«Χάρη στην έρευνα αυτή είχαμε την ευκαιρία να οραματιστούμε τους χώρους όπου θα μεγαλώσουν οι επόμενες γενιές των κατοίκων της Αθήνας» είπε η κυρία Μαρία Ηλιοπούλου, πρόεδρος του Δημοτικού Βρεφοκομείου Αθηνών, χαιρετίζοντας την εκδήλωση παρουσίασης των αποτελεσμάτων της έρευνας της Σχολής Αρχιτεκτόνων Μηχανικών του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου για τους παιδικούς σταθμούς του Δήμου Αθηναίων.
Με χρηματοδότηση του Κοινωφελούς Ιδρύματος «Ιωάννη Σ. Λάτση», το Εργαστήριο Αστικού Περιβάλλοντος κατέγραψε και αξιολόγησε την κατάσταση των συνολικά 77 παιδικών σταθμών του Δήμου Αθηναίων, ενώ διαμόρφωσε και προτάσεις για την αντιμετώπιση των δυσλειτουργιών του δικτύου βρεφονηπιακών σταθμών του δήμου.
Η πρωτοβουλία για τη σημαντική αυτή ερευνητική εργασία ανήκει στο Κοινωφελές Ίδρυμα «Ιωάννη Σ. Λάτση», στο πλαίσιο των δράσεων που έχει αναλάβει για τη στήριξη της ελληνικής κοινωνίας μέσα στην οικονομική κρίση. «Η δριμύτητα της κρίσης μάς κάνει να επαγρυπνούμε και να έχουμε τα μάτια μας ανοιχτά. Η μελέτη αυτή αποτελεί ένα εργαλείο που βρίσκεται πια στα χέρια του Δήμου Αθηναίων για την καλύτερη χωροθέτηση και λειτουργία των παιδικών σταθμών» επισήμανε ο κ. Ράλλης Κιράνης εκ μέρους του Ιδρύματος.
Αντίστοιχη του ευρωπαϊκού μέσου όρου η υποδομή του δικτύου
Κεντρικό και αισιόδοξο συνάμα συμπέρασμα της μελέτης, που διενεργήθηκε με επιτόπιες επισκέψεις της ερευνητικής ομάδας σε όλους τους παιδικούς σταθμούς της πρωτεύουσας, είναι ότι η υπάρχουσα υποδομή αντιστοιχεί στον ευρωπαϊκό μέσο όρο -γεγονός που εξέπληξε και τους ίδιους τους ερευνητές- ως προς την απορρόφηση παιδιών, αλλά και την ανάπτυξη του δικτύου.
Πρόκειται για μια υποδομή που κατασκευάστηκε κυρίως τις δεκαετίες του 1980 και 1990, ένα κληροδότημα της μεταπολίτευσης που δημιουργήθηκε όχι μόνο από τις διαδοχικές δημοτικές αρχές, αλλά κυρίως χάρη στους αγώνες των γονέων και των κατοίκων της πόλης.
Σήμερα, από τους 77 παιδικούς σταθμούς που ανήκουν στο Δημοτικό Βρεφοκομείο Αθηνών, οι 48 στεγάζονται σε ιδιόκτητα ή παραχωρημένα κτίρια και οι 27 σε μισθωμένα.
Σε αυτούς ήταν εγγεγραμμένα 4.831 βρέφη και νήπια την σεζόν 2012-13, οπότε διενεργήθηκε η έρευνα, με τον αριθμό αυτό να έχει αυξηθεί σε πάνω από 5.000 εφέτος. Με τα δεδομένα αυτά καλύπτουν ποσοστό 20,1% του παιδικού πληθυσμού του Δήμου Αθηναίων. Ο μεγαλύτερος βρεφονηπιακός σταθμός βρίσκεται στη Λένορμαν και φιλοξενεί 154 βρέφη και νήπια, ενώ με μόλις 15 παιδιά λειτουργεί ο μικρότερος στην περιοχή των Εξαρχείων.
Στόχος να μην μπουν οι παιδικοί σταθμοί στο χωρικό αποτύπωμα της κρίσης
Όπως αναφέρεται στο κείμενο της μελέτης, «από τις αυτοψίες-καταγραφές στο σύνολο των 77 βρεφονηπιακών σταθμών διαπιστώνεται ότι η μεγάλη πλειοψηφία των σταθμών λειτουργεί σε κτίρια που δεν παρουσιάζουν σοβαρά τεχνικά ή λειτουργικά προβλήματα». Δεν εντοπίζονται δηλαδή σοβαρά ζητήματα ασφάλειας, πυρασφάλειας, στατικής επάρκειας, αντισεισμικής προστασίας και υγιεινής για τα φιλοξενούμενα παιδιά και για τους εργαζόμενους.
Χάρη στη μελέτη, κάθε δημοτικός παιδικός σταθμός διαθέτει πια τη δική του καρτέλα με περιγραφή των τεχνικών του χαρακτηριστικών, των υποδομών, των προβλημάτων και όσων χρειάζεται να γίνουν για να είναι πιο λειτουργικός.
«Στόχος μας είναι να μην αφήσουμε να περιληφθεί στο χωρικό αποτύπωμα της κρίσης ούτε ένας παιδικός σταθμός της Αθήνας, να δούμε δηλαδή πώς θα διασώσουμε την υπάρχουσα υποδομή, ποια είναι η κατάστασή της και τι χρειάζεται για να συνεχίσει να λειτουργεί υπό τις παρούσες συνθήκες» περιέγραψε ο αρχιτέκτων και επίκουρος καθηγητής κ. Νίκος Μπελαβίλας παρουσιάζοντας τα αποτελέσματα της μελέτης.
Όπως ανέφερε, ένα από τα κυριότερα προβλήματα που απασχόλησαν την ερευνητική ομάδα είναι οι υπαίθριοι χώροι, οι οποίοι διακρίνονται από ανομοιογένεια. Υπάρχουν δηλαδή σταθμοί με μικρούς υπαίθριους χώρους και άλλοι με μεγάλους και ενδιαφέροντες για τα παιδιά, ενώ επτά μονάδες δεν διαθέτουν καθόλου.
«Εμείς προτείνουμε μια στροφή προς παιδικούς σταθμούς που είναι ανοιχτοί στη γειτονιά, δίχως περίπλοκες περιφράξεις, με τα παιδιά να επισκέπτονται τα κοντινά πάρκα. Πρέπει να σπάσουμε το σύνδρομο του φόβου που μας διακρίνει» πρότεινε ο καθηγητής.
Αυτή τη στιγμή, σοβαρά προβλήματα εντοπίζονται σε οκτώ παιδικούς σταθμούς, επτά εκ των οποίων, όπως παρουσιάστηκε στη διάρκεια της εκδήλωσης, στεγάζονται σε μισθωμένα κτίρια. Γεγονός που σημαίνει ότι η δημοτική αρχή μπορεί να προχωρήσει σε σταδιακή μετεγκατάστασή τους.
Επίσης, προτείνονται ενοποιήσεις δομών ή μετεγκαταστάσεις σε άλλους καταλληλότερους χώρους, αν και οι υπάρχουσες δομές έχουν ακόμη δυνατότητα αύξησης της δυναμικότητάς τους. Υπάρχουν βέβαια και πέντε βρεφονηπιακοί σταθμοί που είναι υπερφορτωμένοι και θα πρέπει να αποσυμφορηθούν.