, όπως είναι φυσικό, αυξάνεται πανελλαδικά την περίοδο των πανελλαδικών εξετάσεων. Υπολογίζεται ότι κατά μέσο όρο οι ελληνικές οικογένειες δαπανούν περίπου 2.500 τον χρόνο για τα φροντιστηριακά μαθήματα, ποσό που αθροίζεται σε περίπου ένα δισεκατομμύριο ευρώ πανελλαδικά.
Παρ’ όλο που εφέτος τα δεδομένα αλλάζουν με την εφαρμογή της «Τράπεζας θεμάτων» στην Α’ Λυκείου και την επίσημη έναρξη του νέου εξεταστικού συστήματος, η εφαρμογή του οποίου θα ολοκληρωθεί το 2015-16, δεν φάνηκε ακόμη κάποια αντίστοιχη μεταβολή των οικονομικών… κινήσεων προς τον χώρο των φροντιστηρίων. Οπως λέει ο εκπαιδευτικός και φροντιστής κ. Γ. Χατζητέγας, περίπου 10%-15% είναι η αύξηση των εγγραφών νέων μαθητών στην Α’ Λυκείου. Ποσοστό μικρό αν αναλογιστεί κανείς ότι οι μαθητές της τάξης αυτής θα πάρουν εφέτος απολυτήριο με πιο δύσκολες συνθήκες (και μέσο όρο 10 στα βασικά μαθήματα της τάξης), ενώ το αποτέλεσμα της βαθμολογίας τους θα μετράει σε ένα ποσοστό στην προσπάθεια εισαγωγής τους στην ανώτατη εκπαίδευση της χώρας ύστερα από δύο χρόνια. «Οι γονείς των μαθητών, ναρκωμένοι και από την κρίση, κινούνται με μια κεκτημένη αδράνεια» λέει χαρακτηριστικά εκπαιδευτικός μεγάλου φροντιστηρίου της χώρας.
«Εφέτος υπάρχει αύξηση 40%-50% στους μαθητές της Α’ Λυκείου. Είναι μια πρωτόγνωρη εμπειρία για αυτούς το νέο σύστημα εξετάσεων» λέει ο κ. Αριστείδης Μαρκόπουλος, καθηγητής Μαθηματικών σε φροντιστήρια. «Υπάρχει μια σαφής αύξηση των μαθητών της Α’ Λυκείου, όχι ραγδαία βέβαια» λέει στο «Βήμα» ο κ. Μιχάλης Χαλκιόπουλος, βιολόγος σε φροντιστήριο. «Για παράδειγμα, πέρυσι στο μάθημα της Βιολογίας δεν είχα μαθητή Α’ Λυκείου, εφέτος όμως από τους περίπου 50 μαθητές αυτής της τάξης στο φροντιστήριο οι 15 παρακολουθούν το μάθημα της Βιολογίας» εξηγεί και σχολιάζει: «Κυρίως οι γονείς είναι πιο αγχωμένοι με το νέο σύστημα, οι μαθητές περισσότερο θέλουν να επιβεβαιώσουν τις γνώσεις τους».
«Ξεκίνησα την προετοιμασία από το καλοκαίρι που θα πήγαινα στη Γ’ Λυκείου. Κάθε μήνα πληρώνουμε 270 ευρώ, περίπου 2.970 ευρώ όλο το διάστημα. Είναι λίγο δύσκολα τα πράγματα γενικά με τις τιμές των φροντιστηρίων αυτή την εποχή, ειδικά αν οι γονείς δεν έχουν σε καθημερινή βάση δουλειά. Βέβαια κάποια φροντιστήρια, κατανοώντας την κατάσταση της ελληνικής οικογένειας, κάνουν πακέτα προσφορών με συγκεκριμένα μαθήματα σε ειδικές τιμές» λέει στο «Βήμα» η μαθήτρια Αγγελική Πετράτου. Το επιβεβαιώνει και ο πρόεδρος του Συνδέσμου Φροντιστών κ. Γ. Βαφειαδάκης, ο οποίος, όπως λέει, ειδικά για την Α’ Λυκείου τα περισσότερα φροντιστήρια κρατούν εφέτος σχετικά χαμηλές τις τιμές τους, ειδικά στην επαρχία ή σε περιοχές όπου κατοικούν οικογένειες με χαμηλά εισοδήματα.
Το κόστος της προετοιμασίας και οι επιπλέον χρεώσεις
«Δύσκολα τα θέματα, δεν βγαίνει η ύλη»
«Η ύλη είναι αρκετή και δεν βγαίνει στις ώρες του σχολείου, όπως επίσης και τα θέματα που βάζουν πλέον στις πανελλαδικές είναι αρκετά δύσκολα, οπότε χρειάζεται επιπλέον βοήθεια για ένα καλό αποτέλεσμα» εξηγεί μιλώντας στο «Βήμα» η μαθήτρια της Γ’ Λυκείου από την Κεφαλλονιά Ι.Κ. (στη διάθεση της εφημερίδας τα στοιχεία της) την απόφασή της να κάνει ιδιαίτερα μαθήματα. «Παρακολουθώ εξωσχολικά μαθήματα σε φροντιστήριο επειδή οι παροχές της δημόσιας Παιδείας είναι μηδαμινές σε σχέση με τις απαιτήσεις των εξετάσεων –ανεπάρκεια υποδομών, υλικών, καθηγητών κτλ.» λέει στο «Βήμα» η μαθήτρια της Γ’ Λυκείου Α.Σ. (επίσης στη διάθεση της εφημερίδας τα στοιχεία της).
Και οι ίδιοι οι μαθητές έχουν καταλάβει την οικονομική στενότητα. «Κάνω ιδιαίτερο μάθημα στα τέσσερα από τα οκτώ μαθήματα: Φυσική, Μαθηματικά κατεύθυνσης, Εκθεση και Στοιχεία Στατιστικής. Η προετοιμασία στοιχίζει 550 ευρώ τον μήνα, περίπου 6.050 ευρώ τον χρόνο. Δεν κάνω στα υπόλοιπα διότι –με εξαίρεση το μάθημα του Προγραμματισμού –είναι θεωρητικά μαθήματα και εκτιμώ πως δεν χρειάζεται να επιβαρύνω οικονομικά την οικογένειά μου, καθώς μπορώ να δουλέψω μόνη στο σπίτι» λέει η Α.Σ., η οποία προσθέτει, όπως και η Ι.Κ., ότι έχει ολοκληρώσει επιτυχώς την εκμάθηση ξένων γλωσσών και έτσι δεν επιβαρύνονται οι γονείς της.
«Είναι πολύ δύσκολο για τους γονείς εφόσον έχουν και άλλες υποχρεώσεις να πληρώσουν, και ας μην ξεχνάμε ότι οι μισθοί έχουν μειωθεί αρκετά! Γνωρίζω μάλιστα παιδιά που δεν μπορούν να κάνουν μαθήματα επειδή η οικογένειά τους δεν διαθέτει την οικονομική άνεση» λέει η Ι.Κ. και συμπληρώνει: «Κάνω και στα έξι μαθήματα των πανελλαδικών ιδιαίτερο, στα τρία όμως μαζί με μία άλλη κοπέλα, διότι είναι πιο οικονομικό. Πληρώνουμε περίπου 400 ευρώ τον μήνα, περίπου 4.000 ευρώ τον χρόνο».
Και τα δύο κορίτσια έκαναν πρώτα έρευνα αγοράς για τις τιμές. «Πάνω-κάτω, τα ίδια λεφτά μάς στοίχιζε, οπότε επιλέξαμε τα ιδιαίτερα που είναι καλύτερα για εμένα» λέει η Ι.Κ., ενώ αντίθετα η Α.Σ. υποστηρίζει ότι «στα φροντιστήρια οι τιμές τους δεν είναι συζητήσιμες, οι χρεώσεις είναι στάνταρ ανάλογα με το μάθημα και τις απαιτούμενες ώρες εβδομαδιαίως. Βέβαια στα ιδιαίτερα μαθήματα το κόστος των διδάκτρων αυξάνεται στις επιπλέον ώρες μαθήματος που είναι απαραίτητες για την επανάληψη, ιδίως πριν από τις εξετάσεις».
Ο κ. Γ. Βαφειαδάκης του Συνδέσμου Φροντιστών επισημαίνει και άλλη μία παράμετρο «κέρδους» για ορισμένους. Οπως εξηγεί, «τα διαγωνίσματα προσομοίωσης δεν χρεώνονται επιπλέον. Απαγορεύεται μάλιστα και από την ίδια την ομοσπονδία».
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ